فضیلت ماه مبارک رمضان

[mahdieh]

به نام خداوند بخشنده و مهربان

1-« در هر شب ماه رمضان خدا را در موقع افطار هفتاد هزار هزار آزاد كرده از آتش است كه همگي مستوجب آتش بوده اند و چون آخرين شب رمضان شود در آن شب معادل آنچه در تمام ماه آزاد شده اند آزاد خواهد فرمود.»


- در روايت ديگر:« چون نخستين شب ماه رمضان فرا رسد خداوند هر كس را بخواهد مي‌آمرزد و در شب بعد از آن آنها رادو برابر فرمايد و درشب بعد دو برابر شبهاي پيش «ازاد» مي فرمايد تا آخرين شب ماه رمضان به قدر دو برابر آنچه در هر شب آزاد فرموده است آزاد خواهد فرمود.»
3- و از جمله سيّ (قَدَّسَ الله نَفْسَهُ الزَّكِيَّهْ) در اقبال از كتاب (بِشارَهُ الْمُصْطفي لِشيعَهِ الْمُرْتَضي) به اسناد خود تا حسن بن علي بن فضال از رضا صلوات الله عليه از پدرانش از اميرالمؤمنين عليهم الصلوه والسلام روايت كرده است كه فرمود رسول خدا صلي الله عليه واله و سلم روزي براي ما، خطبه نمود و فرمود:
«اي مردم ماه خدا به سوي شما پيش آمد با بركت و رحمت و مغفرت به شما اقبال نمود- آن ماهي است كه نزد خدا افضل از ساير ماه‌ها است روزهاي آن بهترين روزها، شبهاي آن با فضيلت‌ترين شبها و ساعتهاي ان بهترين ساعتها است، ماهي است كه شما به مهماني خدا دعوت شده ايد و در آن ماه از اهل كرامت «خدا» قرار گرفاته ايد نفسهاي شما درآن ماه تسبيح است و خوابتان در آن عبادت و عملتان در آن مقبول و دعايتان در آن مستجاب است پس بخواهيد از خداوند پروردگارتان با نيّات راست و دلهاي پاك كه شما را به روزه در آن ماه و تلاوت كتاب خودش موفق فرمايد زيرا بدبخت كسي است كه در اين ماه بزرگ از آمرزش خداي نوميد محروم شود به گرسنگي و تشنگي خودتان در اين ماه گرسنگي و تشنگي روز قيامت را بياد آوريد و بر فقراي خودتان و بينوايان خودتان تصدق بدهيد و در آن ماه برگان خودتان را توقير و احترام كنيد به كوچكتران رحم نمائيد و ارحام خود را صله كنيد و زبانهايتان را نگاهداريد و چشمها را از آنچه نگاه به آن حلال نيست بپوشيد و گوشهاتان را ازآنچه شنيدن آن نارواست ببنديد و بر يتيمان مردم ترحم و مهرباني نمائيد تا بر يتيمان شما ترحم شود و از گناهان خودتان به سوي خدا بازگشت نمائيد و دستهايتان را در اوقا نمازهاتان به دعا برداريد زيرا وقت نماز افضل ساعاتيست كه خداي عز و جل به بندگانش به نطر رحمت مي نگرد و چون چيزي بخواهند و با او مناجات كنند جوابشان را ميدهد و چون ندا كنند لبيك فرمايد و دعايشان را مستجاب نمايد.
اي مردم جانهاي شما در گرو كردارهاي شماست پس آنها را به طلب آمرزش و استغفار از گرو در آوريد و پشتهاي شما از بار گناهانتان گران است به طول سجده‌هاتان آنها را سبك سازيد و بدانيد كه خداوند به عزت خود سوگند ياد فرموده است كه نماز‌گزاران و سجده‌كنندگان را با آتش عذاب نفرمايد و نترساند روزيكه مردم در برابر پروردگار عالميان بر پا خيزند. اي مردم هر كس از شما روزه دار مؤمني را دراين ماه افطار دهد در برابر اين عمل به نزد خدا براي او ثواب آزاد كردن بنده ايست و آمرزشي نسبت به گناهان گذشته اوست- عرض كردند با رسول الله همگي ما را توان آن نيست كه چنين كنيم آن حضرت صلي الله عليه واله فرمود خود را از آتنش نگاه داردي هر چند به بخشي از خرما باشد و ازآتش بپرهيزيد هر چند به جرعه آبي باشد – اي مردم هركس از شما در اين ماه خلق خود را نيكو سازد به او پروانه عبور از صراط ميدهند در روزيكه در آن روز قدمها مي لغزد و هر كس از شما با رغلام و كنيز خود را سبك گرداند و هر كس شر خود ار نگهدارد خداوند غصب او را در روز ملاقات از او باز دارد و هر كس در آن ماه يتيمي را گرامي دارد خداوند در روز ملاقات او را گرامي دارد و هر كس در آن ماه قطع رحم كند خداوند رحمت خود را در روز ملاقات از او قطع نمايد و هر كس در آن ماه نماز مستحبي و به دل خواه خود بجاي آورد خداوند برات بيزاري او را از آتش به او دهد و هر كس در آن ماه واجبي ادا كند براي او ثواب كسي است كه هفتاد فريضه در ماههاي ديگر ادا كرده باشد و هر كس در آن ماه بر من بسيار درود و صلوات فرستد خداوند در روزيكه ميزانها سبك است ميزان او را سنگين كرده‌اند و هر كس در آن ماه آيه‌اي از قرآن تلاوت كند اجر او مانند كسي است كه در غير آن ماه قرآني ختم كرده است.
