از مدينه تا غدير
مدیر انجمن: شورای نظارت
-
- پست: 2244
- تاریخ عضویت: یکشنبه ۱ بهمن ۱۳۸۵, ۱۱:۵۲ ب.ظ
- سپاسهای ارسالی: 10691 بار
- سپاسهای دریافتی: 5476 بار
- تماس:
از مدينه تا غدير
از مدينه تا غدير
در نظر خردمندان ارج و ارزش هر چيز به نتيجه و ثمره اى است كه از آن به جا مىماند؛
لذا در گستره پهناور تاريخ و مسائل آن، مهمترين مطالبى كه با توجه به ثمره اش، داراى موقعيت ويژهاى مىباشد،
قسمتهايى است كه پيدايش اديان را نشان داده و مذاهب بر آن بنا شده و سرچشمه عقايد ملّتها و جمعيتها قرار گرفته؛
لذا اين بخش تاريخ كه مبدأ مقدسات ملتهاست، به ابديت راه پيدا كرده و هرگز تاريخ جهان آن را فراموش نمىكند.
به اين علت است كه دانشمندان بزرگ و امين تاريخ، در ثبت و ضبط و صحيح نگاشتن آغاز مذاهب تلاش و كوشش بسيار نمودهاند.
واقعه غدير از بااهميتترين موضوعات تاريخ اسلام بوده؛
چراكه بسيارى از دلايل محكم ديگر بر اين واقعه پايهگذارى شده است.
درست است كه سالها از واقعه غدير گذشته اما حقيقت غدير از وجوه مختلف براى مسلمانان مطرح مىباشد،
خاصه از نظر عقيده دينى؛ چراكه حقيقت غدير براى هر مسلمانى كه بر پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم ايمان دارد
و مىخواهد از گفته ها و دستورات ايشان پيروى كند و سنت حضرت را عملى سازد تا دامنه رستاخيز مطرح بوده
و جزء حقايقى است كه همواره با خورشيد طلوع مىكند و در متن لحظه ها تكرار مىشود.
لذا مورخان، محدثان، مفسران به بيان اين واقعه پرداخته اند و آن را با مدارك و سندهاى فراوانى در كتابهاى خود آوردهاند
و اينك مرور مىكنيم آنچه كه از اين واقعه براى ما نقل شده است.
-
- پست: 2244
- تاریخ عضویت: یکشنبه ۱ بهمن ۱۳۸۵, ۱۱:۵۲ ب.ظ
- سپاسهای ارسالی: 10691 بار
- سپاسهای دریافتی: 5476 بار
- تماس:
Re: از مدينه تا غدير
به سوى مكه و در مكه
در دهمين سال هجرت، پيامبر خدا صلى الله عليه وآله وسلم به امر خدا قصد زيارت خانه خدا نمودند،
حضرت دستور دادند كه در ميان قبايل اعلام كنند كه رسول خدا عازم حج است.
خبر به سرعت ميان مسلمانان مدينه و خارج از آن پيچيد كه پيامبر به فرمان الهى براى انجام مراسم حج، مدينه را ترك خواهند نمود،
هر كس مى خواهد از فيض معنوى همراهى با رسول اللّه صلى الله عليه وآله وسلم در اين سفر بهرهمند شود،
خود را سريعتر به كاروان حاجيان و زائران بيت اللّه الحرام برساند.
مسلمانان دسته دسته از گوشه و كنار و شهرهاى دور و نزديك خود را به مكه مىرساندند تا در كنار پيامبر مناسك و اعمال حج را بياموزند
تا آن سال و حتى پس از فتح مكه كه سه سال قبل صورت گرفته بود، چنين فرصتى براى حضرت دست نيامده بود.
لذا اين تنها حجّى بود كه پيامبر بعد از مهاجرت به مدينه انجام مىدادند كه به نامهاى متعدد از قبيل :
»حجة الوداع«، »حجة الاسلام«، »حجة البلاغ« »حجة الكمال« و »حجة التمام« {1} در تاريخ ثبت شده است.
پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم پنج روز مانده از ماه ذى القعده پيشاپيش مردم، در حالى كه تمام زنان و اهل حرم خود را نيز همراه داشتند،
از مدينه خارج شدند، مهاجران و انصار و گروهى از قبايل عرب و جمع انبوهى از مردم در اين سفر حضرت را همراهى مىكردند{2}
به گزارش مورخان، در آن زمان گروهى از ساكنان مدينه به سبب ابتلا به بيمارى نتوانستند با حضرت همراه شوند؛
اما با اين وجود جمعيتى بين 90 تا 120 هزار نفر در اين سفر شركت داشتند {3}.
البته به اين تعداد كسانى كه در مكه بودند و گروهى كه با امام على عليه السلام از يمن آمدند اضافه مىشود{4}
مسافت ميان مكه و مدينه، بنا به آنچه مورخان ثبت كردهاند به مدت ده روز سواره طى طريق مىشود {5}
پس از ورود به مكه، پيامبر خدا صلى الله عليه وآله وسلم بدون درنگ به قصد زيارت خانه كعبه تكبيرگويان وارد مسجد الحرام شدند.
مكه، يك بار ديگر دردانه گمگشته و از دست رفته اش را در دامان خود بازيافت.
پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم در چند روزه ايام حج و در ميان جمع عظيم مسلمانان، يك به يك احكام الهى حج را براى آنان بازگو مىفرمود.
پس از ورود حاجيان از سراسر بلاد به مكه، در روز هشتم،
مردم در معيت پيامبر خدا يكى از باشكوهترين مراسم را به جا گزاردند.
در اين مدت پيامبر خدا براى مردم سخن راندند و آنان را آگاه گردانيدند كه امسال آخرين سالى است كه در ميان آنان هستند.
حضرت آنان را به قرآن و عترت سفارش نمودند تا با چنگ زدن به اين دو گمراه نشوند.
نوشته اند كه پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم در روز عرفه و به روايتى روز عيد،
خطبهاى را در جمع مسلمانان ايراد نمودند كه در آن همگان را به تقوا، تعهد به ارزشهاى اخلاقى و مراعات حقوق يكديگر سفارش نمودند{6}
پی نوشتها :
-----------------
1- مقريزى، امتاع الاسماع، ج 1، ص 510.
2- همان، ج 1، ص 510 به بعد؛ ابن كثير، السيرة النبويه، ج 4، ص 217؛ ابن سعد، الطبقات الكبرى، ج 2، ص 173.
3- زينى دحان، السيرة النبوية، ج 3، ص 2؛ بغدادى، يوسفبن مرغلى، تذكرة الخواص، ص 30؛ طبرسى، الاحتجاج، ج 1، ص 68؛ مجلسى، بحارالانوار، ج 37، ص 138.
