>>> FAST FOOD <<<<

[محمد علي]

به نام خدا

سلام

حتما شما هم از این ور اونور زیاد در مورد پیوند خورد و خوراک با بهداشت روحی و جسمی شنیدین .

توی روایات هم با عنوان "عفت شکم" احادیث بسیاری آمده .

می خواستم اگر موافق باشید برای بررسی معنای دقیق عفت شکم و شرایط و ضوابط اون کمی با هم تحقیق کنیم .


برای قدم اول پیشنهاد می کنم خانواده ای از احادیث با این مضمون گرد آوری کنیم و سپس به بررسی اون بپردازیم .

مطمئنا در قدم های بعدی خواهید دید که به این موضوع ظاهرا پیش پا افتاده چقدر در روایات اسلامی پرداخته شده

و چه شاخه های گوناگونی دارد !


البته سوالات احتمالی را بهتر است بعدا مطرح کنم اما به اجمال عرض می کنم که چچه پرسش هایی ذهن حقیر را به این موضوع

کشاند : عفت شکم چیست ؟ کیفی است یا کمی ؟ یا هر دو ؟ عفت چیست ؟ از چه چیزی است ؟ چگونه حاصل می شود ؟

چه مراقبت هایی می خواهد ؟ این عفت نتیجه جسمی دارد یا روحی ؟ یا هردو و....


[HR]

برای قدم اول بنده این حدیث را یافتم ، منتظر کمک شما عزیزان هم خواهم بود (فعلا فقط قصد جمع آوری داریم و بحث روی هر روایت را در قدم بعد انجام می دهیم)



عن أَبِي جَعْفَرٍ عليه السلام قَالَ مَا مِنْ عِبَادَةٍ أَفْضَلَ عِنْدَ اللَّهِ مِنْ عِفَّةِ بَطْنٍ وَفَرْجٍ

امام باقر عليه السلام : هيچ عبادتى برتر و بالاتر از عفت بطن و عفت فرج نيست .

الكافي ج2 ص80

[Labbaik]

 "بسم الله الرحمن الرحیم" 

امام على عليه‏السلام :

نِعْمَ عَوْنُ المَعاصِي الشِّبَعُ .

سيرى ، چه ياور خوبى براى گناهان است .

غرر الحكم : 9922
منتخب ميزان الحكمة : 22
[HR]

امام صادق عليه‏السلام :

لَيْسَ شَيْءٌ أضَرَّ لِقَلْبِ المُؤْمِنِ مِنْ كَثْرَةِ الأكْلِ ، وَهِيَ مُورِثَةٌ لِشَيْئَيْنِ : قَسْوَةِ القَلْبِ ، وَهَيَجَانِ الشَّهْوَةِ .

براى قلب مؤمن چيزى زيانبارتر از پرخورى نيست . پرخورى موجب دو چيز مى‏شود : سنگدلى و تحريك شهوت .

مستدرك الوسائل : 12 / 94 / 13615
منتخب ميزان الحكمة : 22
[HR]

پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :

إيَّاكُمْ وَفُضُولَ المَطْعَمِ ؛ فإنَّهُ يَسِمُ القَلْبَ بِالقَسوةِ ، وَيُبْطِئُ بِالجَوارِحِ عَنِ الطّاعَةِ ، وَيُصِمُّ الهِمَمَ عَنْ سَمَاعِ المَوْعِظَةِ .

از پرخورى بپرهيزيد كه دل را سخت مى‏كند ، و اعضاى بدن را در اطاعت خدا تنبل مى‏سازد ، و همّتها را از شنيدن پند و اندرز كر مى‏كند .!!

بحار الأنوار : 77 / 182 / 10
منتخب ميزان الحكمة : 22

[محدثه]

.


 « بسم الله الرحمن الرحیم » 




1 - وقال ( الامام علی بن الحسین ) عليه السلام :

« مَا مِنْ شَيْ‏ءٍ أَحَبَّ إِلَى اللَّهِ بَعْدَ مَعْرِفَتِهِ مِنْ عِفَّةِ بَطْنٍ وَ فَرْجٍ وَ مَا مِنْ شَيْ‏ءٍ أَحَبَّ إِلَى اللَّهِ مِنْ أَنْ يُسْأَل »

« چیزی نزد خدا پس از شناخت او محبوبتر از بازداشتن شکم و عورت از حرام نیست .

و نیز هیچ چیز نزد خدا خوشتر از آن نیست که از او خواهش شود( درخواست شود ) . »



تحف العقول - ابن شعبة الحراني - ص 282 / بحار الأنوار - العلامة المجلسي - ج 75 - ص 141 /
مستدرك سفينة البحار - الشيخ علي النمازي الشاهرودي - ج 7 - ص 288






[HR]





2 - وعن عدة من أصحابنا ، عن أحمد بن أبي عبد الله ، عن أبيه ، عن النضر بن سويد ،
عن يحيى بن عمران الحلبي ، عن معلى أبي عثمان ، عن أبي بصير قال :

قال رجل لأبي جعفر ( عليه السلام ) : إني ضعيف العمل ، قليل الصيام ، ولكني أرجو أن لا آكل إلا حلالا ، قال :

فقال له : أي الاجتهاد أفضل من عفة بطن وفرج ؟


وسائل الشيعة (آل البيت) - الحر العاملي - ج 15 - ص 250





3 - الإمامُ الباقرُ عليه السلام ـ لمّا قالَ لَهُ رجُلٌ : إنّي ضَعيفُ العَملِ قَليلُ الصّلاةِ قليلُ الصَّومِ ، و لكنْ أرْجو أنْ لا آكُلَ إلاّ حَلالاً،

و لا أنْكِحَ إلاّ حَلالاً ـ : و أيُّ جِهادٍ أفْضَلُ مِن عِفَّةِ بَطْنٍ و فَرْجٍ ؟!

امام باقر عليه السلام ـ در پاسخ به كسى كه عرض كرد: من در عمل نا توانم و نماز و روزه كم به جا مى آورم اما سعى مى كنم

جز حلال نخورم و جز با حلال نزديكى نكنم ـ فرمود : چه جهادى برتر از پاك نگهداشتن شكم و شرمگاه؟!


ميزان الحكمة - محمد الريشهري - ج 1 - ص 340 ( به نقل از المحاسن ج 1 ، ص 455 )





[HR]




4 - كتاب الغايات لجعفر بن أحمد القمي عن بسطام بن سابور عن أبي عبد الله عليه السلام قال :

« ما عند الله شئ هو أفضل من عفة بطن وفرج ، وقيل لسلمان رحمه الله : أي الأعمال أفضل ؟ قال : الايمان بالله وخبز حلال »

بحار الأنوار - العلامة المجلسي - ج 63 - ص 314



.