اي مردم درهاي بهشت در اين ماه باز است از پروردگار خو بخواهيد كه آنها را بر روي شما نبندد و درهاي دوزخ بسته است از خدا مسئلت كنيد كه آنها را ر شما نگشايد- و شياطين در زنجيراند از پروردگار خود بخواهيد كه آنها را بر شما تسلط ندهد اميرالمؤمنين عليه السلام فرمايد كه من برخاستم و عرض كرد يا رسول الله صلي الله عليه واله با فضيلت‌ترين اعمال در اين ماه كدامست؟ فرمود يا اباالحسن افضل‌ترين اعمال در اين ماه پارسائي و دوري است از آنچه خداي عز و جل حرام فرموده است- سپس رسول خدا بگريست عرض كردم يا رسول‌الله چه چيز شمار ار به گريه آورده است فرمود يا علي آنچه كه در ين ماه از تو حلال مي گردد گويا تورا مي بينم كه در برابر پروردگار خود نماز مي‌گذاري و بدبخت‌ترين اولين وآخرين همدوش و هم قطار پي كننده ناقه صالح برانگيخته مي‌شود و ضربتي بر فرق تو ميزند و محاسن تو را به خون سرت خضاب مي كند- اميرالمؤمنين (ع) فرمايد – عرض كردم يا رسول الله صلي الله عليه واله در ان حال دين من در حال سلامت است؟!!- فرمود: آري در سلامت دين خواهي بود- سپس فرمود يا علي- هر كس ترا بكشد مرا كشته است و هر كس به تو كينه بورزد به من كينه ورزيده است و هر كس به تو دشنام دهد مرا دشنام داده است زيرا تو براي من به منزله جان مني روح تو از روح من است و گل تو از گل من چه خداي عزوجل مرا آفريده و ترا آفريد و مرا بر‌گزيد و ترا برگزيد و مرا براي نبوت و پيمبري اختيار كرد و ترا براي امامت و پيشوائي پس هر كس امامت ترا منكر شود منكر نبوت من شده است-يا علي-تو وصيّ من ميباشي و پدر فرزندان من هستي و شوهر دختر مني و جانشين و خليفه من بر امت من در زندگاني و بعد از مرگ من ميباشي فرمان تو فرمان منست و نهي تو نهي من است به آن كسيكه مرا به نبوت برگزيد و مرا بهترين خلق قرار داد قسم ميخورم كه تو حجّت خدا بر خلق او هستي و امين او بر راز او و خليفه او در بندگان او ميباشي.»
و از «رساترين» چيزي كه در مژده براي ماه رمضان وارد شده است دعاي پيغمبر صلي الله عليه واله است براي كسيكه در آن ماه گناهانش آمرزيده نشده باشد آنجا كه آن حضرت صلي الله عليه واله فرمايد:
«هركس ماه رمضان بر او بگذرد و آمرزيده نشده باشد خدا اورا نيامرزد» و اين دعا به لحاظ اينكه او صلي الله عليه واله برا يرحمت عالميان مبعوث گرديده است بشارت برگي براي وسعت رحمت و عام بودن غفران در اين ماه است و الاّ با اينكه او رحمه للعالمين است براي مسلمانان دعا مي كند هر چند گناهكار باشد و بدين جهت در اين باب اخبار زيادي وارد شده است كه شياطين متمّرد در زنجيراند و درهاي بهشت و ابواب رحمت خداوند باز است ودرهاي دوزخ بسته است و خداوند شر دشمنان جنّي را باز ميدارد و منادي خداي از اول ماه تا آخر آن ندا مي كند و در ماهي از ماه هاي ديگر مانند آن در اخبار وارد نشده است و آنچه در باب منادي در ساير ماه ها وارد شده است آن است كه در ثلث آخر شب ندا بلند است جز در شب هاي جمعه كه از اول شب تا آخر شب منادي حق تعالي ندا ميكند و همچنين در ماه رجب عموماً و اما ماه رمضان- ندآء از اول ماه تا آخر آن در شبها و روزهاي آن وارد است ودر اختصاص ماه رمضان به اجابت دعاء آيه «ادعُوْنُي اَسْتَجْبَ لَكُمْ» وارد گشته است