4- مفيد، الارشاد، ص 80.
5- ر.ك: مقريزى، امتاع الاسماء، ج 1، ص 513-518.
6- ابن هشام حميرى، سيره ابن هشام، ج 4، ص 1022.
در دهمين سال هجرت، پيامبر خدا صلى الله عليه وآله وسلم به امر خدا قصد زيارت خانه خدا نمودند،
حضرت دستور دادند كه در ميان قبايل اعلام كنند كه رسول خدا عازم حج است.
خبر به سرعت ميان مسلمانان مدينه و خارج از آن پيچيد كه پيامبر به فرمان الهى براى انجام مراسم حج، مدينه را ترك خواهند نمود،
هر كس مى خواهد از فيض معنوى همراهى با رسول اللّه صلى الله عليه وآله وسلم در اين سفر بهرهمند شود،
خود را سريعتر به كاروان حاجيان و زائران بيت اللّه الحرام برساند.
مسلمانان دسته دسته از گوشه و كنار و شهرهاى دور و نزديك خود را به مكه مىرساندند تا در كنار پيامبر مناسك و اعمال حج را بياموزند
تا آن سال و حتى پس از فتح مكه كه سه سال قبل صورت گرفته بود، چنين فرصتى براى حضرت دست نيامده بود.
لذا اين تنها حجّى بود كه پيامبر بعد از مهاجرت به مدينه انجام مىدادند كه به نامهاى متعدد از قبيل :
»حجة الوداع«، »حجة الاسلام«، »حجة البلاغ« »حجة الكمال« و »حجة التمام« {1} در تاريخ ثبت شده است.
پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم پنج روز مانده از ماه ذى القعده پيشاپيش مردم، در حالى كه تمام زنان و اهل حرم خود را نيز همراه داشتند،
از مدينه خارج شدند، مهاجران و انصار و گروهى از قبايل عرب و جمع انبوهى از مردم در اين سفر حضرت را همراهى مىكردند{2}
به گزارش مورخان، در آن زمان گروهى از ساكنان مدينه به سبب ابتلا به بيمارى نتوانستند با حضرت همراه شوند؛
اما با اين وجود جمعيتى بين 90 تا 120 هزار نفر در اين سفر شركت داشتند {3}.
البته به اين تعداد كسانى كه در مكه بودند و گروهى كه با امام على عليه السلام از يمن آمدند اضافه مىشود{4}
مسافت ميان مكه و مدينه، بنا به آنچه مورخان ثبت كردهاند به مدت ده روز سواره طى طريق مىشود {5}
پس از ورود به مكه، پيامبر خدا صلى الله عليه وآله وسلم بدون درنگ به قصد زيارت خانه كعبه تكبيرگويان وارد مسجد الحرام شدند.
مكه، يك بار ديگر دردانه گمگشته و از دست رفته اش را در دامان خود بازيافت.
پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم در چند روزه ايام حج و در ميان جمع عظيم مسلمانان، يك به يك احكام الهى حج را براى آنان بازگو مىفرمود.
پس از ورود حاجيان از سراسر بلاد به مكه، در روز هشتم،
مردم در معيت پيامبر خدا يكى از باشكوهترين مراسم را به جا گزاردند.
در اين مدت پيامبر خدا براى مردم سخن راندند و آنان را آگاه گردانيدند كه امسال آخرين سالى است كه در ميان آنان هستند.
حضرت آنان را به قرآن و عترت سفارش نمودند تا با چنگ زدن به اين دو گمراه نشوند.
نوشته اند كه پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم در روز عرفه و به روايتى روز عيد،
خطبهاى را در جمع مسلمانان ايراد نمودند كه در آن همگان را به تقوا، تعهد به ارزشهاى اخلاقى و مراعات حقوق يكديگر سفارش نمودند{6}
پی نوشتها :
-----------------
1- مقريزى، امتاع الاسماع، ج 1، ص 510.
2- همان، ج 1، ص 510 به بعد؛ ابن كثير، السيرة النبويه، ج 4، ص 217؛ ابن سعد، الطبقات الكبرى، ج 2، ص 173.
3- زينى دحان، السيرة النبوية، ج 3، ص 2؛ بغدادى، يوسفبن مرغلى، تذكرة الخواص، ص 30؛ طبرسى، الاحتجاج، ج 1، ص 68؛ مجلسى، بحارالانوار، ج 37، ص 138.
4- مفيد، الارشاد، ص 80.
5- ر.ك: مقريزى، امتاع الاسماء، ج 1، ص 513-518.
6- ابن هشام حميرى، سيره ابن هشام، ج 4، ص 1022.
-
- پست: 2244
- تاریخ عضویت: یکشنبه ۱ بهمن ۱۳۸۵, ۱۱:۵۲ ب.ظ
- سپاسهای ارسالی: 10691 بار
- سپاسهای دریافتی: 5476 بار
- تماس:
Re: از مدينه تا غدير
به سوى مدينه
مناسك حج به پايان رسيد و پيامبر خدا و همراهانشان به قصد مراجعت به شهر و ديار خود مكه را ترك نمودند.
آفتاب حجاز آتش بر كوهها و دره ها مىپاشيد، اما شيرينى اين سفر روحانى بىنظير، همهچيز را آسان مىكرد.
هر كس در اين فكر كه خداوند توفيق و افتخارى بزرگ و شايد دستنيافتنى به وى عطا نموده است،
اما پيامبر خداصلى الله عليه وآله وسلم را انديشه اى سخت مىآزرد.
خداوند وى را فرمانى داده بود كه اجراى آن مسئوليتى بس عظيم و سترگ بود و اينك كه قصد اجراى اين دستور الهى را داشت، بسيار نگران بود؛
زيرا مىدانست كه بسيارى از مردم و خصوصاً قريش در مقابل اين مأموريت الهى خواهند ايستاد
و اگر امروز به مخالفت علنى با آن برنخيزند در آينده نزديك مخالفت خود را آشكار مىكنند.
اين مأموريت بزرگ، چيزى جز معرفى جانشين و خليفه پس از پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم،
يعنى على عليه السلام نبود.
جابربن عبداللّه انصارى گويد{7}:
زمانى كه پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم به انتصاب على عليه السلام براى جانشينى پس از خود فرمان يافت،
از آن بيم داشت كه قومش و منافقان و مخالفان اين امر، پراكنده شده و به جاهليت بازگردند؛
زيرا حضرت از كينه و دشمنى آنها نسبت به على عليه السلام باخبر بود.
