پیروزی انسان بر شیطان حاصل چیست؟

[mohammad area51]

آیه ۲۴ سوره یوسف
وَلَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَهَمَّ بِهَا لَوْلا أَن رَّأَى بُرْهَانَ رَبِّهِ كَذَلِكَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَالْفَحْشَاء إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُخْلَصِينَ ﴿۲۴﴾
و در حقیقت [آن زن] آهنگ وی کرد و [یوسف نیز] اگر برهان پروردگارش را ندیده بود آهنگ او می‌کرد چنین [کردیم] تا بدی و زشتکاری را از او بازگردانیم چرا که او از بندگان مخلص ما بود (۲۴)

شکسپیر نیز در نمایشنامه آن خوش است که پایانش خوش است می گوید:

اگر خطاهای ما، ما را شلاق نزنند

فضایل ما، ما را به وادی غرور خواهند افکند

و اگر فضایل ما، ما را دلگرم نکنند

بدیهای ما، ما را در وادی نومیدی هلاک خواهند کرد.

هر کجا پیروزی انسان بر شیطان حاصل می شود محصول مشاهده همان برهان رب است و هر پیامبری و قدیسی در لحظات حساس این برهان رب را مشاهده کرده است.

چنانکه حضرت امیر در مبارزه با آن پهلوان که بر روی آن حضرت آب دهان انداخت و او را در موضع خشم قرار داد به ناگاه چیزی دید که شمشیر بینداخت.

آن پهلوان در نگاه آن حضرت برق آن مشاهده را دید و حیران پرسید که چه دیدی؟ بقیه داستان از زبان مولانا شنیدنی تر است:

ای علی که جمله عقل و دیده ای شمه ای واگو از آنچه دیده ای

بازگو ای بازِ عرشِ خوش شکار تا چه دیدی آن زمان از کردگار

چشم تو ادراک غیب آموخته چشمهای حاضران بر دوخته

از تو بر من تافت پنهان چون کنی بی زبان چون ماه پرتو می زنی

آن چه دیدی بهتر از پیکار من تا شدی تو سست در اشکار من

آن چه دیدی که چنین خشمت نشست تا چنان برقی نمود و بازجست

آن چه دیدی که مرا زان عکس دید در دل و جان شعله ای آمد پدید

آن چه دیدی برتر از کون و مکان که به از جان بود و بخشیدیم جان

و آن حضرت:

گفت من تیغ از پی حق می زنم بنده حقّم نه مأمورِ تنم

شیر حقم نیستم شیر هوا فعلِ من بر دینِ من باشد گوا

معلوم است که حضرت چشمش به جمال صورت اخلاص که خلاصی از همۀ اطوار هوای نفس است افتاده و بدین مشاهده، دشمن را رها کرده است.