[External Link Removed for Guests]

[mahdieh]

مـرحـوم آیت الله قاضـى در ماه رمـضـان بـه مـردم مـى فـرمـود : "مــردم خـودبـیـن نباشید، خدا بین باشید" . از خودبینـى خـارج شدن کـافـى نیست باید خدا بین شد .

- در ماه مبارک رمضان از "خدایی" استعفا بدهیم.
- بیایید از خدائیمان استعفا بدهیم! ماه رمضان است بیایید دیگر خدا نباشیم؟!. یعنی چه؟ تو که می گویی: "خدا چرا این طور با من رفتار نکردی" یعنی تو هم خدا، من هم یک خدا. این فضولی ها خیلی زشت است. ما کار خودمان را بکنیم خدا هم کار خودش را. حافظ وظیفۀ تو دعا گفتن است و بس/ در بند آن مباش که نشنید یا شنید.

- به آقای قاضی گفته بودند ماه رمضان روزه می گیرید؟ گفته بود تا ببینیم تکلیف چیست. این درس است . طرف می گوید اگر بمیرم روزه ام را می گیرم . خب روزه را برای که می گیری؟!

- ما باید در ماه رمضان عبدالله شویم. اگر کسی سبوعیت در او غلبه کند عبدالکلب است. اگر کسی شهوت در او غلبه کند عبدالخنزیر است. اگر کسی شیطنت در او غلبه کند عبد الشیطان است. عبد الله آن کسی است که سبوعیت و...( شهوت و شیطنت در او غلبه نداشته باشد.)

- این چه میهمانی است که همه اش گرسنگی و تشنگی است؟! پس معلوم می شود غذاهای دیگری هست؛ نوشیدنی های دیگری هست؛ما غافلیم. ذکر های مخصوصی هست.

- تا خودمان را پیدا نکنیم خدا را پیدا نمی کنیم. ماه رمضان، ماه پیدا کردن خود است. ما قرآن را گم کردیم؛ خدا را گم کردیم؛ اهل بیت را گم کردیم؛ چرا؟!. اول ماه رمضان گفتیم نبّهنا عن نومة الغافلین (ما را از خواب غافلان بیدار کن)، ولی گفتیم و رفتیم؛ واقعا نخواستیم. آدم اگر بیدار باشد درد را می بیند از کجا می آید؛ آفت را می بیند. ولی خواب اگر بودی نه درد را می بینی... سیل می آید، درنده می آید.

- وقتی شیطان درون تسلیم شود، آن شیطان بیرون کاری نمی تواند بکند. در ماه رمضان، آن شیطان بیرون بسته است تا ما با خودمان ور رویم(و این شیطان درون را مهار کنیم).

[External Link Removed for Guests]

[mahdieh]

[External Link Removed for Guests] ماه خداوند، ماه نزول قرآن و از شريف‌ترين ماه‌هاي سال است. در اين ماه درهاي آسمان و [External Link Removed for Guests] گشوده و درهاي <A href="<A">جهنم بسته مي‌شود، و عبادت در يكي از شب‌هاي آن ( [URL=http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%B4%D8%A8+%D9%82%D8%AF%D8%B1]  قدر ) بهتر از عبادت هزار ماه است.
[URL=http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA+%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF+%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%DB%8C+%D8%B5%D9%84%DB%8C+%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87+%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87+%D9%88+%D8%A2%D9%84%D9%87]  خدا صلي الله عليه و آله و سلم در <A href="<A">[U]  شعبانيه خود درباره فضيلت و عظمت ماه رمضان فرموده است: «اي بندگان خدا! ماه خدا با بركت و رحمت و آمرزش به سوي شما روي آورده است؛ ماهي كه نزد خداوند بهترين ماه‌ها است؛ روزهايش بهترين روزها، شب‌هايش بهترين شب‌ها و ساعاتش بهترين ساعات است.
بر مهماني خداوند فرا خوانده شديد و از جمله اهل كرامت قرار گرفتيد. در اين ماه، نفس‌هاي شما تسبيح، خواب شما عبادت، عمل‌هايتان مقبول و دعاهايتان مستجاب است.
پس با نيت‌اي درست و دلي پاكيزه،‌ پروردگارتان را بخوانيد تا شما را براي روزه داشتن و تلاوت قرآن توفيق دهد. بدبخت كسي است كه از آمرزش خدا در اين ماه عظيم محروم گردد. با گرسنگي و تشنگي در اين ماه، به ياد گرسنگي و تشنگي قيامت باشيد.»

آن گاه پيامبر اكرم وظيفه روزه‌داران را برشمرد و از [URL=http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%B5%D8%AF%D9%82%D9%87] [SIZE=100] بر فقيران، احترام به سالخوردگان، ترحم به كودكان، [URL=http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%B5%D9%84%D9%87+%D8%B1%D8%AD%D9%85]   ، حفظ زبان و چشم و گوش از حرام، مهرباني به يتيمان و نيز عبادت و سجده هاي طولاني، [URL=http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2+%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86+%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%AA] [SIZE=100]، [URL=http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%AA%D9%88%D8%A8%D9%87+%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%DB%8C] [SIZE=100]، صلوات، تلاوت [URL=http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86] [SIZE=100] و <A href="<A">[U]   اطعام  در اين ماه سخن گفت


[URL][External Link Removed for Guests]

[mahdieh]

1-پايه‏هاى اسلام
قال الباقر عليه السلام:
بنى الاسلام على خمسة اشياء، على الصلوة و الزكاة و الحج و الصوم و الولايه.
امام باقر عليه السلام فرمود:
اسلام بر پنج چيز استوار است، برنماز و زكات حج و روزه و ولايت (رهبرى اسلامى).فروع كافى، ج 4 ص 62، ح 1