از اين رو از جبرئيل خواست تا حفظ و صيانتش را از پروردگار طلب نمايد.
جابر در ادامه گويد:
پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم پيوسته منتظر بود تا در سرزمين منى به مسجد خيف رسيد.
جبرئيل بار ديگر به نزد حضرت آمده و همان فرمان را ابلاغ نمود؛
اما حكم امان را با خود نياورده بود. پس از آن جبرئيل دوباره فرود آمد و براى بار ديگر فرمان را ابلاغ نمود،
بدون آنكه حكم صيانت را با خود بياورد تا اينكه به جحفه رسيدند.
جحفه مكانى است بين مكه و مدينه{8} در حقيقت چهارراهى است كه مردم سرزمين حجاز را از هم جدا مىكند.
راهى به سوى مدينه در شمال راهى به سوى عراق در شرق و راهى به سوى غرب و سرزمين مصر و راهى به سوى سرزمين يمن در جنوب پيش مىرود.
نام قديم آن مَهْيَعه بوده كه بعدها به جُحفه تغييرنام داده؛ زيرا سيلهاى مخرّب كه مى آمده مردم آن ديار را كوچ مىداده{9}
بين اين منطقه با غدير خم دو ميل فاصله مىباشد{10}
غدير خم در امروز حدود 164 كيلومتر از شمال مكه دور است و حدود 450 كيلومتر از طرف جنوب مدينه منوره فاصله دارد {11}
پی نوشتها :
----------------
7- طبرسى، الاحتجاج، ص 70؛ امينى، الغدير، ج 1، ص 215؛ بحرانى، البرهان، ج 1، ص 437.
8- طريحى، مجمع البحرين، ج 1، ص 346.
9- ر.ك: حموى، معجم البلدان، ج 2، ص 111؛ ازهرى، تهذيب اللغة، ج 4، ص 97؛ فيروزآبادى، القاموس المحيط، ص 715.
10- طريحى، مجمع البحرين، ج 3، ص 295.
11- رضوانى، غديرشناسى و پاسخ به شبهات، ص 88.
مناسك حج به پايان رسيد و پيامبر خدا و همراهانشان به قصد مراجعت به شهر و ديار خود مكه را ترك نمودند.
آفتاب حجاز آتش بر كوهها و دره ها مىپاشيد، اما شيرينى اين سفر روحانى بىنظير، همهچيز را آسان مىكرد.
هر كس در اين فكر كه خداوند توفيق و افتخارى بزرگ و شايد دستنيافتنى به وى عطا نموده است،
اما پيامبر خداصلى الله عليه وآله وسلم را انديشه اى سخت مىآزرد.
خداوند وى را فرمانى داده بود كه اجراى آن مسئوليتى بس عظيم و سترگ بود و اينك كه قصد اجراى اين دستور الهى را داشت، بسيار نگران بود؛
زيرا مىدانست كه بسيارى از مردم و خصوصاً قريش در مقابل اين مأموريت الهى خواهند ايستاد
و اگر امروز به مخالفت علنى با آن برنخيزند در آينده نزديك مخالفت خود را آشكار مىكنند.
اين مأموريت بزرگ، چيزى جز معرفى جانشين و خليفه پس از پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم،
يعنى على عليه السلام نبود.
جابربن عبداللّه انصارى گويد{7}:
زمانى كه پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم به انتصاب على عليه السلام براى جانشينى پس از خود فرمان يافت،
از آن بيم داشت كه قومش و منافقان و مخالفان اين امر، پراكنده شده و به جاهليت بازگردند؛
زيرا حضرت از كينه و دشمنى آنها نسبت به على عليه السلام باخبر بود.
از اين رو از جبرئيل خواست تا حفظ و صيانتش را از پروردگار طلب نمايد.
جابر در ادامه گويد:
پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم پيوسته منتظر بود تا در سرزمين منى به مسجد خيف رسيد.
جبرئيل بار ديگر به نزد حضرت آمده و همان فرمان را ابلاغ نمود؛
اما حكم امان را با خود نياورده بود. پس از آن جبرئيل دوباره فرود آمد و براى بار ديگر فرمان را ابلاغ نمود،
بدون آنكه حكم صيانت را با خود بياورد تا اينكه به جحفه رسيدند.
جحفه مكانى است بين مكه و مدينه{8} در حقيقت چهارراهى است كه مردم سرزمين حجاز را از هم جدا مىكند.
راهى به سوى مدينه در شمال راهى به سوى عراق در شرق و راهى به سوى غرب و سرزمين مصر و راهى به سوى سرزمين يمن در جنوب پيش مىرود.
نام قديم آن مَهْيَعه بوده كه بعدها به جُحفه تغييرنام داده؛ زيرا سيلهاى مخرّب كه مى آمده مردم آن ديار را كوچ مىداده{9}
بين اين منطقه با غدير خم دو ميل فاصله مىباشد{10}
غدير خم در امروز حدود 164 كيلومتر از شمال مكه دور است و حدود 450 كيلومتر از طرف جنوب مدينه منوره فاصله دارد {11}
پی نوشتها :
----------------
7- طبرسى، الاحتجاج، ص 70؛ امينى، الغدير، ج 1، ص 215؛ بحرانى، البرهان، ج 1، ص 437.
8- طريحى، مجمع البحرين، ج 1، ص 346.
9- ر.ك: حموى، معجم البلدان، ج 2، ص 111؛ ازهرى، تهذيب اللغة، ج 4، ص 97؛ فيروزآبادى، القاموس المحيط، ص 715.
10- طريحى، مجمع البحرين، ج 3، ص 295.
11- رضوانى، غديرشناسى و پاسخ به شبهات، ص 88.
-
- پست: 2244
- تاریخ عضویت: یکشنبه ۱ بهمن ۱۳۸۵, ۱۱:۵۲ ب.ظ
- سپاسهای ارسالی: 10691 بار
- سپاسهای دریافتی: 5476 بار
- تماس:
Re: از مدينه تا غدير
نزول آيه ابلاغ
زمانى كه به محل غدير خم رسيدند مصادف با روز پنجشنبه بود ، روز هيجدهم ماه ذى الحجه {12} ،
در اين هنگام جبرئيل با آيه حفظ و صيانت بر پيامبر خدا صلى الله عليه وآله وسلم نازل گرديد و اين آيه را آورد كه :
يا ايها الرسول بلغ ما انزل اليك من ربّك و ان لم تفعل فيما بلغت رسالته و اللّه يعصمك من الناس {13}
امين وحى، از طرف خداوند به پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم امر كرد
تا على عليه السلام را ولى و امام معرفى كرده و وجوب پيروى و اطاعت از او را به خلق ابلاغ كند.
