تادیب نفس در محضر خدای ادب از وظائف عظیم سالکان کوی باب الحسین قمربنی هاشم است ازاین روی......
دعوت ادب
ادب ما را دعوت میکند به معرفت صانع و تحصیل رضا و اطاعت اوامر و نواهی وبه حُسن اخلاق و نیکی معاشرت با یاران و برادران خلقتی و دینی و وطنیخودمان به اندازه روابط و مناسباتی که با آنان داریم و به حفظ آن مکلّف آنمیباشیم.
ادبْ ما را دلالت میکند بر این که از صفات ذمیمه و اخلاقِبد دوری جوییم، حقوق خود و حقوق دیگران را بشناسیم، از حدّ خود درنگذریم وحدود دیگران را نگاه داریم، ادبْ بزرگ را از کوچک بشناساند و مطیع و مُطاعرا تمیز دهد و وظایف و تکالیف هر دو را معیّن مینماید. کوچکان را آدابکوچکی آموزد و بزرگان را اطوار بزرگی یاد دهد.
دریچه علم
دریچه علمْ ادب است و نتیجه ادبْ آگاهی و فایده علمْ وصول به سلامت و سعادت دنیاو آخرت. پس اَهمّ مطالب برای طالب علمْ تحصیل ادب است و تأدُّب به آدابروحانیین که اغراض نفسانی و بد را شخص از خود دور کند؛ و هر قدر شخص ازخود اغراض نفسانی را کم کند و به اخلاق رحمانی متخلّق شود، درک مراتب ومقامات [معنوی] برای او بیشتر دست میدهد.
میزان رفتار
سؤال: در حفظ حقوق [دیگران] در معاملاتْ میزان مستقیم چیست که شخص به او آشنا باشد؟
جواب:این میزان با خود آدمی است ولی چون هر کس نفس خود را دوست میدارد و محبّتشیء کوری و کری میآرد پس مادام [که] شخص خود را از اغراض نفسانی مجردنکرده، کفّه ترازوی او به اقتضای شهوت و غضب خم میشود و چنانچه هر کاریکه پیش میگیرد چه درباره خود و چه درباره دیگری، مبنای کار را بر اینبگذارد که وقوع آن کار را از کسی دیگر در حق خود تصور نماید و نظر منصفانهخود را در این باب حکم نماید و اندازه نیکی و بدی و مقیاس حدود و حقوق ولزوم رعایت آن را در دست داشته باشد، البته ملتفت به حقیقت نیک و بد خواهدبود.
مثلاً تصور باید کرد که آیا روا میداری کسی در حق تو و در امورمتعلّق به مال و جان و ناموس تو نیت بدی بکند، سخن بد و حرکت ناشایستیبگوید و به جا آورد. یا این که در غیاب تو بدگویی نماید و با سخن چینی، درمیان تو و دوستان تو فساد نماید و یا در حق تو ظلم و بی اعتنایی نماید.آیا خشنودی از این کارها و کردارها توانی داشت؛ بالقطع روا نتوانیم دید.
پسمیزان تعیین حقوق و اساس راستکاری که نتیجه حقشناسی است همین است کهآدمی آن چه را در حقّ خود روا میبیند مانند آن را درباره ابنای جنس خود وکسانی که رابطه برادری با او دارد روا شمارد و به عکس آن نیز کردار وگفتاری که از دیگران درباره خود و متعلّقانش ناشایست و سنگین میبیند وقوعآن را در حقّ دیگران چه از خود و چه از دیگری نپسندد.
اخلاق بد
آدمیاز جراحت خود اغلب نفرت نیابد، اما چون بر دیگری دُمَلی بیند اگر [او] دستبه چیزی رساند آن چیز را نتواند خورد و نفرتش میآید. همچنین اخلاق بدچون کثافات و دُمَل است؛ چون در تو است از آن نمیرنجی و چون در دیگریبینی برنجی و نفرت میکنی و چنان که تو از او میرمی و نفرت میکنی او رانیز معذور دار که از تو برَمَد و نفرت کند.
آن است که سعدی گوید: ادباز که آموختی؟ گفت از بیادبان. و حکمت این همان محبّت نفس است که شخصْ بسکه خود را دوست میدارد از عیوب خود غافل میشود که فرمودهاند: حُبُّالشَیِء یُعْمِی وَ یُصِمّ یعنی دوست داشتن چیزی [از دیدن و گفتن حقیقت]کور و لال میکند؛ و اگر نفس خود را دشمن دارد همه معایبش را روشنمیبیند. پس باید شخص نفسانیت خود را قوّت ندهد که پرده چشم بصیرت او باشد.