2-فلسفه روزه
قال الصادق عليه السلام:
انما فرض الله الصيام ليستوى به الغنى و الفقير.
امام صادق عليه السلام فرمود:
خداوند روزه را واجب كرده تا بدين وسيله دارا و ندار (غنى و فقير) مساوى گردند.
من لا يحضره الفقيه، ج 2 ص 43، ح 1
3-روزه آزمون اخلاص
قال اميرالمومنين عليه السلام:
فرض الله ... الصيام ابتلاء لاخلاص الخلق‏امام على عليه السلام فرمود:
خداوند روزه را واجب كرد تا به وسيله آن اخلاص خلق را بيازمايد.
نهج البلاغه، حكمت 252

4-روزه ياد آور قيامت


قال الرضا عليه السلام:
انما امروا بالصوم لكى يعرفوا الم الجوع و العطش فيستدلوا على فقر الاخر.
امام رضا عليه السلام فرمود:
مردم به انجام روزه امر شده‏اند تا درد گرسنگى و تشنگى را بفهمند و به واسطه آن فقر و بيچارگى آخرت را بيابند.
وسائل الشيعه، ج 4 ص 4 ح 5 علل الشرايع، ص 10
5-روزه زكات بدن
قال رسول الله صلى الله عليه و آله لكل شيئى زكاة و زكاة الابدان الصيام.
رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود:
براى هر چيزى زكاتى است و زكات بدنها روزه است.
الكافى، ج 4، ص 62، ح 3

6-روزه سپر آتش
قال رسول الله صلى الله عليه و آله:
الصوم جنة من النار.
رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود:
روزه سپر آتش (جهنم) است. «يعنى بواسطه روزه گرفتن انسان از آتش جهنم در امان خواهد بود.»
الكافى، ج 4 ص 162
7-اهميت روزه
الصوم فى الحر جهاد.
رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود:
روزه گرفتن در گرما، جهاد است.
بحار الانوار، ج 96، ص 257
8-روزه نفس
قال اميرالمومنين عليه السلام
صوم النفس عن لذات الدنيا انفع الصيام.
اميرالمومنان على عليه السلام فرمود:
روزه نفس از لذتهاى دنيوى سودمندترين روزه‏هاست.

غرر الحكم، ج 1 ص 416 ح 64 9

9-روزه واقعى
قال اميرالمومنين عليه السلام
الصيام اجتناب المحارم كما يمتنع الرجل من الطعام و الشراب.
امام على عليه السلام فرمود:
روزه پرهيز از حرامها است همچنانكه شخص از خوردنى و نوشيدنى پرهيز مى‏كند.
بحار ج 93 ص 249
10-برترين روزه

قال اميرالمومنين عليه السلام
صوم القلب خير من صيام اللسان و صوم اللسان خير من صيام البطن.
امام على عليه السلام فرمود:
روزه قلب بهتر از روزه زبان است و روزه زبان بهتر از روزه شكم است.
غرر الحكم، ج 1، ص 417، ح 80

[External Link Removed for Guests]

[mahdieh]

11-روزه چشم و گوش

قال الصادق عليه السلام
اذا صمت فليصم سمعك و بصرك و شعرك و جلدك.
امام صادق عليه السلام فرمود:
آنگاه كه روزه مى‏گيرى بايد چشم و گوش و مو و پوست تو هم روزه‏دار باشند.«يعنى از گناهان پرهيز كند.»
الكافى ج 4 ص 87، ح 1
12-روزه اعضا و جوارح

عن فاطمه الزهرا سلام الله عليها
ما يصنع الصائم بصيامه اذا لم يصن لسانه و سمعه و بصره و جوارحه.
حضرت زهرا عليها السلام فرمود:
روزه‏دارى كه زبان و گوش و چشم و جوارح خود را حفظ نكرده روزه‏اش به چه كارش خواهد آمد.
بحار، ج 93 ص 295
13-روزه ناقص


قال الباقر عليه السلام
لا صيام لمن عصى الامام و لا صيام لعبد ابق حتى يرجع و لا صيام لامراة ناشزة حتى تتوب و لاصيام لولد عاق حتى يبر.
امام باقر عليه السلام فرمود:
روزه اين افراد كامل نيست:
1 - كسى كه امام (رهبر) را نافرمانى كند.
2 - بنده فرارى تا زمانى كه برگردد.
3 - زنى كه اطاعت‏شوهر نكرده تا اينكه توبه كند.
4 - فرزندى كه نافرمان شده تا اينكه فرمانبردار شود.
بحار الانوار ج 93، ص 295.
14-روزه بى ارزش
قال اميرالمومنين عليه السلام
كم من صائم ليس له من صيامه الا الجوع و الظما و كم من قائم ليس له من قيامه الا السهر و العناء.
امام على عليه السلام فرمود:
چه بسا روزه‏دارى كه از روزه‏اش جز گرسنگى و تشنگى بهره‏اى ندارد و چه بسا شب زنده‏دارى كه از نمازش جز بيخوابى و سختى سودى نمى‏برد.
نهج البلاغه، حكمت 145
15-روزه و صبر
عن الصادق عليه السلام فى قول الله عزوجل
«واستعينوا بالصبر و الصلوة‏»
قال: الصبر الصوم.
امام صادق عليه السلام فرمود: خداوند عزو جل كه فرموده است: از صبر و نماز كمك بگيريد، صبر، روزه است.
وسائل الشيعه، ج 7 ص 298، ح 3
16-روزه و صدقه
قال الصادق عليه السلام
صدقه درهم افضل من صيام يوم.
امام صادق عليه السلام فرمود
يك درهم صدقه دادن از يك روز روزه مستحبى برتر و والاتر است.
وسائل الشيعه، ج 7 ص 218، ح 6
17- -پاداش روزه
قال رسول الله صلى الله عليه و آله: قال الله تعالى
الصوم لى و انا اجزى به
رسول خدا فرمود خداى تعالى فرموده است:
روزه براى من است و من پاداش آن را مى‏دهم.
وسائل الشيعه ج 7 ص 294، ح 15 و 16 ; 27 و 30
18- جرعه نوشان بهشت
قال رسول الله صلى الله عليه و آله
من منعه الصوم من طعام يشتهيه كان حقا على الله ان يطعمه من طعام الجنة و يسقيه من شرابها.
رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود:
كسى كه روزه او را از غذاهاى مورد علاقه‏اش باز دارد برخداست كه به او از غذاهاى بهشتى بخورانند و از شرابهاى بهشتى به او بنوشاند.
بحار الانوار ج 93 ص 331
19-خوشا بحال روزه داران

