بسم الله الرحمن الرحیم
جـــزء دوم ( آیه 142 سوره بقره تا 252)
داستان کامل تغییر قبله و حکمت ها و علت ها ...
و نیز عدم پیروی اهل کتاب از قبله جدید !
کتمان حق توسط اهل کتاب و اینکه می دانستند این تغییر قبله را ، اما پس از وقوع کافر شدند!
(در جواب بهانه های اهل کتاب) تاکید بر اینکه هر طایفه ای قبله ای دارد که خدا برایشان تعیین فرموده و این مهم نیست ،
بلکه مهم این است که در خوبی ها و کردار نیک بر یکدیگر سبقت جویید (و اسیر این بهانه ها نشوید)
(خطاب به مسلمانان) سعی نمایید هر جا که هستید ، رو به قبله قرار گیرید و از هر جا که خارج می شوید به سوی مسجد الحرام توجه کنید
اهمیت شکر این نعمت خداوند و نیز استعانت همیشگی به صبر و نماز نمایید .
کسانی که در راه خدا کشته می شوند را مرده مپندارید ، چرا که ایشان زنده اند ولی شما نمی فهمید .
همه را با بلاهایی همچون ترس و گرسنگی و نقص در اموال و جانه و ثمرات می آزماییم تا که صابران معلوم شوند .
صفا و مروه از شعائر و نشانه های الهی هستند ، و هر کس حج و یا عمره بجا آورد می تواند بر آنها طواف (سعی) کند .
البته اصل موضوع این سری از ایات ، بیان کامل احکام شرعی حج نیست ، بلکه
اشاره ظریفی است برای مطرح کردن
این موضوع در آیات بعد که هر کس بعد از بیان حق و هدایتی که ما نازل کردیم آن را کتمان کند مورد لعنت خداوند و نیز تمامی لعنت کنندگان قرار می گیرد .
و جایگاهش آتش است و در آن جاودانه می ماند
(که اشاره به کسانی دارد که عمره تمتع را پس از رسول خدا ص ممنوع کردند !!!)
سپس اتمام حجت می کند بر وحدانیت خداوند و نشانه های این توحید را ذکر می کند و مقایسه ای بین موحدین ومشرکین انجام می گیرد
و دیگر استدالال ها بر یگانگی خداوند بیان می گردد .
و دستور به پیروی نکردن از گام های شیطان چرا که او (قدم به قدم و بصورت نامحسوس) به بدی و فحشاء دعوت می نماید
و نیز به اینکه به خداوند آنچه را که نمی دانید نسبت دهید .
پس از بیان این اصول عقاید و نکات اخلاقی به بیان برخی احکام شرعی می پردازد :
احکام خوردنی ها و طیبات و محرمات ...
و سپس دوباره تهدید بیان عاقبت کسانی که در حکم کتاب خدا پس از نزول آن اختلاف ایجاد کردند و گمراهی را با هدایت و عذاب را با مغفرت مبادله کردند
(آری چقدر برآتش صبورند!) و خداوند در بطون آنها نار می افکند و روز قیامت با ایشان سخن نمی گوید (دوری از رحمت الهی )
و شاید یکی از مصادیق این آیه همان افرادی باشند که پس از رسول خدا ( ص) بسیاری از نوشیدنی های حرام را به بهانه های مختلف حلال شمردند
و تا اخر عمر نیز به شرب این مسکرات ادامه دادند .
---------------------------------------------
در ادامه باز می گردد به موضوع تغییر قبله و این نکته که نیکی (تنها) این نیست که موقع نماز روی خود را به سمت مشرق و یا مغرب بگردانید ،
بلکه نیکی و خوبی واقعی آن است که
کسی به خدا و روز رستخیز و فرشتگان و کتاب و پیامبران ایمان بیاورد و نیز مال خود را با تمامی علاقه ای
که به آن دارد در راه خدا به خويشاوندان و يتيمان و مسكينان و واماندگان در راه و سائلان و بردگان، انفاق مىكند و نماز را برپا مىدارد و زكات را مىپردازد;
و (همچنين) كسانى كه به عهد خود -به هنگامى كه عهد بستند-وفا مىكنند; و در برابر محروميتها و بيماريها و در ميدان جنگ، استقامت به خرج مىدهند; اينها كسانى هستند كه راست مىگويند; و (
گفتارشان با اعتقادشان هماهنگ است;) و اينها هستند
پرهيزكاران!
