آداب و احکام « عمره تمتع »

[مائده آسمانی]

  
 
  
 
 [HIGHLIGHT=#ffff00][External Link Removed for Guests]  



بر شخص مستطیع واجب است در مدت عمر یک بار به مکه رود و اعمال حج را بجا آورد حج اقسامی دارد ولی از آنجائیکه برای ما

مردم دور از مکه غالبا حج تمتع واجب است در این رساله فقط مسائل حج تمتع گفته می‏شود.

اعمال این حج دارای دو بخش است اول عمره تمتع دوم حج تمتع قسمت اول دارای پنج عمل است:

1- احرام

2- طواف خانه خدا

3- دو رکعت نماز طواف

4- سعی بین صفا و مروه

5- تقصیر

آداب و احکام این پنج عمل را اول می‏گوییم تا برسیم به بخش دوم.

مقدمه دانسته شود افرادی که از ایران به مکه می‏روند دو دسته هستند یا مدینه اول یا مدینه دوم دسته‏ای که اول به مدینه

می‏روند و چند روزی هستند و از آنجا به طرف مکه حرکت می‏کنند پس از خروج از مدینه می‏رسند به مسجدی بنام (مسجد شجره)

اینجا میقات ست‏یعنی جای محرم شدن پیاده می‏شوند و در آن مسجد محرم می‏شوند.

و دسته‏ای که اول به مکه می‏روند اینها از جده بطرف مکه حرکت می‏کنند بجائی می‏رسند بنام (جحفه) که آنجا هم میقات است و

پیاده می‏شوند برای محرم شدن.


 ادامه دارد... 

[مائده آسمانی]

 بسم الله الرحمن الرحیم 
 سير اعمال عمره تمتع  

 . به ميقات (مثلا مسجد شجره يا جحفه ) مي روند ، برای احرام سپس به مسجد الحرام ، برای انجام طواف و نماز طواف  

 . بعد از آن به سالن بين صفا و مروه برای انجام سعي  

 . بعد از آن تقصير مي کنند و اعمال همره تمتع تمام مي شود.(تقصير مکان معيني ندارد)  

 [  [External Link Removed for Guests] 



   






1 ـ كسانى كه از بيرون مكّه (فاصله 16 فرسخ) براى انجام حج مي روند، بايد قبل از اعمال حج «عُمره تَمتُّع» بجا آورند .

[COLOR=blue]2 ـ اعمال عمره تمتع عبارت است از :  

 
* احرام  

[COLOR=#7030a0] * طواف  

[COLOR=#7030a0] * نماز طواف  

[COLOR=#7030a0] * سعی  

[COLOR=#7030a0] * تقصیر (2)

 

3 ـ زمان انجام عمره تمتّع :

عمره تمتع بايد در فاصله زمانى اوّل شوّال تا ظهر روز نهم ذى حجه انجام شود و اگر اين زمان بگذرد،

وقت عمره تمتع تمام شده و وظيفه حاجى هم عوض مى شود .


4 ـ مكان اعمال عمره تمتّع :

* احرام : در يكى از ميقاتها ;(3) مثلاً جُحفه يا مسجد شجره .

* طواف : در مسجد الحرام به دور كعبه ;

* نماز طواف : در مسجد الحرام، پشت مقام ابراهيم (4);

* سعى : در فاصله بين صفا و مروه، (5) كه امروزه به صورت راهروى سرپوشيده ساخته شده است ;

* تقصير : مكان معيّنى ندارد .

احكام هر يك از اين اعمال به تفصيل خواهد آمد .

 


[HR]
پی نوشت:

1 تمتّع: در لغت به معناى لذت بردن، بهره مند شدن مى باشد و در اينجا نام نوعى از عمره و حج است، و بدان جهت اين نوع از

عمره وحج را « تمتّع» ناميده اند كه در مدتى كه انسان از احرام عمره خارج مى شود تا زمانى كه بار ديگر براى حج محرم مى شود،

لذتهايى كه زن از شوهر خود و مرد از همسر خود مى برد جايز مى باشد .


2 تقصير: كوتاه كردن و در اصطلاح فقه به معنى كوتاه كردن بخشى از مو يا ناخن است كه يكى از اعمال عمره و حج مى باشد .
3ميقات: مكانى است كه براى احرام معيّن شده است و عبارت است از: مسجد شجره، جُحفه، وادى عقيق (ذات عرق)،

قرن المنازل و يلملم (به تصوير ص17 نگاه كنيد ).