قال رسول الله صلى الله عليه و آله
طوبى لمن ظما او جاع لله اولئك الذين يشبعون يوم القيامة
رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود:
خوشا بحال كسانى كه براى خدا گرسنه و تشنه شده‏اند اينان در روز قيامت‏سير مى‏شوند.
وسائل الشيعه، ج 7 ص 299، ح‏2.


20-مژده به روزه‏داران
قال الصادق عليه السلام
من صام لله عزوجل يوما فى شدة الحر فاصابه ظما و كل الله به الف ملك يمسحون وجهه و يبشرونه حتى اذا افطر.
امام صادق عليه السلام فرمود:
هر كس كه در روز بسيار گرم براى خدا روزه بگيرد و تشنه شود خداوند هزار فرشته را مى‏گمارد تا دست‏به چهره او بكشند و او را بشارت دهند تا هنگامى كه افطار كند.
الكافى، ج 4 ص 64 ح 8; بحار الانوار ج 93 ص 247

[mahdieh]

21-شادى روزه دار

  الصادق عليه السلام
للصائم فرحتان فرحة عند افطاره و فرحة عند لقاء ربه
امام صادق عليه السلام فرمود:
براى روزه دار دو سرور و خوشحالى است:
1 - هنگام افطار 2 - هنگام لقاء پروردگار (وقت مردن و در قيامت)
وسائل الشيعه، ج 7 ص 290 و 294 ح‏6 و 26.

22-هشت و باب روزه‏دارن
 قال رسول الله صلى الله عليه و آله
ان للجنة بابا يدعى الريان لا يدخل منه الا الصائمون.
رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود:
براى بهشت درى است‏بنام (ريان) كه از آن فقط روزه داران وارد مى‏شوند.
وسائل الشيعه، ج 7 ص 295، ح‏31.
معانى الاخبار ص 116


23-دعاى روزه‏داران
قال الكاظم (عليه السلام)
دعوة الصائم تستجاب عند افطاره
امام كاظم (عليه السلام) فرمود:
دعاى شخص روزه‏دار هنگام افطار مستجاب مى‏شود.
بحار الانوار ج 92 ص 255 ح 33.
24- بهار مومنان
قال رسول الله (صلى الله عليه و آله)
الشتاء ربيع المومن يطول فيه ليله فيستعين به على قيامه و يقصر فيه نهاره فيستعين به على صيامه.
رسول خدا (صلى الله عليه و آله) فرمود:
زمستان بهار مومن است از شبهاى طولانى‏اش براى شب زنده‏دارى واز روزهاى كوتاهش براى روزه دارى بهره مى‏گيرد.
وسائل الشيعه، ج 7 ص 302، ح 3.
25-روزه مستحبى
قال الصادق (عليه السلام)
من جاء بالحسنة فله عشر امثالها من ذلك صيام ثلاثة ايام من كل شهر.
امام صادق عليه السلام فرمود:
هر كس كار نيكى انجام دهد ده برابر آن پاداش دارد و از جمله آنها سه روز روزه در هر ماه است.
وسائل الشيعه، ج 7، ص 313، ح 33
26-روزه ماه رجب
قال الكاظم (عليه السلام)
رجب نهر فى الجنه اشد بياضا من اللبن و احلى من العسل فمن صام يوما من رجب سقاه الله من ذلك النهر.
امام كاظم (عليه السلام) فرمود:
رجب نام نهرى است در بهشت از شير سفيدتر و از عسل شيرين‏تر هركس يك روز از ماه رجب را روزه بگيرد خداوند از آن نهر به او مى‏نوشاند.
من لا يحضره الفقيه ج 2 ص 56 ح 2
وسائل الشيعه ج 7 ص 350 ح 3
27- روزه ماه شعبان
من صام ثلاثة ايام من اخر شعبان و وصلها بشهر رمضان كتب الله له صوم شهرين متتابعين.
امام صادق (عليه السلام) فرمود:
هر كس سه روز آخر ماه شعبان را روزه بگيرد و به روزه ماه رمضان وصل كند خداوند ثواب روزه دو ماه پى در پى را برايش محسوب مى‏كند.
وسائل الشيعه ج 7 ص 375،ح 22
28-افطارى دادن(1)