احکام نوشتن وصیت و تفصیل آن ...
در احکام وصیت اشاره به این نکته ظریف دارد که کسانی که وصیت را می شنوند اگر بعد از شنیدن آن تغییری در آن بدهند دچار عذاب شدید الهی خواهند شد .
در اینجا تاکید می کند که حتی اگر وصیت را بشنوند ، نه اینکه حتما سند مکتوبی باشد که آن را خدشه دار کنند ، بلکه تنها اگر بشنوند .
اشاره به ماجرای وصیت رسول خدا (ص) دارد که نگذاشتند حضرت مکتوب کنند ، اما شنیدند و بعدا در اجرای آن تغییر و تحریف نمودند .
سپس به بیان احکام کامل ماه مبارک رمضان اشاره می کند و. نیز به ماه نزول قرآن و حکمت های روزه و احکام مختلف روزه داری ....
و نیز حکمت های هلال ماه که برای ... از انها استفاده می شود .
در ادامه به بیان احکام حج می پردازد و جالب اینجاست که همه جا حج و عمره باهم آمده و این به دلیل اهمیت عمره و تاکید بر اینکه اغفال نسبت به آن رخ ندهد .
ادامه احکام حج : حلق ، قربانی ، کفاره ها ، مشعر و عرفات و منا ، ...
--------------------------------------------------------------------------------
از اینجا(204) به بعد نکات بسیار مهم
تاریخی وعقایدی بیان می شود که لازم به تامل بسیار است :
موضوع افرادی است که در سخن حرف از ایمان دارند اما در عمل دقیقا متفاوت و دارای نفاق هستند . و از خصوصیات مهم ایشان این است که
به اسم اصلاح در زمین ، فساد می کنند و همه چیز را از بین می برند و هنگامی هم که به ایشان هشدار داده می شود از خدا بترسید
بیشتر لجاجت می کنند .
در مقابل ایشان (منافقان) ؛
خداوند داستان لیلة المبیت (خوابیدن امام علی ع در بستر پیامبرص ) را مثال می زند
که چگونه جان خود را خالصانه فدای جان پیامبر خدا ص برای حفظ دین اسلام می کند .
سپس بلافاصله این آیه می آید که ای مردم در صلح و آشتی درآییدو از اختلاف بپرهیزید ، که دقیقا معلوم است منظور اختلاف در چیست و حق با کیست ؟
و تهدید هم می کند که اگر بعد از اینهمه نشانه های روشن لغزش کردید بدانید که از حکومت خدای متعال نتوان فرار کرد .
و آیا باز هم پیروان شیطان انتظار دارند که خداوند و فرشتگان به حضور ایشان پایین بیایند ، خیر! دیگر همه چیر بیان شده و جای بهانه ای نمانده .
و باز هم در اینجا اشاره به بنی اسرائیل دارد تا عبرت بگیرید که ما چه نعمت هایی به ایشان دادیم وایشان آن نعمت ها تبدیل کردند وکفران کردند
و عذاب خدا برای تبدیل کنندگان نعمات الهی شدید است (
قابل توجه کسانی که اسلام را دگرگون ساختند)
دنيا براى كافران زينت داده شده است، از اينرو افراد باايمان را (كه گاهى دستشان تهى است)، مسخره مىكنند;
در حالى كه پرهيزگاران در قيامت، بالاتر از آنان هستند; و لذا این مقایسه نیز قابل تامل است
مردم (در آغاز) يك دسته بودند; و سپس خود اختلاف ها را ایجاد کردند و چند دستگی رخ داد ...
كسانى كه كتاب را دريافت داشته بودند، و نشانههاى روشن به آنها رسيده بود، به خاطر انحراف از حق و ستمگرى، در آن اختلاف كردند.
خداوند ، آنهايى را كه ايمان آورده بودند، به حقيقت آنچه مورد اختلاف بود، به فرمان خودش، رهبرى نمود. هر كس را بخواهد، به راه راست هدايت مىكند.
(
بازهم اشاره به علت عبرت از گذشتگان) آيا گمان كرديد داخل بهشت مىشويد، بىآنكه حوادثى همچون حوادث گذشتگان به شما برسد؟!