4 مقام ابراهيم: سنگى است كه حضرت ابراهيم «ع» در هنگام ساختن كعبه زير پاى خود مى گذاشته و اثر پاى آن حضرت بر سنگ

مانده است و اكنون در مسجد الحرام نزديك كعبه در محفظه اى بلورين نگهدارى مى شود .

5 صفا و مروه نام دو كوه كوچك در كنار مسجد الحرام است كه امروزه بخش عمده اى از اين دو كوه برداشته شده و بين آنها راهرو

سرپوشيده اى ساخته اند .

[مائده آسمانی]

 بسم الله الرحمن الرحیم


 
  


 [External Link Removed for Guests] 



 آن دسته از زائرانى كه قبل از اعمال حج براى زيارت قبر پيامبر اكرم ( صلى الله عليه وآله ) و ائمه بقيع ( عليهم السلام ) به مدينه  

 مى روند، آنگاه كه روانه مكه مىشوند، بايد در«مسجد شجره» كه در چند كيلومترى مدينه و بر سر راه مكّه واقع شده است،  

 مُحرم شده و براى انجام بقيّه اعمال بهسوى مكّهحركت كنند و آنان كه از جدّه عازم مكّه مى شوند بايد به « جُحفه» بروند و در 

 آنجا محرم شوند .  

 كيفيّت احرام (1)  

 * مردان، بايد تمام لباسهاى دوخته ـ حتى لباسهاى زير و كوچك ـ را از تن درآورند و دو تكّه لباس غير دوخته بر تن 

 كنند كه يكى را مانند لنگ بر كمر مى بندند و ديگرى را بر شانه مى اندازند و با نيّت احرامِ عُمره تَمَتُّع بگويند :  

 « لَبَّيْكَ اللّهُمَّ لَبَّيْكَ، لَبَّيْكَ لا شَرِيكَ لَكَ لَبَّيْكَ »  

 و احتياط مستحب است (2) پس از آن بگويند :  

 « اِنَّ الْحَمدَ وَالنِّعْمَةَ لَكَ وَالْمُلكَ لاشريكَ لَكَ لَبَّيْكَ ».  

 * بانوان، مى توانند لباس دوخته بپوشند و بيرون آوردن آنها و پوشيدن دو تكه پارچه غير دوخته بر آنان واجب نيست .  

 پس، بانوان هم نيّت كرده و لبيكها را مى گويند . 

 نيّت احرام، آن است كه هنگام پوشيدن لباس و گفتن لبيك بنا داشته باشد كه براى « عمره تمتّع » محرم شود، و اين عمل و 

 اعمال بعدى را براى اطاعت دستور خداوند انجام دهد (3) ، و لازم نيست به زبان بگويد، گرچه گفتن آن هم، مانع ندارد .  


 چند مسأله :  

 1 ـ لباس احرام بايد پاك و مباح باشد  

 2 ـ بانوان در حال احرام، بنابر احتياط نبايد لباس حرير بپوشند .  

 3 ـ اگر بدن يا لباس مُحرم نجس شود، بنابر احتياط واجب (4) بايد بدن را تطهير و لباس را تعويض يا تطهير كند .  


 [HR] 

 پی نوشت: 

 1 ـ آيةالله زنجانى : واجبات احرام پنج امر است: غسل احرام، لباس احرام، نماز احرام، نيّت، تلبيه .  

 2ـ آيةالله بهجت : بنابر احتياط واجب جمله دوم را نيز بگويند .  


آيةالله مكارم : احتياط واجب آن است كه جمله دوّم را نيز بگويند امّا لبيك پنجم را نگويند. البته گفتن آن به قصد احتياط مانعى ندارد و

در هر حال ضررى به صحّت لبّيك وارد نمى كند .

آيةالله زنجانى : صورت تلبيه واجب چنين است :

« لبيك، اللّهُمَّ لبّيكَ، لبّيك لا شريك لكَ لبّيك، إنَّ الحَمدَ والنِعمةَ لك والمُلك، لا شريكَ لك .»

3 ـ آيةالله صافى، آيةالله بهجت : و لازم است قصد كند ترك محرماتى را كه بر مُحرم حرام است .

آيةالله خامنهاى : لكن بايد قصد انجام چيزى كه احرام را باطل مى كند نداشته باشد .

4 ـ آيةالله مكارم : واجب است .

آيةالله صافى : بنابر احتياط مستحب .

آيةالله بهجت : اگر بدن محرم نجس شود، به جهت احرام تطهير آن واجب نيست .

[مائده آسمانی]

 بسم الله الرحمن الرحیم 


  



كسى كه براى انجام عمره تمتّع محرم شده و وارد مكّه مي شود ، بايد به نيّت طواف، هفت مرتبه به دور خانه كعبه كه در

مسجدالحرام است بگردد .