قال الصادق (عليه السلام)
من فطر صائما فله مثل اجره
امام صادق (عليه السلام) فرمود:
هر كس روزه دارى را افطار دهد، براى او هم مثل اجر روزه دار است.
الكافى، ج 4 ص 68، ح 1


29- افطارى دادن (2)
قال الكاظم (عليه السلام)
فطرك اخاك الصائم خير من صيامك.
امام كاظم (عليه السلام) فرمود:
افطارى دادن به برادر روزه دارت از گرفتن روزه (مستحبى) بهتر است.
الكافى، ج 4 ص 68، ح 2
30- روزه خوارى
قال الصادق (عليه السلام)
من افطر يوما من شهر رمضان خرج روح الايمان منه
امام صادق (عليه السلام)فرمود:
هر كس يك روز ماه رمضان را (بدون عذر)، بخورد - روح ايمان از او جدا مى‏شود
وسائل الشيعه، ج 7 ص 181، ح 4 و 5
من لا يحضره الفقيه ج 2 ص 73، ح 9

[mahdieh]

31-رمضان ماه خدا
قال اميرالمومنين
شهر رمضان شهر الله و شعبان شهر رسول الله و رجب شهرى
امام على (عليه السلام) فرمود:
رمضان ماه خدا و شعبان ماه رسول خدا و رجب ماه من است.
وسائل الشيعه، ج 7 ص 266، ح 23.
32- رمضان ماه رحمت
قال رسول الله (صلى الله عليه و آله)
... و هو شهر اوله رحمة و اوسطه مغفرة و اخره عتق من النار.
رسول خدا (صلى الله عليه و آله) فرمود:
رمضان ماهى است كه ابتدايش رحمت است و ميانه‏اش مغفرت و پايانش آزادى از آتش جهنم.
بحار الانوار، ج 93، ص 342
33-ضيلت ماه رمضان
قال رسول الله (صلى الله عليه و آله)
ان ابواب السماء تفتح فى اول ليلة من شهر رمضان و لا تغلق الى اخر ليلة منه
رسول خدا (صلى الله عليه و آله) فرمود:
درهاى آسمان در اولين شب ماه رمضان گشوده مى‏شود و تا آخرين شب آن بسته نخواهد شد.
بحار الانوار، ج 93، ص 344
34- اهميت ماه رمضان
قال رسول الله (صلى الله عليه و آله)
لو يعلم العبد ما فى رمضان لود ان يكون رمضان السنة
رسول خدا (صلى الله عليه و آله) فرمود:
اگر بنده «خدا» مى‏دانست كه در ماه رمضان چيست [چه بركتى وجود دارد] دوست مى‏داشت كه تمام سال، رمضان باشد.
بحار الانوار، ج 93، ص 346
35- قرآن و ماه رمضان

قال الرضا (عليه السلام)
من قرا فى شهر رمضان اية من كتاب الله كان كمن ختم القران فى غيره من الشهور.
امام رضا (عليه السلام) فرمود:
هر كس ماه رمضان يك آيه از كتاب خدا را قرائت كند مثل اينست كه درماههاى ديگر تمام قرآن را بخواند.
بحار الانوار ج 93، ص 346
36- شب سرنوشت‏ساز
قال الصادق (عليه السلام)
راس السنة ليلة القدر يكتب فيها ما يكون من السنة الى السنة.
امام صادق (عليه السلام) فرمود:
آغاز سال (حساب اعمال) شب قدر است. در آن شب برنامه سال آينده نوشته مى‏شود.
وسائل الشيعه، ج 7 ص 258 ح 8
37- برترى شب قدر
قيل لابى عبد الله (عليه السلام)
كيف تكون ليلة القدر خيرا من الف شهر؟ قال: العمل الصالح فيها خير من العمل فى الف شهر ليس فيها ليلة القدر.
از امام صادق (عليه السلام) سوال شد:
چگونه شب قدر از هزار ماه بهتر است؟
حضرت فرمود: كار نيك در آن شب از كار در هزار ماه كه در آنها شب قدر نباشد بهتر است.
وسائل الشيعه، ج 7 ص 256، ح 2
38- قدير اعمال
قال الصادق (عليه السلام)
التقدير فى ليلة تسعة عشر و الابرام فى ليلة احدى و عشرين و الامضاء فى ليلة ثلاث و عشرين.
امام صادق (عليه السلام) فرمود:
برآورد اعمال در شب نوزدهم انجام مى‏گيرد و تصويب آن در شب بيست ويكم و تنفيذ آن در شب بيست‏سوم.
وسائل الشيعه، ج 7 ص 259
39-احياء شب قدر
عن فضيل بن يسار قال:
كان ابو جعفر (عليه السلام) اذا كان ليلة احدى و عشرين و ليلة ثلاث و عشرين اخذ فى الدعا حتى يزول الليل فاذا زال الليل صلى.
فضيل بن يسار گويد:
امام باقر (عليه السلام) در شب بيست و يكم و بيست‏سوم ماه رمضان مشغول دعا مى‏شد تا شب بسر آيد و آنگاه كه شب به پايان مى‏رسيد نماز صبح را مى‏خواند.
وسائل الشيعه، ج 7، ص 260، ح 4
40-زكات فطره
قال الصادق (عليه السلام)
ان من تمام الصوم اعطاء الزكاة يعنى الفطرة كما ان الصلوة على النبى (صلى الله عليه و آله) من تمام الصلوة.
امام صادق (عليه السلام) فرمود:
تكميل روزه به پرداخت زكاة يعنى فطره است، همچنان كه صلوات بر پيامبر (صلى الله عليه و آله) كمال نماز است.
وسائل الشيعه، ج 6 ص 221، ح 5

