جانشین پیامبر اسلام (ص) ـ برتری امام علی (ع)
هشام بن‌حكم باضرار ابن منبي (استاد مذهب جبر)
ضرار بن ضبی كه از علمای بزرگ اهل تسنّن و رئیس مذهب جبر بود نزد یحیی بن خالد وزیر هارون الرّشید آمد،
پس از گفتاری گفت: «من برای بحث و مناظره آماده هستم، هر كس را بخواهی بگو برای بحث حاضر گردد.»
[COLOR=#953734]یحیی: آیا آماده‌ای با «ركن شیعه» مناظره كنی؟
[COLOR=#953734]ضرار: آری، با هر شخصی آماده مناظره هستم.
یحیی برای هشام بن حكم (شاگرد برجسته امام صادق ـ علیه السّلام ـ پیام فرستاد، هشام حاضر شد،
[COLOR=#953734]و مجلس بحث و مناظره به ترتیب زیر، شروع گردید:
هشام: در مسئله امامت، آیا شایستگی شخصی برای مقام رهبری، از ظاهر فهمیده می‌شود یا از باطن؟
ضرار: ما از ظاهر می‌فهمیم، زیرا درك باطن اشخاص جز از راه وحی، میسّر نیست.
هشام: درست‌گفتی، اكنون به من بگو بدانم در مورد ابوبكر و علی بن ابیطالب ـ علیه السّلام ـ ، كدام‌یك در ظاهر، با شمشیر
از حریم رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ دفاع می‌كرد، و با ایثار و فداكاری به میدان‌ها می‌رفت و دشمنان كینه‌توز پیامبر
ـ صلّی الله علیه و آله ـ را به خاك هلاكت می‌افكند، و نقش بسیار در پیروزی مسلمانان در جنگها داشت؟
ضرار: علی ـ علیه السّلام ـ جهاد بیشتر داشت، ولی از لحاظ معنوی (باطن) ابوبكر داری مقام ارجمندتری بود .
هشام: این سخنی كه گفتی از امور باطنی است، ولی ما هم اكنون به اقرار خودت، در امور ظاهری گفتگو می‌كنیم،
تو اكنون با اعتراف به برتری علی ـ علیه السّلام ـ در مسئله جهاد، ضمناً شایستگی علی ـ علیه السّلام ـ را برای مقام
رهبری، در ظاهر، اقرار نمودی.
ضرار: از نظر ظاهر، آری.
هشام: هرگاه ظاهرنیك با باطن نیك هماهنگ شد، آیا چنین چیزی بیان‌گر قاطع برای برتری صاحبش نخواهد بود؟
ضرار: قطعاً بیان‌گر برتری صاحبش خواهد شد.
هشام: آیا می‌دانی كه (مطابق احادیث مسلّم و مورد قبول همه گروه‌های اسلام) پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ به علی
ـ علیه السّلام ـ فرمود:
اَنْتَ مِنّیِ بِمَنْزِلَهِ هاروُنَ مِن مُوسی اِلاّ اَنَّهُ لاَنبِیَّ بَعْدی:
«نسبت تو به من همانند نسبت هارون (برادر و وصیّ موسی) به موسی ـ علیه السّلام ـ است، با این فرق كه بعد از من
پیامبری نیست».
ضرار: این حدیث را قبول دارم (با توجّه به این‌كه ضرار گفته بود حقّانیّت باطن به وسیله وحی الهی شناخته می‌شود، و سخن
پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ از وحی سرچشمه می‌گیرد).
هشام: آیا صحیح است كه پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ علی ـ علیه السّلام ـ را این‌گونه تعریف كند، مگر در هنگامی كه علی
ـ علیه السّلام ـ در باطن، نزد پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ لیاقت چنین تعریفی داشته باشد؟
ضرار: «نه، صحیح نیست مگر در وقتی كه علی ـ علیه السّلام ـ در باطن دارای لیاقت آن تعریف باشد.»
هشام: بنابراین، با این بیان به اعتراف خودت، علی ـ علیه السّلام ـ در ظاهر و باطن، برتری دارد و از این رو او به مقام امامت
و رهبری امّت از دیگران شایسته‌تر می‌باشد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
- فصول المختاره، سیّد مرتضی، ج 1، ص 9، نشر مكتبه الداوری؛ قاموس الرّجال، ج 9، ص 342، (به‌طور اقتباس و توضیح).