احكام طواف

1 ـ طواف را بايد از مقابل گوشهاى از كعبه   حَجرُالاَْسْوَد (1) در آن است آغاز كند و در همان جا به پايان ببرد .(2)  

2 ـ خانه كعبه، در حال طواف بايد در  طرف چپ طواف كننده باشد، بنابراين اگر در حال حركت رو به كعبه باشد، يا عقب عقب  

صحيح نيست .

3 ـ انسان بايد همانطورى كه همه مسلمانان طواف مي کنند - بدون دقّتهاى اهل وسوسه ـ طواف را از مقابل حجرالاسود شروع

كند و ادامه دهد و ايستادن مقابل حجرالاسود در هر دور لازم نيست .

3 ـ طواف كننده بايد به دور  « حِجْرِ اسماعيل » (3) هم بگردد، يعنى در هنگام طواف، [HIGHLIGHT=#ffff00]داخل «حِجر» نرود  .  


 [External Link Removed for Guests] 



4 ـ محدوده طواف در تمام اطراف كعبه، حدِّ فاصل بين  « كعبه » و « مقام ابراهيم » است كه 5/26 ذراع مى باشد (حدود 13 متر).  

بنابراين از طرف حجر اسماعيل اين فاصله كم مى شود و 5/6 ذراع باقى مي ماند.(4)

5 ـ اگر انسان بر اثر بيمارى يا پيرى يا زيادى جمعيّت نتواند در اين محدوده طواف كند، طواف در خارج اين حدّ اشكال ندارد .

6 ـ طواف كننده بايد با طهارت طواف كند يعنى با وضو باشد و غسلى برعهده او نباشد و نيز بدن و لباس وى پاك باشد،

همانگونه كه نماز مى خواند .

  



 [HR] 


 پی نوشت: 

 1 ـ سنگى است بيضى شكل و سياه رنگ، كه در گوشه شرقى ديوار كعبه، با ارتفاع 5/1 متر از سطح مسجد نصب شده است .  


2 ـ هم اكنون از مقابل حجرالاسود تا آخر صحن مسجدالحرام خط سياهى كشيده شده است كه افراد مىتوانند هنگام رسيدن

به همان خط، طواف را آغاز و به همانجا ختم كنند .

3 ـ حجر اسماعيل: فضايى است بين كعبه و ديوارى نيم دايره به عرض حدود 10 متر كه از زاويه شمالى تا زاويه غربى كعبه امتداد دارد.

هرگاه باران بر بام كعبه ببارد، از ناودان رحمت در اين فضا مىريزد، اينجا مدفن حضرت اسماعيل ( عليه السلام ) و مادرش هاجر

و پيامبران بسيارى مي باشد.
4 - آيةالله خامنهاى : طواف حدّ معين ندارد .

آيةالله فاضل : ظاهر آن است كه محدوده طواف در طرف حجر اسماعيل نيز به مقدار 5/26 ذراع مىباشد ولى احتياط مستحب است

كه در محدوده 5/6 ذراع طواف كند .

آيةالله مكارم : بهتر است طواف در اين محدوده باشد ولى لازم نيست .

آيةالله زنجانى : طواف بايد در فاصلهاى به مقدار بين كعبه و مقام حضرت ابراهيم ( عليه السلام ) كه حدود 12 متر است انجام

مى شود و در طرف حجراسماعيل نيز محدوده طواف از بيرون حجر محاسبه مي شود نه از خانه كعبه .

[مائده آسمانی]

 بسم الله الرحمن الرحیم 



  



[COLOR=#7030a0]پس از انجام طواف، بايد دو ركعت نماز، به نيّت نماز طواف بخواند .

* [HIGHLIGHT=#ffff00] كيفيت نماز طواف :   مانند    صبح  ، ولى حمد و سوره را مى تواند بلند يا آهسته بخواند . 

* [HIGHLIGHT=#ffff00] وقت نماز طواف :    بعد از طواف و قبل از سعى است . 

* [HIGHLIGHT=#ffff00]  نماز طواف :   در مسجدالحرام، نزد مقام ابراهيم است و بنابر احتياط واجب (1) بايد پشت مقام بجا آورد به طورى كه سنگى

كه مقام است بين او و خانه كعبه واقع شود. و بهتر است هر چه مى تواند نزديكتر بايستد (نه بهطورى كه مزاحم ديگران باشد) و اگر

به واسطه زيادى جمعيت نتواند پشت مقام بخواند، در يكى از دو طرف آن، نزديك مقام بجا آورد .(2)

1 ـ بر تمام افراد بالغ و عاقل واجب است كه نمازها را به طور صحيح ياد بگيرند تا تكليف الهى را درست انجام دهند;

بخصوص كسى كه قصد عمره يا حج دارد بايد نماز خود را تصحيح كند، تا تمامى نمازها كه از جمله آنها نماز طواف است،

به طور صحيح انجام شود .