[mohajer6164]

«رمضان» در لغت از «رمضاء» به معناي شدت حرارت گرفته شده و به معناي سوزانيدن مي‏باشد.(1) چون در اين ماه گناهان انسان بخشيده مي‏شود، به اين ماه مبارك رمضان گفته‏اند.
پيامبر اكرم(ص) مي‏فرمايد: «انما سمي الرمضان لانه يرمض الذنوب؛(2) ماه رمضان به اين نام خوانده شده است، زيرا گناهان را مي‏سوزاند.»
رمضان نام يكي از ماه‏هاي قمري و تنها ماه قمري است كه نامش در قرآن آمده است و يكي از چهار ماهي است كه خداوند متعال جنگ را در آن حرام كرده است.(مگر جنبه دفاع داشته باشد.)
در اين ماه كتاب‏هاي آسماني قرآن‏كريم، انجيل، تورات، صحف و زبور نازل شده است.(3)
اين ماه در روايات اسلامي ماه خدا و ميهماني امت پيامبر اكرم(ص) خوانده شده و خداوند متعال از بندگان خود در اين ماه در نهايت كرامت و مهرباني پذيرايي مي‏كند؛ پيامبر اكرم(ص) مي‏فرمايد: «ماه رجب ماه خدا و ماه شعبان ماه من و ماه رمضان، ماه امت من است،(4) هر كس همه اين ماه را روزه بگيرد بر خدا واجب است كه همه گناهانش را ببخشد، بقيه عمرش را تضمين كند و او را از تشنگي و عطش دردناك روز قيامت امان دهد.»(5)
اين ماه، در ميان مسلمانان از احترام، اهميت و جايگاه ويژه‏اي برخوردار و ماه سلوك روحي آنان است و مؤمنان با مقدمه‏سازي و فراهم كردن زمينه‏هاي معنوي در ماه‏هاي رجب و شعبان هر سال خود را براي ورود به اين ماه شريف و پربركت آماده مي‏كنند، و با حلول اين ماه با شور و اشتياق و دادن اطعام و افطاري به نيازمندان، شب‏زنده‏داري و عبادت، تلاوت قرآن، دعا، استغفار، دادن صدقه، روزه‏داري و... روح و جان خود را از سرچشمه فيض الهي سيراب مي‏كنند.

[mohajer6164]

فضائل ماه رمضان

گرچه ذكر تمام فضائل ماه مبارك رمضان از حوصله اين مقال خارج است؛ ولي پرداختن و ذكر برخي از فضائل آن از نظر قرآن و روايات اسلامي خالي از لطف نيست.


1. برترين ماه سال

ماه مبارك رمضان به جهت نزول قرآن كريم در آن و ويژگي‏هاي منحصري كه دارد در ميان ماه‏هاي سال‏قمري برترين است؛ قرآن كريم مي‏فرمايد: «ماه رمضان ماهي است كه قرآن براي هدايت انسان‏ها در آن نازل شده است.»(6)

پيامبر گرامي(ص) درباره ماه رمضان مي‏فرمايد: «اي مردم! ماه خدا با بركت و رحمت و مغفرت به شما روي آورد، ماهي كه نزد خدا از همه ماه‏ها برتر و روزهايش بر همه روزها و شب‏هايش بر همه شب‏ها و ساعاتش بر همه ساعات برتر است، ماهي است كه شما در آن به ميهماني خدا دعوت شده و مورد لطف او قرار گرفته‏ايد، نفس‏هاي شما در آن تسبيح و خوابتان در آن عبادت، عملتان در آن مقبول و دعايتان در آن مستجاب است.... بهترين ساعاتي است كه خداوند به بندگانش نظر رحمت مي‏كند... .»(7)

2. نزول كتب آسماني در اين ماه

تمام كتب بزرگ آسماني مانند: قرآن كريم، تورات، انجيل، زبور، صحف در اين ماه نازل شده است. حضرت امام صادق(ع) مي‏فرمايد: «كل قرآن كريم در ماه رمضان به بيت المعمور نازل شد، سپس در مدت بيست سال بر پيامبر اكرم(ص) و صحف ابراهيم در شب اول ماه رمضان و تورات در روز ششم ماه رمضان، انجيل در روز سيزدهم ماه رمضان و زبور در روز هيجدهم ماه رمضان نازل شد.»(8)

[mohajer6164]

