قال الله تبارك و تعالی: قل لا اسئلكم علیه اجراً الّا الموده فی القربی.[1]
در امور مختلف، برخی از مسیرها هستند كه نسبت به سایر مسیرها، حالت میان‌بُر دارند و چه بسا سرعت و یقین به وصول را بیشتر می‌نمایند. این گونه مسیرها در تمام امور تجاری، تحصیلی، سیاسی، اخلاقی، معنوی و ... یافت می‌شود كه مهم در این مساله، تنبّه و زیركی است و الا چه بسیار توفیقاتی برای انسان ظهور یابد اما در پرده غفلت، بی‌اثر و بلا استفاده قرار گیرد.
یكی از این مسیرهای معنوی محبت نمودن و تكریم سادات (كه همان فرزندان اهلبیت- علیهم السلام - می باشند) است.
این محبت و مودّت به سادات، به قدری اهمیت دارد كه علامه حلی(ره)در پایان كتاب قواعد، به پسرش وصیتنامه ای دارد كه در بخشی از آن چنین می نویسد:
بر تو باد به نیكی با اولاد پیامبر و پیوند با آنان. خدا درباره آنان سفارش مؤكد كرده و دوستی آنان را مزد رسالت قرار داده است.
«قل لا اسئلكم علیه اجرا الا الموده فی القربی»[2]
پیامبراكرم - صلی الله علیه و آله - در این زمینه فرموده است :
« انی شافع یوم القیامه لاربعه اصناف، ولو جائوا بذنوب أهل الدنیا: رجل نصر ذریتی و (رجل ) بذل ماله لذریتی عند المضیق و رجل أحب ذریتی باللسان والقلب و رجل سعی فی حوائج ذریتی اذا طردوا او شردوا ». [3]
چهار دسته را روز قیامت شفاعت كنم، هر چند با گناه اهل دنیا به صحرای محشر حاضر شوند: آنكه اولاد مرا یاری كند. آنكه از اموالش به اولاد تنگدستم كمك كند. كسی كه با زبان و قلب، آنان را دوست بدارد و آنكه تلاش كند در انجام حوائج و نیازهای افرادی از ذریه ام كه تبعید شده و یا رانده شده اند.
امام صادق - علیه السلام - فرمود:
« اذا كان یوم القیامه نادی مناد: ایها الخلائق انصتوا فان محمدا یكلمكم فینصت الخلائق فیقوم النبی (ص) فیقول : یامعشر الخلائق: من كانت له عندی ید او منّه او معروف فلیقم حتی اكافیه ، فیقولون بابائنا و امهاتنا و أیّ ید و ایّ منّه و ایّ معروف لنا بل الید و المنه و المعروف لله و لرسوله علی جمیع الخلائق فیقول : بلی من آوی احدا من اهل بیتی او برّهم او كساهم من عری او اشبع جائعهم فلیقم حتی أكافیه ، فیقوم اناس قد فعلوا ذلك فیاتی النداء من عندالله : یا محمد! یا حبیبی! قد جعلت مكافاتهم الیك فاسكنهم من الجنه حیث شئت فیسكنهم فی الوسیله حیث لایحجبون عن محمد (ص) واهل بیته صلوات الله علیهم اجمعین» . [4]
ـ آری پیامبر مكرم اسلام- صلی الله علیه و آله- با آن تلاش‌ها، زحمات و رنج‌های طاقت‌فرسا و وصف ناشدنی، در امر تبلیغ دین و نجات مردمان جاهلی از ظلمت‌ها به پاكی‌ها و سعادت‌های دنیوی و اخروی، هنگامی كه تنها اجر و مزد این رسالت عظیم‌شان را فقط و فقط مودت و محبت ذی‌القربی بیان می‌فرمایند، در اینجا ما دیگر نمی‌توانیم در اهمیت و ارزش این محبت سخن بگوییم.
نكته مهم این است كه مفسران قرآن، اهلبیت - علیهم السلام- را مصداق اتم و اكمل ذی‌القربی دانسته‌اند،در حالی كه مرتبه بعد از آنها، فرزندانشان یعنی سادات بنی الزهرا (س) می‌باشند.
ـ درباره احترام به سادات و مودت و محبت نسبت به این عزیزان، به اختصار نكاتی را اشاره می‌نماییم:
1ـ در بیان این اهمیت، همین بس كه اولاً قرآن كریم به آن اشاره فرموده (مودت ذی‌القربی) و ثانیاً پیامبر مكرم اسلام - صلی الله علیه و آله - تضمین شفاعت و اجر بهشت را به احسان كنندگان در حق سادات را بشارت داده‌اند.
2ـ بزرگانی همچون مرحوم شیخ حسن‌علی نخودكی و آیت الله شاه آبادی و بسیاری دیگر، مهمترین امید در بین اعمال‌شان را، مودت نسبت به فرزندان فاطمه زهرا - سلام الله علیها- بیان كرده‌اند.
3ـ این ارزش و جایگاه والایی كه برای محبین و احسان كنندگان به سادات بیان شده، هیچ جای تعجب ندارد، چرا كه در مرام تمام عاشقان است كه حب به شیی مستلزم حبّ به آثار و لوازم آن شیی است، پس امكان ندارد كسی اهلبیت - علیهم السلام- را دوست بدارد بدون دوست داشتن فرزندان اهلبیت - علیهم السلام- .
4ـ همانگونه كه در روایت اشاره شد، ابراز محبت به سادات فقط دوست داشتن نیست بلكه مودت و محبت، احسان و خدمت، بذل مال و خلاصه هر گونه نصرت و خیرخواهی در حد وسع انسان می‌باشد.
5ـ قابل ذكر است كه این محبت به سادات، تكلیف را از خود سادات سلب نمی‌كند و در واقع، محبت آنها نسبت به یكدیگر قطعاً اجر و ارزش معنوی خاص خود را به دنبال خواهد داشت.
آری بسیاری از عارفان واصل و عاشقان زاهد بوده‌اند كه از طریق خدمت و محبت به سادات بنی الزهراء و به احترام مادرشان حضرت صدیقه كبری - سلام الله علیها- عزت دنیا و آخرت را برای خود خریده‌اند. خداوند متعال ما را نیز از بیداران اهل معرفت و توفیق یافتگان این مسیر معنوی قرار دهد. انشاء‌الله
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . سوره شوری، آیه23.
[2] . همان.
[3] . وسائل الشیعه ، ج 11، ح5562.
[4] . وسائل الشیعه ، ج11، ح5563.