عبداللّه بن عباس، پسرعموى پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم و علىعليه السلام، محدث و مفسر قرآن مىگويد:
»خداى متعال به محمّدصلى الله عليه وآله وسلم فرمان داد تا على عليه السلام را به عنوان ولى و سرپرست مردم منصوب نموده،
ولايت او را به اطلاع همگان برساند.
اما پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم از آن مى ترسيد كه بگويند پسرعمويش را براى حكومت بر مردم انتخاب كرده
و از او حمايت مى كند و با اين سخنان بر او طعنه زنند {14}
پيامبر خداصلى الله عليه وآله وسلم تأخير در ابلاغ فرمان الهى را جايز ندانست،
چه اينكه علاوه بر فرمان صريح و مؤكد از سوى حق تعالى،
خداوند به پيامبرش وعده داد كه او را در انجام اين مهم از آزار و مزاحمت دشمنان و منافقان دور بدارد.
به راستى كداميك از مأموريتهاى حضرت اينگونه بود كه اگر حضرت آن را به انجام نرساند،
گويا رسالت عظيم خدا را ابلاغ نفرموده است؟!
آراى مفسران ذيل آيه ابلاغ
در كتابهاى بسيارى از دانشمندان اهل سنت و همه كتب معروف شيعه اعم از تفسير، حديث و تاريخ آمده كه
اين آيه در غدير خم و در شأن على عليه السلام نازل شده است كه براى نمونه به چند مورد اشاره مىكنيم.
فخر رازى مىگويد:
»مفسران درباره سبب نزول اين آيه چند نظر اظهار داشتهاند... تا آنجا كه گويد اين آيه درباره فضيلت على بن ابىطالب نازل شده است {15}
سيوطى گويد:
»در اين آيه به روز غدير خم درباره على بن ابىطالب بر حضرت رسول صلى الله عليه وآله وسلم نازل شده است {16}
شيخ محمّد عبده گويد:
»اين آيه به روز غدير خم درباره على بن ابىطالب نازل شده است {17}
پی نوشتها :
----------------
12- جويينى، فرائد السمطين، باب دوازدهم؛ سيوطى، الدر المنثور، ج 2، ص 298؛ امينى، الغدير، ج 1، ص 215.
13- المائده / 67.
14- طبرسى، مجمعالبيان، ج 3، ص 382؛ حسكانى، شواهد التنزيل، ج 1، ص 256؛ عياشى، تفسير، ج 1، ص 360؛ الامينى، الغدير، ج 1، ص 377 _223 _219.
15- فخر رازى، التفسير الكبير، ج 12، ص 48.
16- سيوطى، الدر المنثور، ج 2، ص 298.
17- رشيدرضا، المنار، ج 6، ص 384. مىتوان به منابع زير نيز اشاره كرد: قندوزى حنفى، ينابيع الموده، ص 120؛
واحدى نيشابورى، ابوالحسن، اسباب نزول، ص 135؛ جوينى، فرائد السمطين، باب 12؛ عاملى، عبدالحسين، شرف الدين، الفصول المهمه، ص 137.
زمانى كه به محل غدير خم رسيدند مصادف با روز پنجشنبه بود ، روز هيجدهم ماه ذى الحجه {12} ،
در اين هنگام جبرئيل با آيه حفظ و صيانت بر پيامبر خدا صلى الله عليه وآله وسلم نازل گرديد و اين آيه را آورد كه :
يا ايها الرسول بلغ ما انزل اليك من ربّك و ان لم تفعل فيما بلغت رسالته و اللّه يعصمك من الناس {13}
امين وحى، از طرف خداوند به پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم امر كرد
تا على عليه السلام را ولى و امام معرفى كرده و وجوب پيروى و اطاعت از او را به خلق ابلاغ كند.
عبداللّه بن عباس، پسرعموى پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم و علىعليه السلام، محدث و مفسر قرآن مىگويد:
»خداى متعال به محمّدصلى الله عليه وآله وسلم فرمان داد تا على عليه السلام را به عنوان ولى و سرپرست مردم منصوب نموده،
ولايت او را به اطلاع همگان برساند.
اما پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم از آن مى ترسيد كه بگويند پسرعمويش را براى حكومت بر مردم انتخاب كرده
و از او حمايت مى كند و با اين سخنان بر او طعنه زنند {14}
پيامبر خداصلى الله عليه وآله وسلم تأخير در ابلاغ فرمان الهى را جايز ندانست،
چه اينكه علاوه بر فرمان صريح و مؤكد از سوى حق تعالى،
خداوند به پيامبرش وعده داد كه او را در انجام اين مهم از آزار و مزاحمت دشمنان و منافقان دور بدارد.
به راستى كداميك از مأموريتهاى حضرت اينگونه بود كه اگر حضرت آن را به انجام نرساند،
گويا رسالت عظيم خدا را ابلاغ نفرموده است؟!
آراى مفسران ذيل آيه ابلاغ
در كتابهاى بسيارى از دانشمندان اهل سنت و همه كتب معروف شيعه اعم از تفسير، حديث و تاريخ آمده كه
اين آيه در غدير خم و در شأن على عليه السلام نازل شده است كه براى نمونه به چند مورد اشاره مىكنيم.
فخر رازى مىگويد:
»مفسران درباره سبب نزول اين آيه چند نظر اظهار داشتهاند... تا آنجا كه گويد اين آيه درباره فضيلت على بن ابىطالب نازل شده است {15}
سيوطى گويد:
»در اين آيه به روز غدير خم درباره على بن ابىطالب بر حضرت رسول صلى الله عليه وآله وسلم نازل شده است {16}
شيخ محمّد عبده گويد:
»اين آيه به روز غدير خم درباره على بن ابىطالب نازل شده است {17}
پی نوشتها :
----------------
12- جويينى، فرائد السمطين، باب دوازدهم؛ سيوطى، الدر المنثور، ج 2، ص 298؛ امينى، الغدير، ج 1، ص 215.
13- المائده / 67.
14- طبرسى، مجمعالبيان، ج 3، ص 382؛ حسكانى، شواهد التنزيل، ج 1، ص 256؛ عياشى، تفسير، ج 1، ص 360؛ الامينى، الغدير، ج 1، ص 377 _223 _219.
15- فخر رازى، التفسير الكبير، ج 12، ص 48.
16- سيوطى، الدر المنثور، ج 2، ص 298.
17- رشيدرضا، المنار، ج 6، ص 384. مىتوان به منابع زير نيز اشاره كرد: قندوزى حنفى، ينابيع الموده، ص 120؛
واحدى نيشابورى، ابوالحسن، اسباب نزول، ص 135؛ جوينى، فرائد السمطين، باب 12؛ عاملى، عبدالحسين، شرف الدين، الفصول المهمه، ص 137.
