ازدواج در جواني
يكي از مسائلي كه ميبايست جوانان بدان توجه داشته باشند، مسئلة مهم ازدواج و تشكيل خانواده است؛ امري كه رابطة تنگاتنگي با ايمان و طهارت روح و سلامت فك
ر و پيشرفت در زندگي جوان دارد. مسئلهاي كه خداوند در قرآن مجيد بدان پرداخته و پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ و معصومين ـ عليهم السلام ـ
در سيره و گرفتار و روششان به آن تكيه كرده و در روايات بيشماري پيوسته بر تشكيل اين بناي خدا پسندانه اصرار ورزيده و مردم را تشويق فرمودهاند.
در اين بخش، براي بررسي بيشتر اهميت ازدواج، نيم نگاهي به سيرة معصومين ـ عليهم السلام ـ خواهيم افكند.
الف. اهميت ازدواج
با مراجعه با منابع روايي و تاريخي، به روايات زيادي بر ميخوريم كه پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ و اهل بيت ـ عليهم السلام ـ
به طور كلي بر امر ازدواج و اهميت آن اشاره كردهاند.
1. سنت رسول الله
رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله ـ در گفت و گويي به حاضران فرمود: هر كه راه و روش مرا دوست ميدارد، به سنتم عمل كند و يكي از سنتهاي من ازدواج است.
در روايت ديگري، امام صادق ـ عليه السلام ـ از پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ نقل فرمود كه ازدواج از سنت من است، پس هر كه از اين سنت و روش،
روي گردان شود از من نخواهد بود.[1]
2. محبوب خدا
از آن جايي كه خداوند به بندهاش بسيار علاقهمند است، جز خير و خوبي براي او چيز ديگري نميخواهد. از اين رو او را به سوي خوبيها و زيباييها و فضايل اخلاقي
هدايت و راهنمايي كرده است؛ از جمله اين كه خداوند دوست ميدارد بندهاش در ساية اسلام و قرآن، كانون گرم خانواده داشته باشد.
طبق فرمودة رسول گرامي اسلام ـ صلي الله عليه و آله ـ، هيچ محبوبي براي خدا بهتر از كانون ازدواج نيست.
چنان چه امام صادق ـ عليه السلام ـ از پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ نقل فرموده كه: ازدواج كنيد، زيرا هيچ چيز نزد خداوند محبوبتر از خانهاي نيست
كه در اسلام به وسيلة ازدواج آباد شده باشد.
3. حفظ كنندة نصف دين
همان گونه كه ميدانيد دوران جواني و پيش از ازدواج، دوراني است بسيار حساس و خطرناك.
اما پيامبر رحمت، به خاطر علاقة خاصي كه به جوانان داشت، هماره در تلاش بود تا آنها را به وسيلة ازدواج و تشكيل خانواده از دام شيطانها و وسواسهاي خناس حفظ كند.
بدين جهت فرمود: هر كه ازدواج كند، نصف دين خود را حفظ كرده است؛ پس در نصف باقي مانده دين خود، از خداي بترسد.[2]
با اين بيان، اگر قرار باشد با ازدواج نصف دين حفظ شود، بدون ترديد اگر ازدواج نكند، بيم آن ميرود كه تمام دينش در معرض خطر و نابودي قرار گيرد.
4. برتري نماز متأهل
معصومين ـ عليهم السلام ـ دربارة فضيلت ازدواج و تشويق بر آن، بر نماز جوان متأهل تكية بيشتري كردهاند و آن را بر نماز غير متأهل برتري دادهاند.
امام صادق ـ عليه السلام ـ فرمود: دو ركعت نمازي كه متأهل ميخواند، برتر از هفتاد ركعتي است كه غير متأهل ميخواند.[3]
رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله ـ نيز فرمود: متأهلي كه در حال استراحت است، نزد خداوند برتر از آن روزه دار و نمازگزاري است كه عزب و غير متأهل است.[4]
ب. گزينش همسر در جواني
از مطالعه و بررسي زندگي معصومين ـ عليهم السلام ـ در مييابيم كه آنها نيز در بهار جواني، همسران خود را انتخاب كردهاند؛
مثلاً پيامبر بزرگوار اسلام ـ صلي الله عليه و آله ـ در 25 سالگي با حضرت خديجه ازدواج كرد؛ امير مؤمنان ـ عليه السلام ـ در 22 سالگي تشكيل خانواده داد
و امام سجاد ـ عليه السلام ـ در 19 سالگي، امام محمدباقر ـ عليه السلام ـ در 26 سالگي و امام جواد در 17 سالگي و به همين ترتيب ساير معصومين ـ عليهم السلام ـ
در عنفوان جواني به تشكيل خانواده پرداختهاند.