قالب علم
ادبْقالب علم و دانش است و علم و دانش، روح آن است. علم را باید به ادبْ مقرونداشت که علمْ ادب را صدا میکند، اگر جواب بدهد [با او همراه میشود] والا پرواز میکند. و در این حال، علم بی عمل و دانش بیادب چندین مرتبه ازجهل و نادانی بدتر است و ضرر و صدمه آن به علم انسانیّت و مدنیّت صد مرتبهبیشتر، و دلیلش واضح است که دانای بیادبْ دانش و آگاهی خود را به سوءاستعمال به کار میبرد و منافع بشرّی و حقوق مدنی را مختل میسازد و بهموقع خطرناک میاندازد.
شرط ترقی
اولین شرط ترقّی اجتناب از مصاحبت بَدان و اشرار است و لازمه آدمیّتْ دوری است از همنشینی با صاحبان اخلاق بد.
;با بدان یار گشت همسر لوط ;خاندان نبوتش گم شد
;سگ اصحاب کهف روزی چند ;پی نیکان گرفت و مردم شد
پسکسی که طالب نجات و راستکاری و مایل به ترقی در دنیا و آخرت باشد باید بامردمان نیک سیرت، ستوده خصلت و صاحبان اوصاف حمیده معاشرت کند و کیفیتسلوک ایشان را با خالق و خلق ملاحظه و پیشنهاد خود نماید و عمر خود راضایع نگرداند و پیوسته گزارش احوال و افعال بزرگان دین و سرگذشت راهروانراه سعادت استماع کند و از شنیدن حکایتهای لغو و یا گرفتن افسانههایباطل و دروغ که به غضب و شهوت و آثار حیوانیتْ معین و مقوّی است پرهیز کند.
آینده نگری
شخصعاقل باید از دیده و شنیده خود عبرت گیرد و به هر کاری که آغاز میکندپایان و عاقبت آن را به چشم بصیرتْ دیده، میزان عمل و رفتار خود را از رویبینایی و دانایی برداشته، نتایجی که از آن متولد خواهد شد به روی چشم آرد،پس از آن اقدام کند. سعدی گوید: لقمان را گفتند: حکمت از که آموختی گفت:از نابینایان که تا جایی نبینند پای ننهند. اگر آدمی در هر کار و کردار ازبدوِ اقدام به آن تا آخر نتایج مترتّبه آن را تصور کند کمتر ندامت میکشد.«عاقل آن است که اندیشه کند پایان را» کورکورانه راه رفتن و پایان عمل راملاحظه ننمودن در عاقبت کار باعث حدوث مخاطرات بزرگ و خواریها وشرمندگیها و ناراحتیها خواهد بود.
کار به حکمت
کاربه حکمت کردن و مآل اندیشیدن و گفتار و کردار خود را سنجیدن، از تکالیفنخستین خردمندان است که «چرا عاقل کند کاری که باز آرد پشیمانی».
یکسخن جزئی و کار بسیار کوچکی که بیتأمّل و نسنجیده گفته و کردهاید بسامیشود شخص را به بلا و مصایبِ سخت اندازد و او را چنان گرفتار کند که هیچعاقلی چاره و علاج آن را نتواند.
شخص همیشه باید طالب صحبت راستگویان ونیکان و درصدد معاشرت سعادتمندان باشد چه طبع انسان آن چه را که از طبعدیگر مکرّر بیند اخذ و کسب میکند. شخص، پیوسته باید مراقب احوال و متوجهاعمال خود باشد و بداند که با که همنشین است و با کدام کس قرین. چنانچهدر حفظ صحّت جسم از خوردنی و نوشیدنی مُضِّر و چیزهای مُفسِد و بد پرهیزلازم است، در حفظ صحّت نفس نیز مراقبتْ شرط است تا کار خلاف آدمیّت ومنافی حُسنِ اخلاق از او سر نزند و امر ناپسند از او بروز نکند و آن سعی وجهد در حفظ صعود [به] مرتبه سعادات به سعی و اهتمام خود بیفزاید کهفرمودهاند: هر کس دو روز او با هم برابر باشد و از امروز به فردا چیزی بهحُسن [اخلاق] و کمال و تجربه و علم خود نیفزاید مغبون است.
احتراز
شخصباید از آن چه قوه شَهویّه و غضبیّه او را زیاد میکند احتراز کند؛ چشمخود را از دیدن آن چه غضب و شهوت را به هیجان میآرد باز دارد و گوش خودرا از شنیدن این قبیل مسموعات نگاه دارد و دل خود را از ضبط آنها حفظ کندو به آن جور تصورات و تخیّلاتْ دل خود را مشغول نسازد؛ و این دو قوم برایهلاک نفس انسانی مثل شیر درّنده و سگ دیوانه و اسب سرکشی تصور کند، همینکه قید [آن]ها را سست کرد و کمکم زنجیر از آنها برداشت دیگر رهایینمیتواند و بعد از آن ندامت سودی نمیدهد.
ادب آداب دارد...