-
- پست: 2244
- تاریخ عضویت: یکشنبه ۱ بهمن ۱۳۸۵, ۱۱:۵۲ ب.ظ
- سپاسهای ارسالی: 10691 بار
- سپاسهای دریافتی: 5476 بار
- تماس:
Re: از مدينه تا غدير
اعلام توقف
دستور توقف از طرف پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم به همراهان داده شد.
مسلمانان با صداى بلند آنهايى را كه در پيشاپيش قافله در حركت بودند به بازگشت دعوت كردند و مهلت دادند تا عقبافتادگان نيز برسند.
مؤذن پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم مردم را به نماز ظهر دعوت كرد. مردم آماده نماز شدند{18}.
بعد از نماز مردم قصد برگشت به خيمههاى خود را داشتند؛
اما پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم به آنها اطلاع دادند كه بايد براى شنيدن يك خبر مهم خود را آماده كنند {19}
پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم دستور دادند تا خار و خاشاك زير درختان آنجا جمع {20}
و شاخه هاى اضافه درختان كه تا سطح پايين آمده بود، قطع شود تا بر سر مردم اصابت نكند {21}
نوشته اند كه آن روز هوا بسيار گرم بود به طورى كه مردم جامه هاى خود را بر سر كشيده و قسمتى از آن را زير پا افكنده بودند {22}
آنگاه پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم دستور دادند تا از جهاز شتران منبرى تهيه كنند {23}.
حضرت بر فراز آن رفته و فرمودند چنين مىبينم كه به سوى خدا فراخوانده مىشوم و پذيراى اين هستم،
همانا كه ميان شما دو امانت گرانسنگ باقى مىگذارم: كتاب خدا و عترتم.
بنگريد كه پس از من با آن دو چگونه رفتار مىكنيد و بدانيد كه آن دو تا كنار حوض كوثر از هم جدا نمىشوند {24}
(شايان ذكر است كه حاكم نيشابورى در دو جا از مستدرك خود حديث فوق را آورده
و در هر دو جا مىافزايد كه اين حديث مطابق قواعد بخارى و مسلم صحيح مىباشد و آنها در كتب خود نياورده اند!)
سپس حضرت سه بار خطاب به مردم فرمودند كه:
آيا من بر هر مؤمنى سزاوارتر از خود او نيستم؟ و همگان گفتند: آرى {25}.
سپس دست اميرالمؤمنين عليه السلام را گرفته و بالا بردند {26}،
بهطورى كه مردم سپيدى زير بغل ايشان را ديدند{27}
پی نوشتها :
----------
18- ابن صباغ مالكى، الفصول المهمه، ج 1، ص 240.
19- هندى، كنز العمال، ج 13، ص 104؛ خوارزمى، المناقب، ص 154؛ الامينى، الغدير، ج 1، ص 31.
20- هندى، كنز العمال، ج 13، ص 104؛ نيشابورى، المستدرك، ج 3، ص 109 و 533؛ هيثمى، ابابكر، مجمع الزوائد، ج 9، ص 105؛ ابن كثير، السيرة النبوية، ج 4، ص 414.
21- الامينى، الغدير، ج 1، ص 47.
22- ابنمغازلى، مناقب، ص 16، حديث 23.
23- مهدوى دامغانى، غدير در اسلام، ص 67، به نقل از: سيد شرف جرجانى، شرح مواقف؛ مفيد، الارشاد، ج 1، ص 175؛ حلى، كشف اليقين، ص 240.
24- نيشابورى، المستدرك، ج 3، ص 109 و 533؛ هيثمى، مجمع الزوائد، ج 9، ص 106؛ قندوزى، ينابيع الموده، ص 32 و 37 با كمى تغيير الفاظ؛ ابن صباغ، الفصول المهمه، ج 1، ص 237-238.
25- يعقوبى، تاريخ اليعقوبى، ج 2، ص 112؛ ابن عساكر، تاريخ مدينه دمشق، ج 42، ص 217؛ ابن حنبل، مسند، ج 1، ص 118 و 119؛ نيشابورى، المستدرك، ج 3، ص 110 و 116.
26- الامينى، الغدير، ج 1، ص 11؛ ابن كثير، البداية و النهاية، ج 5، ص 229؛ ابن حنبل، مسند، ج 4، ص 368؛ الالوسى، روح المعانى، ج 6، ص 194؛ فخر رازى، التفسير الكبير، ج 12، ص 49.
27- خوارزمى، المناقب، ص 135؛ قندوزى، ينابيع الموده، ص 40؛ الامينى، الغدير، ج 1، ص 11؛ جويينى، فرائد السمطين، باب 12.
28- سيوطى، الدر المنثور، ج 2، ص 259؛ خطيب بغدادى، تاريخ بغداد، ج 8، ص 284؛ خوارزمى، المناقب، ص 135 و 156؛ ابن عساكر، تاريخ مدينه دمشق، ج 42، ص 237.
29- المائده / 3.
دستور توقف از طرف پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم به همراهان داده شد.
مسلمانان با صداى بلند آنهايى را كه در پيشاپيش قافله در حركت بودند به بازگشت دعوت كردند و مهلت دادند تا عقبافتادگان نيز برسند.
مؤذن پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم مردم را به نماز ظهر دعوت كرد. مردم آماده نماز شدند{18}.
بعد از نماز مردم قصد برگشت به خيمههاى خود را داشتند؛
اما پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم به آنها اطلاع دادند كه بايد براى شنيدن يك خبر مهم خود را آماده كنند {19}
پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم دستور دادند تا خار و خاشاك زير درختان آنجا جمع {20}
و شاخه هاى اضافه درختان كه تا سطح پايين آمده بود، قطع شود تا بر سر مردم اصابت نكند {21}
نوشته اند كه آن روز هوا بسيار گرم بود به طورى كه مردم جامه هاى خود را بر سر كشيده و قسمتى از آن را زير پا افكنده بودند {22}
آنگاه پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم دستور دادند تا از جهاز شتران منبرى تهيه كنند {23}.
حضرت بر فراز آن رفته و فرمودند چنين مىبينم كه به سوى خدا فراخوانده مىشوم و پذيراى اين هستم،
همانا كه ميان شما دو امانت گرانسنگ باقى مىگذارم: كتاب خدا و عترتم.
