سوال در موردِ ذوالفقار

[MOHAMMAD_ASEMOONI]

سلام دوستان . کسی میدونه طراح شمشیر علی ع کی بوده و چرا اینجوری ساختش و دو سر بودنش چه مزیتی در نبرد داره ؟

[محی الدین14]

 بسم الله الرحمن الرحیم 

برخی به خطا تصور می‏کنند که «ذوالفقار»؛ یعنی، شمشیری که دو تیغه دارد و بر همین اساس، در نقاشی‏ها و حتی فیلم‏ها، آن را دو تیغه نشان می‏دهند!«ذوالفقار»؛ یعنی چیزی که دارای مهره‏ ها و شیارها و حفره‏ ها است.
«فقار» جمع فَقره (مهره‏های کمر) و «فُقره» (شیارها و حفره‏ها) است.
شمشیر «مُفقَّر» یعنی، شمشیری که شیارهای باریک و با عمقی اندک یا حفره‏ هایی در وسط تیغه دارد. شیارها از وسط تیغه، به سمت بیرون کشیده شده است. به شمیر امام علی(ع) ذوالفقار می‏گفتند؛ چون روی تیغه‏ ی آن حفره‏ هایی (گودی‏ها) کوچک و زیبایی،(لسان العرب، ج 10، ص 300؛ تاج العروس، ج 7، ص 356 ـ 357. ماده‏ ی فقر؛ ربیع الأبرار، زمخشری، ج 3، ص 315) جهت تزیین داشت. هم چنین گفته‏ اند روی تیغه‏ ی آن ـ از کنار دسته تا نوک ـ شیاری بلند و باریک داشت که، شیارهایی باریک از آن شیار بلند، به طرف نوک شمشیر در دو طرف ایجاد شده بود، (علل الشرایع، ج 1، ص 160؛ مناقب ابن شهر آشوب، ج 3، ص 340)؛ بنابراین فقار؛ یعنی،بریدگی‏ ها، شیارها و گودی‏ها، محروم شدن و مهره‏ های کمر، این معنا، هیچ شباهتی به دو تیغه بودن، ندارد. تنها ابن شهر آشوب گفته است و کان ذوالفقار ذا شعبتین ؛ ذوالفقار دو تیغه داشت» که به نظر می‏آید برداشت شخصی او، از معنای «ذوالفقار» است، (ر.ک:مناقب آل ابی طالب، ج 3، ص 290).
در روایتی منسوب به امام صادق(ع) آمده است که:«ذوالفقار بدین جهت این نام گرفت که در وسط تیغه در طول آن، شیاری بود که آن را به مهره‏ های کمر تشبیه کرده بودند»، (علل الشرایع، ج 1، ص 160؛ مناقب، ج 3، ص340). هم چنین از آن حضرت نقل شده است:«بدان علّت به شمشیر حضرت علی(ع)، ذوالفقار می‏گفتند که آن را بر هر کس می‏زد، در دنیا از زندگی و در آخرت از بهشت محروم می‏شد»، (مناقب آل ابی طالب، ج 3، ص339).
صدوق گوید:ذوالفقار شمشیری بود که پیامبر(ص) به امام علی(ع) داد و بدین جهت این نام گرفت که در پشت آن مهره‏ هایی چون مهره‏ های کمر انسان بود، یا بدین جهت که کمر کافران را قطع می‏کرد.

ذوالفقار از آن چه کسی بود و چگونه به علی(ع) رسید؟

در پیکار بدر (سال دوم هجری) عاص بن منبه و پدر و عمیش ـ که از سران شرک بودند ـ کشته شدند. حضرت علی(ع) عاص بن منبه را کشت و شمشیر او (ذوالفقار) را به پیامبر(ص) داد. سال بعد در جنگ احد، وقتی از شدت جنگ شمشیر آن حضرت شکست و از پیامبر(ص)شمشیر خواست، آن حضرت ذوالفقار را در گرماگرم پیکار احد به امام علی(ع) داد و او شجاعانه از پیامبر دفاع کرد و دشمن را عقب راند. در این هنگام ندایی شنیده شد که می‏گفت: لا فتی الا علیّ لا سیف الاّ ذوالفقار . پیامبر(ص)فرمود:این صدای جبرئیل است، (سیره ‏ی ابن هشام، غزوه‏ی احد، ج 30، ص 106؛ تاریخ طبری، ج 3، ص 177؛ 1846؛ علل الشرایع، جزء 1، ص 7؛ شرح الأخبار، ج 2، ص 381و...)
مورّخان در میان گزارش‏های مختلف درباره‏ ی ذوالفقار، روی گزارش اخیر تأکید کرده ‏اند. به نظر می‏رسد این گزارش معقول‏ تر و منطقی‏ تر است، (نیز نگاه کنید به:مناقب سلیمان کوفی، ص 495؛ شرح نهج ‏البلاغة ابنابی الحدید، ج 7، ص 219؛ تاریخ ابن الوردی، ج 1، ص 132؛ تاریخ طبری، ج 3، ص 184 و تاریخ یعقوبی زندگی امام علی(ع) و...).

ذوالفقار سرانجام چه شد؟

بنابر منابع شیعه، «ذوالفقار»، بعد از پیامبر(ص) به امام(ع) رسید و از آن حضرت به امام حسن(ع) و سپس به حسین(ع) تا آخر امامان و اکنون ذوالفقار نزد حضرت مهدی(عج) است. شیعیان، امام را به چند نشانه می‏شناختند که از آن جمله ذوالفقار بود. آن را نزد هر کس می‏ یافتند که با نشانه‏ های دیگر همراه بود، او را به امامت می‏پذیرفتند. از امام صادق و امام رضا(ع) روایاتی نقل است که سلاح (ذوالفقار ورزه)، از جمله نشانه‏ های امامت است و در زمان ایشان نزد آنان بود؛ (من لا یحضره الفقیه، ج 4، ص 418 419؛ خصال صدوق، جزء 2، ص8 527؛ مناقب ابن شهر آشوب، ج1، ص 312؛ الثاقب فی المناقب، ص 416 420؛ احمد بن محمد بن حنبل، کتاب العلل و معرفة الرجال، ص 73 74) و...)

[محدثه110]

شمشیر ذو الفقار فقط در دست علی وفرزندانش ...................ذو الفقار است وبس
بعبارتی این بازوی علی بود که به شمشیر ذو الفقار ؛ تیزی وقدرت وعظمت داد ................والسلام

[MOHAMMAD_ASEMOONI]

سلام

تشكر از توضيحتون

پس ذوالفقار غنیمتِ جنگی هست و به دستِ کفار ساخته شده .