همانان كه گرفتاريها و ناراحتيها به آنها رسيد، و آن چنان ناراحت شدند كه پيامبر و افرادى كه ايمان آورده بودند گفتند: «پس يارى خدا كى خواهد آمد؟!»
آگاه باشيد، يارى خدا نزديك است!
جهاد در راه خدا، بر شما مقرر شد; در حالى كه برايتان ناخوشايند است. (
یک قانون) چه بسا چيزى را خوش نداشته باشيد،
حال آن كه خير شما در آن است. و يا چيزى را دوست داشته باشيد، حال آنكه شر شما در آن است. و خدا مىداند، و شما نمىدانيد.
از تو، در باره جنگ كردن در ماه حرام، سؤال مىكنند; بگو: «جنگ در آن، (گناهى) بزرگ است;
ولى جلوگيرى از راه خدا (و گرايش مردم به آيين حق) و كفر ورزيدن نسبت به او و هتك احترام مسجد الحرام، و اخراج ساكنان آن،
(کارهای امروز متعصبان آن سرزمین )
نزد خداوند مهمتر از آن است; و ايجاد فتنه، (و محيط نامساعد، كه مردم را به كفر، تشويق و از ايمان بازمىدارد) حتى از قتل بالاتر است.
همچنین حکم جهاد در مکان مسجد الحرام و نیز در ماه های حرام ...
------------------------------
احکام خمر ومیسر و انفاق و سرپرستی یتیمان ، ازدواج ، حیض ، قسم خوردن ، طلاق ، احکام شیردادن و نگهداری کودک و سرپرستی مادر ،
ازدواج با زنان مطلقه و بیوه و احکام دیگر طلاق ...
تاکید بر مراقبت نماز ها به خصوص نماز ظهر (که در وسط روز است و بین کار و فعالیت ممکن است فراموش شود )
----------------------------
احکام جهاد و اینکه کسانی که به بهانه بیماری از میدا جنگ گریختند و خداوند به همان بیماری ایشان را مبتلا ساخت و مردند ، و دوباره احیا شدند تا شاید شکرگزار گردند و نیز عبرتی باشند برای دیگران (به خصوص مسلمین صدر اسلام)
امر به قرض الحسنه به خدا دادن و نتایج آن ...
در ادامه داستان جهاد قومی از بنی اسرائیل ، به رهبری طالوت با سپاه جالوت ، و اینکه بنی اسرائیل به پیغمبر خویش اعتراض کردن که چرا طالوت را
رهبر کردی اوکه نه مالی دارد و نه جایگاه اجتماعی (یعنی ما برتر از اوییم) و پاسخ پیامبرشان که
طالوت از نظر قدرت علمی و نیز جسمی از همه شما برتر است
و ملاک خداوند برای انتخاب او مال و چیزهای دنیوی نیست .
ونشانه فرمانروایی او نیز تابوت عهد است که میراث به یادگار مانده از حضرت موسی و هارون (ع) در آن می باشد و مایه آرامش شماست
(اشاره به اینکه میراث به جا مانده از پیامبران را باید گرامی داشت و همه را تخریب و نابود نکرد)
در ادامه طالوت سپاهیان خود را آزمایش بزرگی می کند که عده قلیلی از این آزمایش سربلند بیرون می آیند و بقیه که در این آزمایش مردود شدند
در ادامه راه از همراهی طالوت سرباز زده و در جنگ شرکت نمی کنند ، اما همان افراد کم با ایمان واقعی می گویند که
چه بسیار گروه اندکی که بر گروه فراوان غلبه یافتند و چنین هم شد و سپاه جالوت را در هم کوبیدند و طالوت جالوت را کشت و به حکومت الهی و ملک
و فرمانروایی رسید
(ودر این آیات برای کسانی که اندیشه کنند و در تاریخ اسلام مطالعه دارند مصادیق زیادی برای آمدن این آیه به عنوان انذار کننده مسلمین
در برهه های مختلف زمانی می توان یافت )
در آخر خداوند حکمت اینکه در زمین گروهی را با گروهی دیگری دفع می کند ، وستمکاران به این وسیله از بین می برد را بیان می نماید ... 