بنگريد كه پس از من با آن دو چگونه رفتار مىكنيد و بدانيد كه آن دو تا كنار حوض كوثر از هم جدا نمىشوند {24}
(شايان ذكر است كه حاكم نيشابورى در دو جا از مستدرك خود حديث فوق را آورده
و در هر دو جا مىافزايد كه اين حديث مطابق قواعد بخارى و مسلم صحيح مىباشد و آنها در كتب خود نياورده اند!)
سپس حضرت سه بار خطاب به مردم فرمودند كه:
آيا من بر هر مؤمنى سزاوارتر از خود او نيستم؟ و همگان گفتند: آرى {25}.
سپس دست اميرالمؤمنين عليه السلام را گرفته و بالا بردند {26}،
بهطورى كه مردم سپيدى زير بغل ايشان را ديدند{27}
پی نوشتها :
----------
18- ابن صباغ مالكى، الفصول المهمه، ج 1، ص 240.
19- هندى، كنز العمال، ج 13، ص 104؛ خوارزمى، المناقب، ص 154؛ الامينى، الغدير، ج 1، ص 31.
20- هندى، كنز العمال، ج 13، ص 104؛ نيشابورى، المستدرك، ج 3، ص 109 و 533؛ هيثمى، ابابكر، مجمع الزوائد، ج 9، ص 105؛ ابن كثير، السيرة النبوية، ج 4، ص 414.
21- الامينى، الغدير، ج 1، ص 47.
22- ابنمغازلى، مناقب، ص 16، حديث 23.
23- مهدوى دامغانى، غدير در اسلام، ص 67، به نقل از: سيد شرف جرجانى، شرح مواقف؛ مفيد، الارشاد، ج 1، ص 175؛ حلى، كشف اليقين، ص 240.
24- نيشابورى، المستدرك، ج 3، ص 109 و 533؛ هيثمى، مجمع الزوائد، ج 9، ص 106؛ قندوزى، ينابيع الموده، ص 32 و 37 با كمى تغيير الفاظ؛ ابن صباغ، الفصول المهمه، ج 1، ص 237-238.
25- يعقوبى، تاريخ اليعقوبى، ج 2، ص 112؛ ابن عساكر، تاريخ مدينه دمشق، ج 42، ص 217؛ ابن حنبل، مسند، ج 1، ص 118 و 119؛ نيشابورى، المستدرك، ج 3، ص 110 و 116.
26- الامينى، الغدير، ج 1، ص 11؛ ابن كثير، البداية و النهاية، ج 5، ص 229؛ ابن حنبل، مسند، ج 4، ص 368؛ الالوسى، روح المعانى، ج 6، ص 194؛ فخر رازى، التفسير الكبير، ج 12، ص 49.
27- خوارزمى، المناقب، ص 135؛ قندوزى، ينابيع الموده، ص 40؛ الامينى، الغدير، ج 1، ص 11؛ جويينى، فرائد السمطين، باب 12.
28- سيوطى، الدر المنثور، ج 2، ص 259؛ خطيب بغدادى، تاريخ بغداد، ج 8، ص 284؛ خوارزمى، المناقب، ص 135 و 156؛ ابن عساكر، تاريخ مدينه دمشق، ج 42، ص 237.
29- المائده / 3.
-
- پست: 2244
- تاریخ عضویت: یکشنبه ۱ بهمن ۱۳۸۵, ۱۱:۵۲ ب.ظ
- سپاسهای ارسالی: 10691 بار
- سپاسهای دریافتی: 5476 بار
- تماس:
Re: از مدينه تا غدير
نزول آيه اكمال
هنوز مردم پراكنده نشده بودند كه اين آيه نازل شد{28}
... اليوم اكملت لكم دينكم و اتمت عليكم نعمتى و رضيت لكم الاسلام دينا... {29}
پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم از شادى تبريك گفتند و افزودند:
سپاس خدا را براى كامل كردن دين و تمام كردن نعمت و خشنودى پروردگار به پيامبرى من و به ولايت على عليه السلام پس از من،
آنگاه فرمودند:
من كنت مولاه، فعلىٌ مولاه، اللهم وال من والاه و عاد من عاداه، وانصر من نصره، واخذل من خذله {30}
در تاريخ بغداد آمده :
در اين هنگام عمربن خطاب به على عليه السلام گفت :
به به ! اى پسر ابوطالب كه مولاى من و مولاى همه مسلمانان شدى
{31}
علامه امينى (ره) آورده كه از كسانى كه پيش از ساير صحابه به حضرت تبريك گفتند ابوبكر و عمر بودند كه مىگفتند:
»خوشا به حالت اى پسر ابوطالب كه صاحب اختيار هر مرد و زن مؤمنى شدى.«
در اين هنگام ابن عباس گفت: »به خدا اين پيمان در گردن همه خواهد ماند {32}
پی نوشتها :
-----------------
28- سيوطى، الدر المنثور، ج 2، ص 259؛ خطيب بغدادى، تاريخ بغداد، ج 8، ص284؛ خوارزمى، المناقب، ص 135 و 156؛ ابن عساكر، تاريخ مدينه دمشق، ج 42،ص 237.
29- المائده / 3.
30- نيشابورى، المستدرك، ج 3، ص 109 و 116؛ خوارزمى، المناقب، ص 135؛ خطيببغدادى، تاريخ بغداد، ج 8، ص 284؛ ابن عساكر، تاريخ مدينه دمشق، ج 42، ص219.
31- بغدادى، تاريخ بغداد، ج 8، ص 284 (بخبخ لك يا ابن ابىطالب، اصبحتمولاى و مولى كل مسلم)؛ ابن عساكر، تاريخ مدينه دمشق، ج 42، ص 233؛خوارزمى، المناقب، ص 159؛ ابن كثير، البداية و النهاية، ج 5، ص 229؛ هندى،كنز العمال، ج 13، ص 134.
32- الامينى، الغدير، ج 1، ص 10-11.
هنوز مردم پراكنده نشده بودند كه اين آيه نازل شد{28}
... اليوم اكملت لكم دينكم و اتمت عليكم نعمتى و رضيت لكم الاسلام دينا... {29}
پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم از شادى تبريك گفتند و افزودند:
سپاس خدا را براى كامل كردن دين و تمام كردن نعمت و خشنودى پروردگار به پيامبرى من و به ولايت على عليه السلام پس از من،
آنگاه فرمودند:
من كنت مولاه، فعلىٌ مولاه، اللهم وال من والاه و عاد من عاداه، وانصر من نصره، واخذل من خذله {30}
در تاريخ بغداد آمده :
در اين هنگام عمربن خطاب به على عليه السلام گفت :
به به ! اى پسر ابوطالب كه مولاى من و مولاى همه مسلمانان شدى
{31}
علامه امينى (ره) آورده كه از كسانى كه پيش از ساير صحابه به حضرت تبريك گفتند ابوبكر و عمر بودند كه مىگفتند:
»خوشا به حالت اى پسر ابوطالب كه صاحب اختيار هر مرد و زن مؤمنى شدى.«
در اين هنگام ابن عباس گفت: »به خدا اين پيمان در گردن همه خواهد ماند {32}
پی نوشتها :
-----------------
28- سيوطى، الدر المنثور، ج 2، ص 259؛ خطيب بغدادى، تاريخ بغداد، ج 8، ص284؛ خوارزمى، المناقب، ص 135 و 156؛ ابن عساكر، تاريخ مدينه دمشق، ج 42،ص 237.