[Labbaik]

امام على عليه‏السلام :

العَفافُ يَصونُ النَّفسَ ويُنَزِّهُها عَنِ الدَّنايا .

عفّت ، نفس را مصون مى‏دارد و آن را از پستيها دور نگه مى‏دارد .

غرر الحكم : 1989
منتخب ميزان الحكمة : 386
[HR]

امام على عليه‏السلام :

كَثرَةُ الأَكلِ وَالنَّومِ تُفسِدانِ النَّفسَ ، وتَجلِبانِ المَضَرَّةَ .

فراوانىِ خواب و خوراك ، نفْس را تباه مى‏كند و زيان مى‏آورد .

غرر الحكم ، حديث 7120 ، عيون الحكم والمواعظ ، صفحه 389 ، حديث 6572
[HR]

امام على عليه‏السلام :

الشِّبَعُ يورِثُ الأَشَرَ ويُفسِدُ الوَرَعَ .

پُرخورى ، سرمستى مى‏آورد و پاك‏دامنى را تباه مى‏سازد .

غرر الحكم ، حديث 1364 ، عيون الحكم والمواعظ ، صفحه 25 ، حديث 249 وليس فيه «يورث الأشَر»

[110]

 « بسم الله الرحمن الرحیم »  سلام عليکم .
امام علي عليه السلام ميفرمايند:
 [HIGHLIGHT=#eeece1]أَرْبَعٌ مَنْ أُعْطِيَهُنَّ فَقَدْ أُعْطِيَ خَيْرَ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ    [HIGHLIGHT=#eeece1].   [HIGHLIGHT=#eeece1]صِدْقُ حَدِيثٍ وَ أَدَاءُ أَمَانَةٍ وَ  [COLOR=#7030a0]عِفَّةُ بَطْنٍ  َ حُسْنُ خُلُق‏     .
چهار چيز است كه هر كه آن چهار چيز به او داده شده باشد  .  پس به تحقيق كه به او عطا شده است خير دنيا و آخرت را،  [COLOR=#eeece1].    راستى در گفتار و باز دادن امانت و عفت شكم و حسن خلق   .
غرر الحكم و درر الكلم صفحه 217  

[اميرسيستاني]

 از نرم افزار «گنجینه روایات نور»


1-بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار ج‏63 312 باب 1 أن ابن آدم أجوف لا بد له من الطعام ..... ص : 312

عَنْ زُرَارَةَ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- يَوْمَ تُبَدَّلُ الْأَرْضُ غَيْرَ الْأَرْضِ قَالَ تُبَدَّلُ خُبْزَةَ نِقْيٍ يَأْكُلُ النَّاسُ مِنْهَا حَتَّى يَفْرُغَ النَّاسُ مِنَ الْحِسَابِ فَقَالَ لَهُ قَائِلٌ إِنَّهُمْ لَفِي شُغُلٍ يَوْمَئِذٍ عَنِ الْأَكْلِ وَ الشُّرْبِ قَالَ إِنَّ اللَّهَ خَلَقَ ابْنَ آدَمَ أَجْوَفَ فَلَا بُدَّ لَهُ مِنَ الطَّعَامِ وَ الشَّرَابِ أَ هُمْ أَشَدُّ شُغُلًا يَوْمَئِذٍ أَمْ مَنْ فِي النَّارِ فَقَدِ اسْتَغَاثُوا وَ اللَّهُ يَقُولُ وَ إِنْ يَسْتَغِيثُوا يُغاثُوا بِماءٍ كَالْمُهْلِ يَشْوِي الْوُجُوهَ بِئْسَ الشَّراب‏

1-آسمان و جهان-ترجمه كتاب السماء و العالم بحار ج‏10 116 باب يكم آدميزاد درون تهى است و خوراك بايدش ..... ص : 116

سندى از زراره كه از امام پنجم عليه السّلام از تفسير قول خدا عزّ و جلّ «روزى كه زمين جز اين زمين شود 48- ابراهيم» فرمود زمين بدل بنان پاك شود كه مردم از آن بخورند تا از حساب فارغ شوند، يكى بآن حضرت گفت مردم آن روز گرفتارند و خورد و توش ندارند فرمود: خدا تعالى آدميزاده را ميان تهى آفريده و خورد و نوش بايدش، آنان آن روز گرفتارترند يا در دوزخ كه استغاثه كنند و خدا فرمايد: «اگر استغاثه كنند بدادشان رسند با آبى چون مس گداخته كه چهره‏ها را بريان كند چه بد نوشابه ايست‏


2-بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار ج‏63 313 باب 1 أن ابن آدم أجوف لا بد له من الطعام ..... ص : 312

الدَّعَائِمُ، رُوِّينَا عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع أَنَّ الْأَبْرَشَ الْكَلْبِيَّ سَأَلَهُ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- يَوْمَ تُبَدَّلُ الْأَرْضُ غَيْرَ الْأَرْضِ قَالَ تُبَدَّلُ بِأَرْضٍ تَكُونُ كَخُبْزَةٍ نَقِيَّةٍ يَأْكُلُ النَّاسُ مِنْهَا حَتَّى يَفْرُغَ مِنَ الْحِسَابِ قَالَ الْأَبْرَشُ إِنَّ النَّاسَ يَوْمَئِذٍ لَفِي شُغُلٍ عَنِ الْأَكْلِ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ هُمْ فِي النَّارِ أَشَدُّ شُغُلًا فَقَدْ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ- وَ نادى‏ أَصْحابُ النَّارِ أَصْحابَ الْجَنَّةِ أَنْ أَفِيضُوا عَلَيْنا مِنَ الْماءِ أَوْ مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ وَ هُمْ فِي النَّارِ يَأْكُلُونَ الضَّرِيعَ وَ يَشْرَبُونَ الْحَمِيمَ فَكَيْفَ هُمْ عِنْدَ الْحِسَابِ إِنَّ ابْنَ آدَمَ خُلِقَ أَجْوَفَ فَلَا بُدَّ لَهُ مِنَ الطَّعَامِ وَ الشَّرَاب‏

2-آسمان و جهان-ترجمه كتاب السماء و العالم بحار ج‏10 117 باب يكم آدميزاد درون تهى است و خوراك بايدش ..... ص : 116

در دعائم: روايت شديم كه ابرش كلبى از امام پنجم عليه السّلام تفسير آيه (تبدل الارض) را پرسيد (و پاسخ گذشته را بيان كرده تا فرموده) خدا عزّ و جلّ ميفرمايد «و فرياد زنند دوزخيان بهشتيها را كه بما برسانيد از آب و از آنچه خدا بشما روزى داده 49- الاعراف» و آنان در دوزخند و خار تلخ بدبو خورند و آب داغ گل آلود و روز رستاخيز چگونه باشند؟ راستش آدميزاده ميان تهى آفريده شده و خورد و نوش بايدش.  