3. توفيق روزه

در ماه رمضان خداوند متعال توفيق روزه‏داري را به بندگانش داده است؛ «پس هر كه ماه [رمضان] را درك كرد، بايد روزه بگيرد.»(9)

انسان افزون بر جنبه مادي و جسمي، داراي بُعد معنوي و روحي هم هست و هر كدام در رسيدن به كمال مطلوب خود، برنامه‏هاي ويژه را نياز دارند، يكي از برنامه‏ها براي تقويت و رشد بُعد معنوي، تقوا و پرهيزگاري است؛ يعني اگر انسان بخواهد خودش را از جنبه معنوي رشد و پرورش دهد و به طهارت و كمال مطلوب برسد، بايد هواي نفس خود را مهار كند و موانع رشد را يكي پس از ديگري بر دارد و خود را سرگرم لذت‏ها و شهوات جسمي نكند. يكي از اعمالي كه در اين راستا مؤثر و مفيد است روزه‏داري است، قرآن كريم مي‏فرمايد: «... اي افرادي كه ايمان آورده‏ايد! روزه بر شما نوشته شد، همان گونه كه بر پيشينيان از شما نوشته شده، تا پرهيزگار شويد.»(10)

برخي از فوايد و فضائل روزه:
الف. تقويت تقوا، پرهيزگاري و
اخلاص؛(11) امام صادق(ع) مي‏فرمايد: خداوند متعال فرموده: «روزه از من است و پاداش آن را من مي‏دهم.»(12)

حضرت فاطمه(س) مي‏فرمايد: «خداوند روزه را براي استواري اخلاص، واجب فرمود.»(13)

ب. مانع عذاب‏هاي دنيوي و اخروي:

امام علي(ع) مي‏فرمايد: «روزه روده را باريك مي‏كند گوشت را مي‏ريزد و از گرماي سوزان دوزخ دور مي‏گرداند.»(14)

پيامبر اكرم(ص) مي‏فرمايد: «روزه سپري در برابر آتش است.»(15)

ج. آرامش روان و جسم:

روزه‏داري روح و روان و قلب و دل و نيز جسم را آرامش داده و باعث سلامتي روح و تندرستي جسم مي‏شود.

پيامبر اكرم(ص) مي‏فرمايد: «روزه بگيريد تا سالم بمانيد.»

باز مي‏فرمايد: «معده خانه تمام دردها و امساك [روزه [بالاترين داروهاست.»(16)

حضرت امام باقر(ع) مي‏فرمايد: «روزه و حج آرام‏بخش دلهاست.»(17)

حضرت علي(ع) مي‏فرمايد: «خداوند بندگان مؤمن خود را به وسيله نمازها و زكات و حديث در روزه‏داري روزه‏هاي واجب [رمضان[ براي آرام كردن اعضا و جوارح آنان، خشوع ديدگانش و فروتني جان‏هايشان و خضوع دلهايشان حفظ مي‏كنند.»(18)

امروزه در علم پزشكي و از نظر بهداشت و تندرستي نيز در جاي خود ثابت شده كه روزه‏داري تأثيرهاي فراواني بر آرامش روح و روان و سلامتي جسم و بدن دارد، دفع چربي‏هاي مزاحم، تنظيم فشار، قند خون، و... نمونه آن است.(19)


د. مانع نفوذ شيطان:

امام علي(ع) به پيامبر اكرم(ص) عرض كرد: يا رسول الله! چه چيزي شيطان را از ما دور مي‏كند؟ پيامبرگرامي(ص) فرمود: روزه چهره او را سياه مي‏كند و صدقه پشت او را مي‏شكند.»(20)

بنابراين، روزه مانع نفوذ شيطان‏هاي جني و انسي شده و وسوسه‏هاي آنان را خنثي مي‏كند.

ه . مساوات بين غني و فقير:

انسان روزه‏دار در هنگام گرسنگي و تشنگي، فقرا و بينوايان را ياد مي‏كند و در نتيجه به كمك آن‏ها مي‏شتابد. حضرت امام حسن عسگري(ع) درباره علت وجوب روزه مي‏فرمايد: «تا توانگر درد گرسنگي را بچشد و در نتيجه به نيازمند كمك كند.»(21)

و. احياء فضائل اخلاقي

حضرت امام رضا(ع) درباره علت وجوب روزه مي‏فرمايد: «تا مردم رنج گرسنگي و تشنگي را بچشند و به نيازمندي خود در آخرت پي‏ببرند و روزه‏دار بر اثر گرسنگي و تشنگي خاشع، متواضع و فروتن، مأجور، طالب رضا و ثواب خدا و عارف و صابر باشد و بدين سبب مستحق ثواب شود،... روزه موجب خودداري از شهوات است، نيز تا روزه در دنيا نصيحت‏گر آنان باشد و ايشان را در راه انجام تكاليفشان رام و ورزيده كند و راهنماي آنان در رسيدن به اجر باشد و به اندازه سختي، تشنگي و گرسنگي كه نيازمندان و مستمندان در دنيا مي‏چشند پي ببرند و در نتيجه، حقوقي كه خداوند در دارايي‏هايشان واجب فرموده است، به ايشان بپردازند... .»(22) و... .