29- المائده / 3.
30- نيشابورى، المستدرك، ج 3، ص 109 و 116؛ خوارزمى، المناقب، ص 135؛ خطيببغدادى، تاريخ بغداد، ج 8، ص 284؛ ابن عساكر، تاريخ مدينه دمشق، ج 42، ص219.
31- بغدادى، تاريخ بغداد، ج 8، ص 284 (بخبخ لك يا ابن ابىطالب، اصبحتمولاى و مولى كل مسلم)؛ ابن عساكر، تاريخ مدينه دمشق، ج 42، ص 233؛خوارزمى، المناقب، ص 159؛ ابن كثير، البداية و النهاية، ج 5، ص 229؛ هندى،كنز العمال، ج 13، ص 134.
32- الامينى، الغدير، ج 1، ص 10-11.
-
- پست: 2244
- تاریخ عضویت: یکشنبه ۱ بهمن ۱۳۸۵, ۱۱:۵۲ ب.ظ
- سپاسهای ارسالی: 10691 بار
- سپاسهای دریافتی: 5476 بار
- تماس:
Re: از مدينه تا غدير
عمامه سحاب
پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم در اين مراسم عمامه خود را كه سحاب نام داشت{33}
به عنوان تاج افتخار بر سر اميرالمؤمنين عليه السلام قرار دادند {34}
و انتهاى عمامه را بر دوش آن حضرت آويزان نمودند و فرمودند: « عمامه تاج عرب است ».
خود اميرالمؤمنين عليه السلام در اين باره چنين فرموده اند:
« پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم در روز غدير عمامه اى بر سرم بستند
و يك طرفش را بر دوشم آويختند و فرمودند خداوند در روز بدر و حنين
مرا به وسيله ملائكه اى كه چنين عمامهاى بر سر داشتند يارى نمود ».
شعر حسان
سپس حسان بن ثابت از پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم اجازه گرفت و اشعارى را سرود {35}
بعد از شعر او پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم جمله معروف خود را درباره حسان فرمودند كه:
تا وقتى كه با زبان خود ما را يارى مىكنى، روح القدس مؤيد تو است.
پی نوشتها :
-----------------
34- زرندى حنفى، نظم درر السمطين، ص 112؛ ابن الاثير، اسدالغابه، ج 3، ص 114؛ الامينى، الغدير، ج 1، ص 291.
35- مجلسى، بحارالانوار، ج 37، ص 178-195 _166 _112؛ ميلانى، خلاصة عبقاتالانوار، ج 7، ص 303؛ ابن شهرآشوب،
مناقب آل ابىطالب، ج 2، ص 230؛ بياضى،الصراط المستقيم، ج 1، ص 304؛ خوارزمى، المناقب، ص 136؛ جويينى، فرائدالسمطين، باب 12.
پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم در اين مراسم عمامه خود را كه سحاب نام داشت{33}
به عنوان تاج افتخار بر سر اميرالمؤمنين عليه السلام قرار دادند {34}
و انتهاى عمامه را بر دوش آن حضرت آويزان نمودند و فرمودند: « عمامه تاج عرب است ».
خود اميرالمؤمنين عليه السلام در اين باره چنين فرموده اند:
« پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم در روز غدير عمامه اى بر سرم بستند
و يك طرفش را بر دوشم آويختند و فرمودند خداوند در روز بدر و حنين
مرا به وسيله ملائكه اى كه چنين عمامهاى بر سر داشتند يارى نمود ».
شعر حسان
سپس حسان بن ثابت از پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم اجازه گرفت و اشعارى را سرود {35}
بعد از شعر او پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم جمله معروف خود را درباره حسان فرمودند كه:
تا وقتى كه با زبان خود ما را يارى مىكنى، روح القدس مؤيد تو است.
پی نوشتها :
-----------------
34- زرندى حنفى، نظم درر السمطين، ص 112؛ ابن الاثير، اسدالغابه، ج 3، ص 114؛ الامينى، الغدير، ج 1، ص 291.
35- مجلسى، بحارالانوار، ج 37، ص 178-195 _166 _112؛ ميلانى، خلاصة عبقاتالانوار، ج 7، ص 303؛ ابن شهرآشوب،
مناقب آل ابىطالب، ج 2، ص 230؛ بياضى،الصراط المستقيم، ج 1، ص 304؛ خوارزمى، المناقب، ص 136؛ جويينى، فرائدالسمطين، باب 12.
-
- پست: 2244
- تاریخ عضویت: یکشنبه ۱ بهمن ۱۳۸۵, ۱۱:۵۲ ب.ظ
- سپاسهای ارسالی: 10691 بار
- سپاسهای دریافتی: 5476 بار
- تماس:
Re: از مدينه تا غدير
حديث تهنيت
مورخ اهل سنت « ميرخواند » در روضة الصفا آورده:
بعد از اعلام رسمى ولايت و جانشينى اميرالمؤمنين عليه السلام، پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم در خيمه اختصاصى خود نشسته
و فرمودند كه حضرت على عليه السلام در خيمه اى ديگر بنشيند.
سپس عموم مردم به خيمه على عليه السلام وارد شده و به ايشان تهنيت گفتند.
بعد از فارغ شدن مردان از اين امر، پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم دستور فرمودند
تا همسران خود نزد على عليه السلام رفته و به ايشان تهنيت بگويند.
آنان نيز چنين كردند.
از جمله كسانى كه به حضرت تهنيت گفتند [HIGHLIGHT=#ffff00]عمربن بود كه گفت:
بخٍّ بخٍّ لك يا ابن ابى طالب اصبحت و أمسيت مولاى و مولا كلّ مؤمنٍ و مؤمنةٍ
{36}
اين مضمون را گروهى از علماى حديث و تفسير و تاريخ اهل سنت نقل كرده اند.