[اميرسيستاني]

از نرم افزار گنجينه روايات نور
1-بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار ج‏63 314 باب 2 مدح الطعام الحلال و ذم الحرام ..... ص : 313
عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص أَوَّلُ مَا عُصِيَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى [بِهِ لَسِتُّ خِصَالٍ حُبُّ الدُّنْيَا وَ حُبُّ الرِّئَاسَةِ وَ حُبُّ الطَّعَامِ‏وَ حُبُّ النِّسَاءِ وَ حُبُّ النَّوْمِ وَ حُبُّ الرَّاحَة

1-آسمان و جهان-ترجمه كتاب السماء و العالم بحار ج‏10 117 باب دوم ستايش خوراك حلال و نكوهش حرام ..... ص : 117
در خصال بسندى تا رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله نخست چيز كه خدا تبارك و تعالى در آن نافرمانى شد شش چيز بود دوستى دنيا، دوستى رياست، دوستى خوراك، دوستى زنان، دوستى خواب، دوستى آسايش‏

ِّ2 -عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص الطَّعَامُ إِذَا جَمَعَ أَرْبَعَ خِصَالٍ فَقَدْ تَمَّ إِذَا كَانَ مِنْ حَلَالٍ وَ كَثُرَتِ الْأَيْدِي عَلَيْهِ وَ سُمِّيَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى فِي أَوَّلِهِ وَ حُمِدَ فِي آخِرِه‏

2-در معانى الاخبار و خصال بسندش تا رسول خدا كه چون خوراك چهار صفت دارد البته: كامل است از حلال باشد، و دست بسيار در آن درآيد، نام خدا در آغازش برده شود و سپاس او در پايانش.

3-الْفِرْدَوْسُ، عَنِ النَّبِيِّ ص كُلُوا مِنْ كَدِّ أَيْدِيكُم‏

3 -در فردوس: از پيغمبر صلى اللَّه عليه و آله كه بخوريد از دسترنج خود.

4-عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَا عِنْدَ اللَّهِ شَيْ‏ءٌ هُوَ أَفْضَلُ مِنْ عِفَّةِ بَطْنٍ وَ فَرْجٍ وَ قِيلَ لِسَلْمَانَ رَحِمَهُ اللَّهُ أَيُّ الْأَعْمَالِ أَفْضَلُ قَالَ الْإِيمَانُ بِاللَّهِ وَ خُبْزٌ حَلَال‏

4-در كتاب غايات: بسندش از امام ششم عليه السّلام كه خدا پرستيده نشد بچيزى بهتر از پارسائى در شكم و فرج، بسلمان رضى اللَّه عنه گفتند: كدام كار خير است كه برتر است، گفت: ايمان بخدا و نان حلال‏

5 -الْمَكَارِمُ، سُئِلَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَا أَكْثَرُ مَا يُدْخِلُ النَّارَ قَالَ الْأَجْوَفَانِ الْبَطْنُ وَ الْفَرْج‏

5-در مكارم: از رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله پرسش شد چه بيشتر در دوزخ در آورد؟
فرمود: دو ميان تهى شكم و فرج‏

6-رَوْضَةُ الْوَاعِظِينَ، وَ الْمَكَارِمُ، قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ أَكَلَ الْحَلَالَ قَامَ عَلَى رَأْسِهِ مَلَكٌ يَسْتَغْفِرُ لَهُ حَتَّى يَفْرُغَ مِنْ أَكْلِهِ وَ قَالَ إِذَا وَقَعَتِ اللُّقْمَةُ مِنْ حَرَامٍ فِي جَوْفِ الْعَبْدِ لَعَنَهُ كُلُّ مَلَكٍ فِي السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ وَ مَا دَامَتِ اللُّقْمَةُ فِي جَوْفِهِ لَا يَنْظُرُ اللَّهُ إِلَيْهِ وَ مَنْ أَكَلَ اللُّقْمَةَ مِنَ الْحَرَامِ فَقَدْ باءَ بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ فَإِنْ تَابَ تَابَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَ إِنْ مَاتَ فَالنَّارُ أَوْلَى بِه‏

6-در روضة الواعظين و مكارم: كه رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمود: هر كه حلال خورد فرشته‏اى بر سرش ايستد و برايش آمرزشخواهد تا از خوردنش فارغ شود فرمود: چون لقمه حرامى در درون مردى افتد هر فرشته در آسمانها و زمين است او را لعن كند و تا آن لقمه در درون او است خدا بدو نظر نكند، هر كه لقمه حرامى خورد بخشم خدا گرفتار شود، اگر توبه كند خدا پذيرد و اگر بى‏توبه بميرد دوزخ را سزد

7-الْفِرْدَوْسُ، عَنِ النَّبِيِّ ص قَالَ مَنْ أَكَلَ لُقْمَةَ حَرَامٍ لَمْ تُقْبَلْ لَهُ صَلَاةٌ أَرْبَعِينَ لَيْلَةً وَ لَمْ تُسْتَجَبْ لَهُ دَعْوَةٌ أَرْبَعِينَ صَبَاحاً وَ كُلُّ لَحْمٍ يُنْبِتُهُ الْحَرَامُ فَالنَّارُ أَوْلَى بِهِ وَ إِنَّ اللُّقْمَةَ الْوَاحِدَةَ تُنْبِتُ اللَّحْمَ‏
وَ قَالَ ع مَنْ وُقِيَ شَرَّ لَقْلَقِهِ وَ قَبْقَبِهِ وَ ذَبْذَبِهِ فَقَدْ وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ وَ اللَّقْلَقُ اللِّسَانُ وَ الْقَبْقَبُ الْبَطْنُ وَ الذَّبْذَبُ الْفَرْج‏

7 -در فردوس: از پيغمبر صلى اللَّه عليه و آله كه هر كه يك لقمه حرام خورد چهل روز نمازش قبول نيست و چهل صباح دعايش اجابت نشود، هر گوشتى از حرام رويد دوزخ را سزد، و يك لقمه هم گوشت روياند، فرمود: هر كه از شر زبان و شكم و فرجش نگهدارى شود بهشت را بايد.