مدیر انجمن: شورای نظارت
ارسال پست
تعداد پست ها:1
• صفحه 1 از 1
-
- پست: 10
- تاریخ عضویت: پنجشنبه ۱۴ بهمن ۱۳۸۹, ۶:۲۷ ب.ظ
- سپاسهای ارسالی: 1 بار
- سپاسهای دریافتی: 18 بار
ادب آداب دارد...
ان النوح (ع) حمل فی السفینه الکلب والخنزیر ولم یحمل فیها ولدالزنا ان الناصب اشر من ولد الزنا
عقاب الاعمال صدوق-باب عقاب الناصب والجاهد لامیرالمومنین(ع)
عقاب الاعمال صدوق-باب عقاب الناصب والجاهد لامیرالمومنین(ع)
ارسال پست
تعداد پست ها:1
• صفحه 1 از 1
پرش به
- بخش داخلی
- ↲ قوانين و اخبار سايت
- ↲ سوال ، پيشنهاد و انتقادها
- ↲ سرویس میزبانی وب - ETEGHADAT Web Hosting
- گنجینه ثـقلیـن
- ↲ قرآن مجید
- ↲ متن و ترجمه قرآن کریم
- ↲ تفسیر
- ↲ علوم قرآنی
- ↲ اهل بيت (عليهم السلام)
- ↲ پيامبر اکرم (صلّي الله علیه و آله و سلّم)
- ↲ اميرالمومنين علي (علیه السّلام)
- ↲ فاطمة الزهراء (سلام الله علیها)
- ↲ امام حسن مجتبی (علیه السّلام)
- ↲ امام حسین (علیه السّلام)
- ↲ امام زین العابدین (علیه السّلام)
- ↲ امام محمد باقر (علیه السّلام)
- ↲ امام جعفر صادق (علیه السّلام)
- ↲ امام موسي کاظم (علیه السّلام)
- ↲ امام رضا (علیه السّلام)
- ↲ امام جواد (علیه السّلام)
- ↲ امام هادی (علیه السّلام)
- ↲ امام حسن عسکری (علیه السّلام)
- ↲ صاحب الزمان (عجّل الله تعالي فرجه الشّریف)
- ↲ حديث
- ↲ نهج البلاغه
- ↲ صحیفه سجادیه
- ↲ خطابه غدیر
- ↲ ادعيه و زيارات
- ↲ علوم حدیث
- اصـول ديــن
- ↲ خدا شناسی
- ↲ عدل
- ↲ پیغمبر شناسی
- ↲ امام شناسی
- ↲ مهدویت (عج)
- ↲ معاد
- فـروع ديـن
- ↲ احکام عبادات
- ↲ نماز
- ↲ روزه
- ↲ حج
- ↲ احکام معاملات
- ↲ ساير احکام
- اديـان و مـذاهب
- ↲ اسلام
- ↲ ره یافتگان
- ↲ نقد سایر اندیشه ها
- ↲ وهابیت
- ↲ بهائیت
- ↲ مسیحیت
- ↲ یهودیت
- ↲ زرتشت
- ↲ شیطان پرستی
- ↲ صوفیه
- سایر مباحث تخصصی
- ↲ اخـلاق
- ↲ آداب
- ↲ مهارت های زندگی
- ↲ زن و خانواده
- ↲ ازدواج و زناشویی
- ↲ کودکان و نوجوانان
- ↲ جوانان
- ↲ تاريخ
- ↲ شخصيت ها
- ↲ اخیار
- ↲ اشرار
- ↲ کتابخانه
- ↲ کتاب مخصوص ویندوز
- ↲ کتاب مخصوص موبایل
- ↲ کتابشناسي
- ↲ بخش ادبي
- ↲ شعر
- ↲ داستان
- ↲ قطعه ادبي
- ↲ نکته ها و لطایف
- ↲ پرسش و پاسخ
- بخش عمومی
- ↲ مناسبت و یادواره
- ↲ ماه مبارک رمضان
- ↲ اخبار مذهبي
- ↲ فعالیتهای جمعی
- ↲ نمایشگاه اعتقادات
- ↲ دیگر گفتگو ها
- صوت
- ↲ تلاوت
- ↲ دعا و زیارت
- ↲ مداحی و روضه
- ↲ مناسبت ها
- ↲ مولودی و همخوانی
- ↲ جلسات سخنرانی
- ↲ قصه
- ↲ دیگر نواها
- ↲ معرفی و بررسی آثار صوتی تصویری
- تصویر
- ↲ فیلم
- ↲ فلش
- ↲ اماکن مذهبی
- ↲ دیگر تصاویر
- ↲ گرافیک مذهبی
- ↲ آموزش و سوالات
- ↲ پشت زمینه
- ↲ طرح و ایده
- چندرسانه ای
- ↲ همراه مذهبی
- ↲ نرم افزارهای اسلامی
- ↲ معرفی پايگاه ها