به گونه اى كه برخى آن را از مسلمات دانسته و برخى ديگر با سندهاى صحيح
آن را از برخى صحابه چون زيدبن ارقم، ابوهريره، ابن عباس، براءبن عازب نقل كرده اند{37}
قدرت نمايى الهى
بعد از جريان بيعت مردم با اميرالمؤمنين عليه السلام، « حارث بن نعمان فهرى »
كه از خبر ولايت و جانشينى على عليه السلام خشمگين شده بود،
به همراه عده اى نزد پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم آمد و گفت:
به ما از سوى خدا فرمان دادى كه شهادت به وحدانيت او داده و تو را فرستاده او بدانيم،
ما هم پذيرفتيم و شهادت داديم، اركان و دستورات اعتقادى را كه براى ما آوردى را نيز پذيرفتيم،
ولى به همين ها راضى نشدى، اكنون به يارى پسرعمويت على برخاستى و او را بر همگان برترى دادى.
آيا اين دستور هم از جانب خداست يا خودت؟
پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم فرمودند:
اين دستور هم از جانب خداست و من از خويش چيزى نگفته ام.
حارث كه از اين سخن سخت ناراحت شده بود گفت:
خدايا اگر آنچه محمّد مى گويد حق و از جانب تو است سنگى از آسمان بر ما ببار يا عذاب دردناكى بر ما بفرست.
هنوز به شترش نرسيده بود كه سنگى از آسمان فرود آمد
و بر پيشانى او خورد و او را هلاك كرد.
سپس آيه
سأل سائلٌ بعذابٍ واقع، للكافرين ليس له دافع... {38}
نازل شد {39}
اينچنين بر همه مسلم شد كه
غدير از منبع وحى سرچشمه گرفته و فرمان الهى مىباشد.
پی نوشتها :
---------------
35- مجلسى، بحارالانوار، ج 37، ص 178-195 _166 _112؛ ميلانى، خلاصة عبقات الانوار، ج 7، ص 303؛ ابن شهرآشوب، مناقب آل ابىطالب، ج 2، ص 230؛ بياضى، الصراط المستقيم، ج 1، ص 304؛ خوارزمى، المناقب، ص 136؛ جويينى، فرائد السمطين، باب 12.
36- ميرخواند، روضة الصفاء، ج 2، ص 541.
37- ابن كثير، البداية و النهاية، ج 5، ص 229؛ هندى، كنز العمال، ج 13، ص 134؛ خطيب بغدادى، تاريخ بغداد، ج 8، ص 284؛ خوارزمى، المناقب، ص 159؛ مناوى، فيض القدير شرح الجامع الصغير، ج 6، ص 282؛ ابن الاثير، اسد الغابه، ج 4، ص 28.
38- المعارج / 1.
39- مجلسى، بحارالانوار، ج 37، ص 167 _162 _136؛ رشيدرضا، المنار، ج 6، ص 384؛
مورخ اهل سنت « ميرخواند » در روضة الصفا آورده:
بعد از اعلام رسمى ولايت و جانشينى اميرالمؤمنين عليه السلام، پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم در خيمه اختصاصى خود نشسته
و فرمودند كه حضرت على عليه السلام در خيمه اى ديگر بنشيند.
سپس عموم مردم به خيمه على عليه السلام وارد شده و به ايشان تهنيت گفتند.
بعد از فارغ شدن مردان از اين امر، پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم دستور فرمودند
تا همسران خود نزد على عليه السلام رفته و به ايشان تهنيت بگويند.
آنان نيز چنين كردند.
از جمله كسانى كه به حضرت تهنيت گفتند [HIGHLIGHT=#ffff00]عمربن بود كه گفت:
بخٍّ بخٍّ لك يا ابن ابى طالب اصبحت و أمسيت مولاى و مولا كلّ مؤمنٍ و مؤمنةٍ
{36}
اين مضمون را گروهى از علماى حديث و تفسير و تاريخ اهل سنت نقل كرده اند.
به گونه اى كه برخى آن را از مسلمات دانسته و برخى ديگر با سندهاى صحيح
آن را از برخى صحابه چون زيدبن ارقم، ابوهريره، ابن عباس، براءبن عازب نقل كرده اند{37}
قدرت نمايى الهى
بعد از جريان بيعت مردم با اميرالمؤمنين عليه السلام، « حارث بن نعمان فهرى »
كه از خبر ولايت و جانشينى على عليه السلام خشمگين شده بود،
به همراه عده اى نزد پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم آمد و گفت:
به ما از سوى خدا فرمان دادى كه شهادت به وحدانيت او داده و تو را فرستاده او بدانيم،
ما هم پذيرفتيم و شهادت داديم، اركان و دستورات اعتقادى را كه براى ما آوردى را نيز پذيرفتيم،
ولى به همين ها راضى نشدى، اكنون به يارى پسرعمويت على برخاستى و او را بر همگان برترى دادى.
آيا اين دستور هم از جانب خداست يا خودت؟
پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم فرمودند:
اين دستور هم از جانب خداست و من از خويش چيزى نگفته ام.
حارث كه از اين سخن سخت ناراحت شده بود گفت:
خدايا اگر آنچه محمّد مى گويد حق و از جانب تو است سنگى از آسمان بر ما ببار يا عذاب دردناكى بر ما بفرست.
هنوز به شترش نرسيده بود كه سنگى از آسمان فرود آمد
و بر پيشانى او خورد و او را هلاك كرد.
سپس آيه
سأل سائلٌ بعذابٍ واقع، للكافرين ليس له دافع... {38}
نازل شد {39}
اينچنين بر همه مسلم شد كه
غدير از منبع وحى سرچشمه گرفته و فرمان الهى مىباشد.
پی نوشتها :
---------------
35- مجلسى، بحارالانوار، ج 37، ص 178-195 _166 _112؛ ميلانى، خلاصة عبقات الانوار، ج 7، ص 303؛ ابن شهرآشوب، مناقب آل ابىطالب، ج 2، ص 230؛ بياضى، الصراط المستقيم، ج 1، ص 304؛ خوارزمى، المناقب، ص 136؛ جويينى، فرائد السمطين، باب 12.
36- ميرخواند، روضة الصفاء، ج 2، ص 541.
37- ابن كثير، البداية و النهاية، ج 5، ص 229؛ هندى، كنز العمال، ج 13، ص 134؛ خطيب بغدادى، تاريخ بغداد، ج 8، ص 284؛ خوارزمى، المناقب، ص 159؛ مناوى، فيض القدير شرح الجامع الصغير، ج 6، ص 282؛ ابن الاثير، اسد الغابه، ج 4، ص 28.
38- المعارج / 1.
39- مجلسى، بحارالانوار، ج 37، ص 167 _162 _136؛ رشيدرضا، المنار، ج 6، ص 384؛