احاديث و روايات به خوبي گواهي ميدهند كه چه قدر پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ و اهل بيت ـ عليهم السلام ـ جوانان را به ازدواج تشويق ميفرمودند و
در ضمن خطبه و سخنراني اين مسئله را يادآور ميشدند و ميفرمودند: جوانها ازدواج كنيد.[5]
در روايتي، رسول اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ ميفرمايند: هر جواني كه در ابتداي جواني ازدواج كند، شيطان او به خروش آمده، فرياد ميكند:
واي بر او، واي بر او كه دو ثلث دينش را از دست من حفظ كرد.[6]
ج. رفع موانع ازدواج
پيامبر عزيز هنگامي كه با جواني برخورد ميكردند، ضمن آن كه آنها را تشويق ميفرمودند، اگر متوجه ميشدند همسر ندارد، از او ميخواستند تا هر
چه زودتر ازدواج كند و گاه شخصاً اقدام كرده و براي رفع موانع ايجاد شده گام بر ميداشتند؛ چنان چه از يكي از سران و شخصيتهاي عرب خواستند تا
دختر خود را به جواني به نام جويبر تزويج كند.[7]
مرحوم كليني، از امام صادق ـ عليه السلام ـ نقل كرده: جواني از انصار خدمت پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ رسيده و از فقر و تهيدستي شكايت كرد.
پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ به او فرمود: ازدواج كن.
آن جوان از محضرش بيرون رفت و شرم كرد تا بار ديگر براي عرض حاجت خود به محضرش بازگردد.
مردي از انصار كه شاهد ماجرا بود خود را به آن جوان رساند و گفت: من دختري دارم و آن گاه دختر خود را به عقد آن جوان انصاري در آورد.
پس خداوند متعال، در اثر اين ازدواج، بر او گشايش و وسعت در روزي قرار داد. آن جوان براي تشكر به محضر پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ رسيد
و ايشان را از ماجرا با خبر ساخت.
پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ به او رو كرد و فرمود: اي گروه جوانان، بر شما باد به ازدواج.[8]
د. كمكهاي مالي براي ازدواج جوانان
امام صادق ـ عليه السلام ـ فرمود: مردي به حضور پدرم رسيد. آن حضرت فرمود: آيا همسر داري؟ گفت: نه.
حضرت فرمود: دوست ندارم يك شب بدون همسر بخوابم، اگر چه دنيا و هر چه در او هست از آن من باشد.
سپس فرمود: دو ركعت نمازي كه متأهل ميخواند، برتر از مرد مجرد و غير متأهلي است كه شب را به نماز گذرانده و روز را به روزه.
سپس پدرم هفت دينار به او داد و فرمود: با همين پول ازدواج كن. در پايان به او گفت: پدرم از رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله ـ روايت كرده
كه فرمود: ازدواج كنيد و تشكيل خانواده دهيد كه چنين كاري روزي شما را بيشتر خواهد كرد.[9]
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . وسايل الشيعة، ج 14، ص 74؛ كافي، ج 5، ص 494.
[2] . سفينة البحار، ج 1، ص 561؛ امالي طوسي، ص 518؛ مكارم الاخلاق، ص 196.
[3] . كافي، ج 5، ص 328؛ روضة الواعظين، ج 2، ص 374.
[4] . مستدرك الوسائل، ج 14، ص 155؛ جامع الاخبار، ص 901.
[5] . كافي، ج 4، ص 108؛ وسايل الشيعة، ج 10، ص 410.
[6] . بحارالانوار، ج 103، ص 221؛ نوادر راوندي، ص 113.
[7] . ذرايع البيان، ج 1، ص 230.
[8] . كافي، ج 5، ص 330.
[9] . وسايل الشيعة، ج 14، ص 7.