[اميرسيستاني]

از نرم افزار گنجينه روايات نور
1-بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار ج‏63 315 باب 3 إكرام الطعام و مدح اللذيذ منه و إن الله تعالى لا يحاسب المؤمن على المأكول و الملبوس و أمثالهما ..... ص : 315
قَوْلُهُ ع ثَلَاثَةٌ لَا يُسْأَلُ عَنْهَا الْعَبْدُ خِرْقَةٌ يُوَارِي بِهَا عَوْرَتَهُ أَوْ كِسْرَةٌ يَسُدُّ بِهَا جَوْعَتَهُ أَوْ بَيْتٌ يَكُنُّهُ مِنَ الْحَرِّ وَ الْبَرْد

1-آسمان و جهان-ترجمه كتاب السماء و العالم بحار ج‏10 119 آيات قرآن مجيد ..... ص : 118
كه فرمود: سه چيزند كه بنده از آنها بازپرسى نشود: پارچه‏اى كه عورتش را پوشاند، تكه نانى كه گرسنگى او را ببرد و خانه‏اى كه از گرما و سرما نگهش دارد،

2-وَ رَوَى الْعَيَّاشِيُّ بِإِسْنَادِهِ فِي حَدِيثٍ طَوِيلٍ قَالَ سَأَلَ أَبُو حَنِيفَةَ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ هَذِهِ الْآيَةِ فَقَالَ لَهُ مَا النَّعِيمُ عِنْدَكَ يَا نُعْمَانُ قَالَ الْقُوتُ مِنَ الطَّعَامِ وَ الْمَاءُ الْبَارِدُ فَقَالَ لَئِنْ أَوْقَفَكَ اللَّهُ بَيْنَ يَدَيْهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ حَتَّى يَسْأَلَكَ عَنْ أَكْلَةٍ أَكَلْتَهَا أَوْ شَرْبَةٍ شَرِبْتَهَا لَيَطُولَنَّ وُقُوفُكَ بَيْنَ يَدَيْهِ قَالَ فَمَا النَّعِيمُ جُعِلْتُ فِدَاكَ قَالَ نَحْنُ أَهْلَ الْبَيْتِ النَّعِيمُ الَّذِي أَنْعَمَ اللَّهُ بِنَا عَلَى الْعِبَادِ وَ بِنَا ائْتَلَفُوا بَعْدَ أَنْ كَانُوا مُخْتَلِفِينَ وَ بِنَا أَلَّفَ اللَّهُ بَيْنَ قُلُوبِهِمْ وَ جَعَلَهُمْ إِخْوَاناً بَعْدَ أَنْ كَانُوا أَعْدَاءً وَ بِنَا هَدَاهُمُ اللَّهُ لِلْإِسْلَامِ وَ هِيَ النِّعْمَةُ الَّتِي لَا تَنْقَطِعُ وَ اللَّهُ سَائِلُهُمْ عَنْ حَقِّ النَّعِيمِ الَّذِي أَنْعَمَ بِهِ عَلَيْهِمْ وَ هُوَ النَّبِيُّ ص وَ عِتْرَتُهُ ع انْتَهَى‏
و أقول قد مضت سائر الآيات المتعلقة بهذا الباب في باب جوامع ما يحل و ما يحرم مع تفسيرها

2-و عيّاشى در حديث درازى آورده كه ابو حنيفه تفسير اين آيه را از امام ششم عليه السّلام پرسيد، و آن حضرت فرمود: اى نعمان نعيم بنظر تو چيست؟ گفت: خوراك و آب سرد فرمود: اگر خدا روز رستاخيز تو را در برابر خود وادارد تا از لقمه خوراك و جرعه نوشيدنى بازپرسى كند البته ايستادنت برابر خدا بدرازا كشد، گفت: قربانت پس نعيم چيست؟ فرمود: ما خانواده همان نعيم باشيم كه خدا ما را نعيم بنده‏اش نموده و بوسيله ما الفت ميان آنها افتاد پس از دشمنى و جدائى آنها با هم، بوسيله ما دل آنها را بهم نزديك كرد و آنها را برادر هم نمود پس از اينكه دشمن هم بودند، و بوسيله ما خدا آنها را بمسلمانى رهنمود، اين نعمتى است كه بريده نشود و خدا از اين نعمت وجود پيغمبر صلى اللَّه عليه و آله و خاندانش عليهم السّلام از آنها بازپرسى كند- پايان-
گويم: آياتى كه وابسته بدين بابند در باب كليات حلال و حرام با تفسيرشان گذشتند.

3-الدَّعَائِمُ، عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ ع أَنَّهُ قَالَ لَيْسَ فِي الطَّعَامِ سَرَفٌ وَ قَالَ فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ اللَّهُ أَكْرَمُ مِنْ أَنْ يُطْعِمَكُمْ طَعَاماً فَيَسْأَلَكُمْ عَنْهُ وَ لَكِنَّكُمْ مَسْئُولُونَ عَنْ نِعْمَةِ اللَّهِ عَلَيْكُمْ بِنَا هَلْ عَرَفْتُمُوهَا وَ قُمْتُمْ بِحَقِّهَا
وَ عَنْهُ ع أَنَّهُ سُئِلَ عَنِ الْمِسْكِ وَ الْعَنْبَرِ وَ غَيْرِهِ مِنَ الطِّيبِ يُجْعَلُ فِي الطَّعَامِ قَالَ لَا بَأْسَ بِذَلِك‏

3-در دعائم: از جعفر بن محمّد عليه السّلام كه در خوراك اسراف نيست، و در تفسير قول خدا عزّ و جلّ «وانگه البته بازپرسى شويد آن روز از نعيم» فرمود: خدا كريمتر از اينست كه خوراكى بشما دهد و شما را از آن بازپرسد ولى شما همه مسئوليت داريد از نعمت وجود ما كه آيا آن را شناختيد و حقش را ادا كرديد؟
و از آن حضرت عليه السّلام پرسيدند از مشك و عنبر و بوى خوش ديگر كه در خوراك نهند فرمود: باكى ندارد،