2 ـ بنابراحتياط واجب بايد پسازطواف،نماز طواف را زود بجا آورد به طورى كه مردم نگويند بين آنها فاصله شده است .

3 ـ جايز است نماز طواف مستحب را هر جاى مسجدالحرام كه بخواهد بجا آورد .


 [External Link Removed for Guests] 


 مقام ابراهيم ( عليه السلام ) و جايگاه نماز طواف : 
 
براى نماز طواف واجب بايد جايى بايستد كه [HIGHLIGHT=#ffff00] عرفاً بگويند پشت مقام ايستاده   .   

 [HR] 
 پی نوشت: 

 1 ـ آيات عظام تبريزى، سيستانى، فاضل، زنجانى : واجب است پشت مقام خوانده شود . 


آيةالله خامنه اى، آيةالله مكارم : واجب است نماز طواف را در صورت امكان پشت مقام بخواند .

2 ـ آيةالله خامنهاى : كافى است در هر نقطهاى كه عرفاً بگويند پشت مقام است، گر چه از مقام دور باشد نماز را بخواند بلكه در اين

صورت بعيد نيست كه نماز در هر جاى مسجدالحرام صحيح باشد .

آيةالله تبريزى : در صورتى كه نتواند نزديك مقام بخواند، بنابر احتياط در دورتر با مراعات نزديكترين مكان پشت مقام بخواند .

آيةالله سيستانى : اگر نتواند پشت مقام و نزديك آن بجا آورد، احتياط واجب آن است كه در سمت چپ يا راست مقام نزديك آن،

و هم در دروتر ولى پشت مقام به جا آورد .



 

[مائده آسمانی]

 بسم الله الرحمن الرحیم 
   
   


  
   
   
   

پس از انجام نماز طواف، بايد هفت مرتبه فاصله بين  «صفا» و «مَروه» را كه امروزه به صورت سالنى ساخته شده و  

كنار مسجدالحرام قرار دارد بپيمايد .

1 ـ سعى، بايد از  «صفا» آغاز و به «مروه» ختم شود .  

2 ـ پيمودن فاصله [HIGHLIGHT=#ffff00] «صفا» تا «مروه» يك مرتبه   برگشتن از[HIGHLIGHT=#ffff00] «مروه» به «صفا» مرتبه دوّم  به حساب مى آيد; 

بنابراين هفت شَوْطِ (1) سعى بر « مروه» ختم مى شود .

3 ـ نشستن و استراحت كردن و رفع خستگى بر صفا و مروه و در بين آنها جايز است و اگر در بين سعى باشد،

بايد از همانجا كه سعى را قطع كرده است، ادامه دهد .

4 ـ سعى بين صفا و مروه لازم نيست با وضو و طهارت انجام شود، گرچه [HIGHLIGHT=#ffff00] احتياط مستحب   .  

5 ـ  سعى در طبقه دوّم، چون بالاتر از دو كوه مى باشد اشكال دارد .  


 [External Link Removed for Guests] 





[HR]
پی نوشت:
1 ـ شوط: درلغت به معناى نهايت دويدن تاهدف و در اينجا به معنى يك بار دور زدن اطراف كعبه و يك بار پيمودن فاصله صفا تا مروه،

يا مروه تا صفا مي باشد.

[مائده آسمانی]

 بسم الله الرحمن الرحیم 



  
   
   

پس از سعى بايد  «تقصير» كند يعنى، قدرى از ناخن و موى سر يا صورت خود را بچيند، كه با اين عمل، اعمال عمره تمتّع  

به پايان مى رسد .

بعد از آنكه شخص محرم تقصير كرد، هر چه به واسطه احرام بر او حرام شده بود حلال مى شود و مى تواند لباس احرام را از تن

بيرون آورد .

 زمان تقصير : بعد از سعى مى باشد، گرچه لازم نيست فوراً تقصير كند، ولى تا وقتى كه تقصير نكرده است، هيچيك از محرّمات  

بر او حلال نمى شود .

 مكان تقصير : تقصير مكان معينى ندارد، گرچه اكنون متعارف است كه بعد از سعى در مكان «مَروَه» تقصير مى كنند .  

كسى كه خودش تقصير نكرده، نمي تواند موى شخص ديگرى را بچيند .