4-عَنِ الرِّضَا ع أَنَّهُ قَالَ لَيْسَ فِي الدُّنْيَا نَعِيمٌ حَقِيقِيٌّ فَقِيلَ لَهُ فَقَوْلُ اللَّهِ تَعَالَى- ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ مَا هَذَا النَّعِيمُ فِي الدُّنْيَا أَ هُوَ الْمَاءُ الْبَارِدُ فَقَالَ الرِّضَا ع وَ عَلَا صَوْتَهُ وَ كَذَا فَسَّرْتُمُوهُ أَنْتُمْ وَ جَعَلْتُمُوهُ عَلَى ضُرُوبٍ فَقَالَتْ طَائِفَةٌ هُوَ الْمَاءُ الْبَارِدُ وَ قَالَ غَيْرُهُمْ هُوَ الطَّعَامُ الطَّيِّبُ وَ قَالَ آخَرُونَ هُوَ النَّوْمُ الطَّيِّبُ وَ لَقَدْ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ الصَّادِقِ ع أَنَّ أَقْوَالَكُمْ هَذِهِ ذُكِرَتْ عِنْدَهُ فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ فَغَضِبَ وَ قَالَ إِنَّ اللَّهَ لَا يَسْأَلُ عِبَادَهُ عَمَّا تَفَضَّلَ بِهِ عَلَيْهِمْ وَ لَا يَمُنُّ بِذَلِكَ عَلَيْهِمْ وَ الِامْتِنَانُ بِالْإِنْعَامِ مُسْتَقْبَحٌ مِنَ الْمَخْلُوقِينَ فَكَيْفَ يُضَافُ إِلَى الْخَالِقِ مَا لَا يَرْضَى الْمَخْلُوقُونَ بِهِ وَ لَكِنَّ النَّعِيمَ حُبُّنَا أَهْلَ الْبَيْتِ وَ مُوَالاتُنَا يَسْأَلُ اللَّهُ عَنْهُ عِبَادَهُ بَعْدَ التَّوْحِيدِ وَ النُّبُوَّةِ لِأَنَّ الْعَبْدَ إِذَا وَافَاهُ بِذَلِكَ أَدَّاهُ إِلَى نَعِيمِ الْجَنَّةِ الَّذِي لَا يَزُولُ الْخَبَر

4-در عيون بسندش تا امام رضا عليه السّلام كه در دنيا نعمت حقيقى نيست باو گفتند: پس قول خدا تعالى چيست؟ «وانگه پرسيده شويد البته از نعيم» اين نعيم در دنيا چه باشد؟ همان آب خنك است؟ امام رضا عليه السّلام بفرياد بلند فرمود، چنين تفسيرش كرديد شما و آن را بچند بخش كرديد، گروهى گفتند.
آب خنك است، و گروه ديگر خوراك خوشمزه، گروه سوّم خواب خوش و البته كه پدرم از پدرش امام صادق عليه السّلام بمن بازگفته كه بشما بگويم گفته‏هاتان نزد او ياد شدند در تفسير قول خدا عزّ و جلّ (ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ) و در خشم شد و فرمود: خدا البته از بنده‏هاش بازخواست نكند از تفضّلى كه بآنها كرده و منتى هم بر آنها ننهد، منت بر انعام از آفريده‏ها زشت شمرده شود و چگونه بآفريننده بسته شود آنچه در آفريده‏ها نپسندند ولى نعيم دوستى ما خانواده و وابستگى بما است كه خدا بنده‏هايش را پس از توحيد و نبوت از آن باز پرسد زيرا چون بنده اين حق را پرداخت او را به نعمت بهشت كشاند كه زوال ندارد- الخبر

5-قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع اعْمَلْ طَعَاماً وَ تَنَوَّقْ فِيهِ وَ ادْعُ عَلَيْهِ أَصْحَابَك‏

5 -در محاسن بسندش تا امام ششم عليه السّلام كه خوراكى خوب بساز و يارانت را بر آن بخوان‏

6 -الْمَكَارِمُ، رُوِيَ عَنِ الْعَالِمِ ع ثَلَاثَةٌ لَا يُحَاسَبُ عَلَيْهَا الْمُؤْمِنُ طَعَامٌ يَأْكُلُهُ وَ ثَوْبٌ يَلْبَسُهُ وَ زَوْجَةٌ صَالِحَةٌ تُعَاوِنُهُ وَ يُحْرِزُ بِهَا دِينَه‏

6 -در مكارم: روايت است از عالم كه خدا مؤمن را بر سه چيز بازپرسى نكند خوراك، جامه تن، همسر خوب كه باو كمك كند و بدو دينش را نگهدارد

7-قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع لَيْسَ فِي الطَّعَامِ سَرَف‏

7 -و از همان: (..) بسندش كه امام ششم فرمود: در خوراك اسراف نباشد

8-عَنْ أَبِي خَالِدٍ الْكَابُلِيِّ قَالَ دَخَلْتُ عَلَى أَبِي جَعْفَرٍ ع فَدَعَا بِالْغَدَاءِ فَأَكَلْتُ مَعَهُ طَعَاماً مَا أَكَلْتُ طَعَاماً قَطُّ أَنْظَفَ مِنْهُ وَ لَا أَطْيَبَ مِنْهُ فَلَمَّا فَرَغْنَا مِنَ الطَّعَامِ قَالَ يَا أَبَا خَالِدٍ كَيْفَ رَأَيْتَ طَعَامَنَا قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ مَا رَأَيْتُ أَنْظَفَ مِنْهُ قَطُّ وَ لَا أَطْيَبَ وَ لَكِنِّي ذَكَرْتُ الْآيَةَ الَّتِي فِي كِتَابِ اللَّهِ- لَتُسْئَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ لَا إِنَّمَا تُسْأَلُونَ عَمَّا أَنْتُمْ عَلَيْهِ مِنَ الْحَق‏

8 -و از همان: (..) بسندش از ابى خالد كابلى كه بر امام پنجم عليه السّلام وارد شدم و چاشت خواست و با او خوردم خوراكى كه هرگز لطيف‏تر و خوشمزه‏تر از آن نخورده بودم و چون فارغ شديم فرمود: اى ابا خالد خوراك ما را چگونه ديدى: گفتم: قربانت لطيفتر و خوشمزه‏تر از آن هرگز نديدم ولى بياد آيه قرآن افتادم كه «البته پرسش شويد آن روز از نعيم» فرمود: نه همانا از روش حقى كه داريد پرسش شويد

9-عَنْ أَبِي حَمْزَةَ قَالَ كُنَّا عِنْدَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع جَمَاعَةً فَدَعَا بِطَعَامٍ مَا لَنَا عَهْدٌ بِمِثْلِهِ لَذَاذَةً وَ طِيباً حَتَّى تَمَلَّيْنَا وَ أُتِينَا بِتَمْرٍ يُنْظَرُ فِيهِ إِلَى وُجُوهِنَا مِنْ صَفَائِهِ وَ حُسْنِهِ فَقَالَ رَجُلٌ لَتُسْأَلُنَّ يَوْمَئِذٍ غَداً عَنْ هَذَا النَّعِيمِ الَّذِي تَنَعَّمْتُمْ عِنْدَ ابْنِ رَسُولِ اللَّهِ ص فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع اللَّهُ أَكْرَمُ وَ أَجَلُّ أَنْ يُطْعِمَكُمْ فَيُسَوِّغَكُمُوهُ ثُمَّ يَسْأَلَكُمْ عَنْهُ وَ لَكِنَّهُ يَسْأَلُكُمْ عَمَّا أَنْعَمَ بِهِ عَلَيْكُمْ بِمُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّد

9 -بسندش از ابى جعفر كه گروهى نزد امام ششم عليه السّلام بوديم و خوراك خواست كه ما در خوشمزگى و لطافت مانندش را نديده بوديم تا شكم پر كرديم وانگه خرمائى آوردند كه از صفا و زيبائى بروى ما مى‏خنديد، مردى گفت البته در فردا از اين نعمت بازپرسى شويد كه نزد زاده رسول از آن برخوردار شديد، امام ششم عليه السّلام فرمود خدا كريمتر و والاتر است از آنكه بشما بخوراند و گوارا دارد وانگه از شما بازپرسى كند ولى شما بازپرسى ميشويد از آنچه نعمت بوجود محمّد و آل محمّد داريد،

10-الْمَحَاسِنُ، عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنِ ابْنِ بُكَيْرٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ قَالَ‏
كَانَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع رُبَّمَا أَطْعَمَنَا الْفَرَانِيَّ وَ الْأَخْبِصَةَ ثُمَّ يُطْعِمُ الْخُبْزَ وَ الزَّيْتَ فَقِيلَ لَهُ لَوْ دَبَّرْتَ أَمْرَكَ حَتَّى يَعْتَدِلَ فَقَالَ إِنَّمَا تَدْبِيرُنَا مِنَ اللَّهِ إِذَا أَوْسَعَ عَلَيْنَا وَسَّعْنَا وَ إِذَا قَتَّرَ عَلَيْنَا قَتَّرْنَا

10-در محاسن: بسندش از يك يارى گفت كه امام ششم عليه السّلام بماها فرنى و آش ميخوراند وانگه نان وزيت، يكى گفت: كاش كارت را يك نواخت ميكردى تا معتدل ميشد، فرمود: تدبير كار ما از خدا است، چون وسعت دهد وسعت دهيم و چون تنگ گيرد تنگ گيريم‏

11-عَنْ عَبْدِ الْأَعْلَى قَالَ أَكَلْتُ مَعَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع فَدَعَا وَ أُتِيَ بِدَجَاجَةٍ مَحْشُوَّةٍ وَ بِخَبِيصٍ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع هَذِهِ أُهْدِيَتْ لِفَاطِمَةَ ثُمَّ قَالَ يَا جَارِيَةُ ائْتِنَا بِطَعَامِنَا الْمَعْرُوفِ فَجَاءَ بِثَرِيدِ خَلٍّ وَ زَيْت‏

11-در محاسن بسندش از عبد الأعلى كه با امام ششم عليه السّلام غذا خوردم مرغى بريان با تو دلى. و آش خواست و فرمود: اين مرغ بريان را براى فاطمه هديه آوردند، سپس فرمود: اى كنيزك خوراك معمولى خودمان را بياور و تريد سركه و زيت آورد.

[اميرسيستاني]

از نرم افزار گنجينه روايات نور
1-بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار ج‏63 322 باب 4 التواضع في الطعام و استحباب ترك التنوق في الأطعمة و كثرة الاعتناء به ..... ص : 319
إِرْشَادُ الْقُلُوبِ، عَنْ سُوَيْدِ بْنِ غَفَلَةَ قَالَ دَخَلْتُ عَلَى عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ ع فَوَجَدْتُهُ جَالِساً وَ بَيْنَ يَدَيْهِ إِنَاءٌ فِيهِ لَبَنٌ أَجِدُ فِيهِ رِيحَ حُمُوضَتِهِ وَ فِي يَدِهِ رَغِيفٌ أَرَى قُشَارَ الشَّعِيرِ فِي وَجْهِهِ وَ هُوَ يَكْسِرُ بِيَدِهِ وَ يَطْرَحُهُ فِيهِ فَقَالَ ادْنُ فَأَصِبْ مِنْ طَعَامِنَا فَقُلْتُ إِنِّي صَائِمٌ فَقَالَ ع سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ مَنْ مَنَعَهُ الصِّيَامُ عَنْ طَعَامٍ يَشْتَهِيهِ كَانَ حَقّاً عَلَى اللَّهِ أَنْ يُطْعِمَهُ مِنْ طَعَامِ الْجَنَّةِ وَ يَسْقِيَهُ مِنْ شَرَابِهَا قَالَ قُلْتُ لِفِضَّةَ وَ هِيَ قَرِيبَةٌ مِنْهُ قَائِمَةٌ وَيْحَكِ يَا فِضَّةُ أَ مَا تَتَّقِينَ اللَّهَ فِي هَذَا الشَّيْخِ تَنْخُلُ هَذَا الطَّعَامَ مِنَ النُّخَالَةِ الَّتِي فِيهِ قَالَتْ قَدْ تَقَدَّمَ إِلَيْنَا أَنْ لَا نَنْخُلَ لَهُ طَعَاماً قَالَ مَا قُلْتَ لَهَا فَأَخْبَرْتُهُ فَقَالَ بِأَبِي وَ أُمِّي مَنْ لَمْ يُنْخَلْ لَهُ طَعَامٌ وَ لَمْ يَشْبَعْ مِنْ خُبْزِ الْبُرِّ ثَلَاثَةَ أَيَّامٍ حَتَّى قَبَضَهُ اللَّهُ قَالَ وَ كَانَ ع يَجْعَلُ جَرِيشَ الشَّعِيرِ فِي وِعَاءٍ وَ يَخْتِمُ عَلَيْهِ فَقِيلَ لَهُ فِي ذَلِكَ فَقَالَ إِنِّي أَخَافُ هَذَيْنِ الْوَلَدَيْنِ أَنْ يَجْعَلَا فِيهِ شَيْئاً مِنْ زَيْتٍ أَوْ سَمْن‏

1-آسمان و جهان-ترجمه كتاب السماء و العالم بحار ج‏10 126 اخبار باب ..... ص : 125
از سويد بن غفله كه نزد على بن ابى طالب عليه السّلام رفتم ديدم نشسته و برابرش ظرفى است از ماست كه بوى ترشى آن را دريابم و بدستش گرده نان جوى كه سبوس آن را بر روى آن بينم و آن را با دست خورد كند و در آن شير ريز كرده، فرمود: نزديك شو و از خوراك ما برگير، گفتم: روزه دارم، فرمود:
شنيدم از رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله هر كه روزه‏اش از خوراكى كه خواست او است باز دارد بر خدا بايد كه او را از خوراك بهشت خوراند و از نوشابه‏اش نوشاند، گويد: به فضه كه نزديك او بود گفتم واى بر تو اى فضه از خدا نترسى در باره اين پيره مرد كه سبوس اين نان جو را بگيرى، گفت: بما سفارش كرده كه آن را نبيزيم براى خوراكش گفت از گفته منش خبر داد و فرمود: پدر و مادرم قربان آنكه خوراك او را نه بيختند و از نان گندم سير نخورد تا خدا جانش را گرفت، گفت: آن حضرت قاووت جو را در كيسه ميكرد و سرش را مهر مينمود و از او سبب پرسيدند، فرمود ميترسم اين دو فرزندم در آن زيت يا روغن بريزند.

2-عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ دَخَلَ النَّبِيُّ ص مَسْجِدَ قُبَاءَ فَأُتِيَ بِإِنَاءٍ فِيهِ لَبَنٌ حَلِيبٌ مَخِيضٌ بِعَسَلٍ فَشَرِبَ مِنْهُ حُسْوَةً أَوْ حُسْوَتَيْنِ ثُمَّ وَضَعَهُ فَقِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَ تَدَعُهُ مُحَرِّماً قَالَ لَا اللَّهُمَّ إِنِّي أَدَعُهُ تَوَاضُعاً لِلَّه‏

2-در محاسن بسندش تا اينكه پيغمبر صلى اللَّه عليه و آله بمسجد در آمد و ظرفى شير تازه صاف كرده با عسل برايش آوردند و از آن يك جرعه يا دو جرعه نوشيد و وانهادش گفتند: از اينكه حرام است وانهادى؟ فرمود: نه بار خدايا براى تواضع بهر خدا وانهادم.

3-عَنْ حَبَّةَ الْعُرَنِيِّ قَالَ أُتِيَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع بِخِوَانِ فَالُوذَجٍ فَوُضِعَ بَيْنَ يَدَيْهِ فَنَظَرَ إِلَى صَفَائِهِ وَ حُسْنِهِ فَوَجَأَ بِإِصْبَعِهِ فِيهِ حَتَّى بَلَغَ أَسْفَلَهُ ثُمَّ سَلَّهَا وَ لَمْ يَأْخُذْ مِنْهُ شَيْئاً وَ تَلَمَّظَ إِصْبَعَهُ وَ قَالَ إِنَّ الْحَلَالَ طَيِّبٌ وَ مَا هُوَ بِحَرَامٍ وَ لَكِنِّي أَكْرَهُ أَنْ أُعَوِّدَ نَفْسِي مَا لَمْ أُعَوِّدْهَا ارْفَعُوهُ عَنِّي فَرَفَعُوه‏

3-در محاسن: بسندش از حبه عرنى كه براى امير المؤمنين خوان فالوده آوردند و برابرش نهادند، به صفا و زيبائى آن نگريست و انگشت بدان فرو برد تا به تهش رسيد و آن را برآورد و چيزى از آن نخورد و انگشت را ليسيد و فرمود: راستى حلال و پاكيزه است و حرام نيست ولى من بد دارم كه خود را عادت دهم بدان چه عادت ندارم، آن را از برم برداريد و آن را برداشتند.

4 -وَ رَوَى مُحَمَّدُ بْنُ قَيْسٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ الْبَاقِرِ ع أَنَّهُ قَالَ وَ اللَّهِ إِنْ كَانَ عَلِيٌّ لَيَأْكُلُ إِكْلَةَ الْعَبْدِ وَ يَجْلِسُ جِلْسَةَ الْعَبْدِ وَ إِنْ كَانَ لَيَشْتَرِي الْقَمِيصَ فَيُخَيِّرُ غُلَامَهُ خَيْرَهُمَا ثُمَّ يَلْبَسُ الْآخَرَ فَإِذَا جَازَ أَصَابِعَهُ قَطَعَهُ وَ إِذَا جَازَ كَعْبَهُ حَذَفَهُ وَ لَقَدْ وَلِيَ خَمْسَ سِنِينَ وَ مَا وَضَعَ آجُرَّةً عَلَى آجُرَّةٍ وَ لَا لَبِنَةً عَلَى لَبِنَةٍ وَ لَا أَوْرَثَ بَيْضَاءَ وَ لَا حَمْرَاءَ وَ إِنْ كَانَ لَيُطْعِمُ النَّاسَ خُبْزَ الْبُرِّ وَ اللَّحْمِ وَ يَنْصَرِفُ إِلَى مَنْزِلِهِ فَيَأْكُلُ خُبْزَ الشَّعِيرِ وَ الزَّيْتِ وَ الْخَلِّ وَ لَا وَرَدَ عَلَيْهِ أَمْرَانِ كِلَاهُمَا لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِيهِ رِضًا إِلَّا أَخَذَ بِأَشَدِّهِمَا عَلَى بَدَنِهِ وَ لَقَدْ أَعْتَقَ أَلْفَ مَمْلُوكٍ مِنْ كَدِّ يَمِينِهِ تَرِبَتْ مِنْهُ يَدَاهُ وَ عَرِقَ فِيهِ وَجْهُهُ وَ مَا أَطَاقَ عَمَلَهُ أَحَدٌ مِنَ النَّاسِ وَ إِنْ كَانَ لَيُصَلِّي فِي الْيَوْمِ وَ اللَّيْلَةِ أَلْفَ رَكْعَةٍ وَ إِنْ كَانَ أَقْرَبُ النَّاسِ شَبَهاً بِهِ لَعَلِيَّ بْنَ الْحُسَيْنِ ع وَ مَا أَطَاقَ عَمَلَهُ أَحَدٌ مِنَ النَّاسِ بَعْدَهُ‏
. ثم إنه قد اشتهر في الرواية
أَنَّهُ ع لَمَّا دَخَلَ عَلَى الْعَلَاءِ بْنِ زِيَادٍ بِالْبَصْرَةِ يَعُودُهُ قَالَ لَهُ الْعَلَاءُ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ أَشْكُو إِلَيْكَ أَخِي عَاصِمَ بْنَ زِيَادٍ لَبِسَ الْعَبَاءَ وَ تَخَلَّى مِنَ الدُّنْيَا فَقَالَ ع عَلَيَّ بِهِ فَلَمَّا جَاءَ قَالَ يَا عُدَيَّ نَفْسِهِ لَقَدِ اسْتَهَامَ بِكَ الْخَبِيثُ أَ مَا رَحِمْتَ أَهْلَكَ وَ وُلْدَكَ أَ تَرَى اللَّهَ أَحَلَّ الطَّيِّبَاتِ وَ هُوَ يَكْرَهُ أَنْ تَأْخُذَهَا أَنْتَ أَهْوَنُ عَلَى اللَّهِ مِنْ ذَلِكَ قَالَ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ هَذَا أَنْتَ فِي خُشُونَةِ عَيْشِكَ وَ جُشُوبَةِ مَأْكَلِكَ قَالَ وَيْحَكَ إِنِّي لَسْتُ كَأَنْتَ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى فَرَضَ عَلَى أَئِمَّةِ الْحَقِّ أَنْ يُقَدِّرُوا أَنْفُسَهُمْ بِضَعَفَةِ النَّاسِ كَيْلَا يَتَبَيَّغَ بِالْفَقِيرِ فَقْرُهُ انْتَهَى‏

4-محمّد بن قيس از امام باقر عليه السّلام روايت كرده كه فرمود: بخداى سوگند بخدا على عليه السّلام مانند بنده‏ها خوراك ميكرد، و چون بندگان مى‏نشست، راستش دو پيراهن ميخريد و بهتر را به غلامش وامينهاد و آن ديگر را خود ميپوشيد، و چون از انگشتانش بلندتر بود آن را ميبريد و چون از دامنش بلندتر بود ميكاست، پنج سال پادشاه شد و نه آجرى بر هم نهاد و نه خشتى و نه پول سفيدى بجا نهاد و نه سرخى راستش بمردم نان گندم و گوشت ميخوراند و بخانه‏اش ميرفت و نان جو و زيت و سركه ميخورد و در برابر دو كار نميشد كه هر دو مايه خشنودى خدا باشند جز كه سنگين‏تر آنها را بر تن خود برميگزيد، و البته كه هزار بنده از دسترنجش آزاد كرد كه از آن دستش را خاك آلود و عرق بر چهره آورده بود، هيچ كس تاب كار او را ندارد، راستش در شبانه روز هزار ركعت نماز ميخواند، و راستى مانندتر مردم باو على بن الحسين عليه السّلام بود، و آنگه: در روايت شهرت دارد كه در بصره به عيادت علاء بن زياد رفت و او بوى گفت يا امير المؤمنين بتو شكوه دارم از برادرم عاصم بن زياد كه خرقه پوشيده و از دنيا گذشته، فرمود: نزد منش آريد و چون آمد فرمودش اى دشمن خود شيطان پليد تو را ديوانه كرده، آيا بخانواده و فرزندانت رحم نكنى، آيا دانى كه خدا طيبات را بر امت حلال كرده و بد دارد كه از آنها برگيرى تو نزد خدا پست‏تر از آنى، گفت: يا امير المؤمنين تو خود در سختى زندگانى باشى و ناهموارى خوراكت، فرمود: واى بر تو من چون تو نيستم، خدا بر رهبران خلق فرض كرده كه همطراز مردم ناتوان و بينوا باشند تا ندارى آنها را بهيجان نياورد پايان‏

[محب فاطمه]

1- البطنة تمنع الفطنة. پر خورى از زيركى جلوگيرى كند.

2- التّخمة تفسد الحكمة. پر خورى حكمت و فرزانگى را تباه سازد.

3- البطنة تحجب الفطنة. پر خورى، پرده و حجاب زيركى گردد.

4- الشّبع يفسد الورع. سير غذا خوردن، پارسايى را تباه سازد.

5- الشّبع يكثر الادواء. سير غذا خوردن، بيماريها را زياد كند.

6- ادمان الشّبع يورث انواع الوجع. ادامه پر خورى انواع دردها را به جاى بگذارد.

7- الشّبع يورث الاشر و يفسد الورع. سير غذا خوردن، گردن فرازى و تبختر به بار آرد، و پارسايى را تباه سازد.

8- احفظ بطنك و فرجك ففيهما فتنتك. شكم و عورت خود را نگه دار، كه بلا و گرفتارى تو در آن دو است.

9- ايّاكم و البطنة فانّها مقساة للقلب، مكسلة عن الصّلوة، مفسدة للجسد. بپرهيزيد از پر خورى كه دل را سخت كند و سبب بى حالى و سستى در نماز، و موجب تباهى بدن گردد.

10- ايّاك و البطنة فمن لزمها كثرت اسقامه و فسدت أحلامه. بپرهيز از پرخورى كه هر كس بدان دچار شد در دهايش بسيار و وابهايش آشفته و پريشان گردد.

11- انّ البهائم همّها بطونها. به راستى كه چهار پايان اندوهشان شكمشان مى‏باشد.

12- أمقت العباد الى اللَّه سبحانه من كان همّته بطنه و فرجه. مبغوض‏ترين بندگان در پيشگاه خداى‏ سبحان كسى است كه اندوهش شكم و عورت او است.

13- ايّاك و ادمان الشّبع فانّه يهيّج الاسقام و يثير العلل. بپرهيز از ادامه پر خورى كه به راستى اين كار دردها را بر انگيزد و بيماريها را تحريك كند.

14- بئس القرين الورع الشّبع.براى پارسايى، سيرى بد قرين و همراهى است.

15- بطن المرء عدوّه. شكم آدمى، دشمن او است.

16- اذا ملى البطن من المباح عمى القلب عن الصّلاح. هنگامى كه شكم از مال مباح پر شد، دل از رسيدن به صلاح كور گردد. 979 17- قلّ من اكثر من الطّعام فلم يسقم. كم است كسى كه غذاى بسيار خورد و بيمار نگردد.

18- كيف تصفو فكرة من يستديم الشّبع. چگونه پاك و صاف گردد فكر و انديشه كسى كه سيرى و پرخورى را ادامه مى‏دهد.

19- من زاد شبعه كظّته البطنة. كسى كه زياد كند سيرى خود را پر خورى و امتلاء او را به رنج اندازد.

20- من كظّته البطنة حجبته عن الفطنة. پر خورى كه انسان را به رنج اندازد از زيركى و دريافت نيز او را باز دارد.

21- من كانت همّته ما يدخل بطنه كانت قيمته ما يخرج منه. كسى كه همتش به خوراك ورودى شكمش باشد ارزشش نيز همان است كه از آن خارج شود.

22- ما ابعد الخير ممّن همّته بطنه و فرجه. چه دور است خير و خوبى از كسى كه اندوهش شكم و عورت او است.

23- نعم عون المعاصى الشّبع. سيرى، كمك كار خوبى براى معاصى و گناهان است.

24- لا صحّة مع نهم. با پر خورى تندرستى نخواهد بود.

25- لا فطنة مع بطنة. با پرخورى زيركى نخواهد بود.

26- لا تجتمع الشّبع و القيام بالمفترض. سيرى با قيام به واجبات با هم گرد نيايند.

27- لا تجتمع الصّحّة و النّهم. تندرستى و پر خورى با هم جمع نشوند.

28- لا تجتمع الفطنة و البطنة. زيركى و پرخورى با هم جمع نشوند.
 

ترجمه غرر الحكم و درر الكلم / ج1/ باب البطنة (پر خورى)