داب و آثار سلام کلمه‌ای است عربی که ریشه آن سلم است. در زبان فارسی واژه «درود» معادل سلام است. در زمانی که افراد به یکدیگر می‌رسند برای احترام و آشنایی به هم سلام می‌کنند. سلام کلمه دعایی است، وقتی کسی به دیگری سلام می‌کند در واقع برای او سلامتی آرزو می‌کند. (لغت نامه دهخدا) آيين مقدس تاكيد زيادى به روى برخورد صحيح و حسن شده است و يك نوع تحيتخاص كه همان استفاده از كلمه سلام است، مورد تاكيد و سفارش قرار گرفته است. در ميان جوامع مختلف از الفاظ يا رفتارهاى مختلفى براى اين منظور استفاده مىشود اما شارع مقدس كلمه سلام را به عنوان تنها كلمهاى كه احكام خاصى را به دنبال خود دارد، قرار داده است. گويا بدين وسيله قصد داشته است كه مسلمانان در برخوردهاى خود نيز داراى نشانه باشند تا از غير مسلمانان شناخته شوند. و لذا اگر به لفظى غير از سلام براى تحيت استفاده شود، مثلا گفته شود: «صبحك الله بالخير» يا «مساك الله بالخير»; جواب آن واجب نيست، و فقط در صورتى واجب است كه به لفظ سلام باشد.
الباقر عليه السلام: ان الله يحب اطعام الطعام و افشأ السلام.(محاسن / 2 / 143)
پذيرايي و غذا دادن به [انسانها به هم ديگر] و بلند سلام دادن را دوست .
2 نام
رسول الله صلّي اللّه عليه و آله: ان السلام اسم من اسمأ الله فافشوه بينكم. (كنز العمال / 25237)
نامي از نامهاي خداست پس آن را در بين خود آشكارا .
نشانه ي
رسول الله صلّي اللّه عليه و آله: البادي ء بالسلام بري ء من الكبر. (كنز العمال / 25265)
كه اول سلام مي‌دهد از غرور و خود پسندي به دور .
به هنگام
رسول الله صلّي اللّه عليه و آله: اذا تلاقيتم فتلاقوا بالتسليم و التصافح و اذا تفرفتم فتفرقوا بالاستغفار. (بحار / 76 / 5)
ديدار همديگر، با سلام و دست دادن باهم مواجه شويد و هنگام خدا حافظي و جدا شدن از همديگر با استغفار از پيش هم .
بهترين
رسول الله صلّي اللّه عليه و آله: الا اخبركم بخير اخلاق اهل الدنيا و الاخرة؟ قالوا: بلي يا رسول الله فقال: افشأ السلام في العالم. (بحار / 76 / 12)
[در جمع ياران خود] فرمودند: مي‌خواهيد بهترين خلقي كه اهل دنيا و آخرت مي‌توانند داشته باشند را به شما معرفي كنم؟ همه گفتند بله. و پيامبر فرمودند: آشكارا سلام !
به هنگام ورود به
دخل احدكم منزله فيسلّم علي اهله. يقول السلام عليكم فان لم يكن له اهل فليقل السلام علينا من ربّنا. (بحار/76/ 4)
كسي وارد خانه شود و به خانواده‌ي خود سلام كند بيايد بگويد: سلام عليكم و اگر در خانه كسي نيست و خانواده‌اي ندارد بايد بگويد: سلام خدا بر ما .
رسول الله صلّي اللّه عليه و آله: يسلّم الصغير علي الكبير و يسلّم الواحد علي الاثنين و يسلّم القليل علي الكثير و يسلّم الراكب علي الماشي و يسلّم المار علي القائم و يسلّم القائم علي القاعد.(كنز العمال / 25321)
{بهتر است كه:] كوچكتر بر بزرگتر سلام كند و يك نفر به دو دونفر و كمتر به بيشتر و سواره بر پياده و عابر بر ايستاده و ايستاده بر .
عربي وارد مسجد شد و در آغاز به حضرت علي عليه السلام سلام كرد بعد از آن به پيامبر صلّي اللّه عليه و آله سلام نمود حاضران در مسجد به او گفتند: چرا اول به پيامبر سلام نكردي؟ در پاسخ گفت: من از پيامبر شنيدم كه فرمود: انا مدينة العلم و علي بابها بدين جهت به فرمايش پيامبر عمل .
(سفينة البحار/1/4)
8 بر
رسول الله صلّي اللّه عليه و آله: خمس لا ادعهن حتّي الممات... و التسليم علي الصبيان لتكون سنة من بعدي. (بحار / 76 / 10)
چيز است كه تا مرگم آنها را وا گذارم تا بعد از من سنت شود... يكي از آنها سلام كردن به كودكان .
به
رسول الله صلّي اللّه عليه و آله: انّ اعجز الناس من عجز من الدعأ و انّ ابخل الناس من بخل بالسلام. (بحار / 76 / 4)
انسان كسي است كه عاجز از دعا كردن باشد و بخيل‌ترين مردم كسي است كه در سلام كردن بخل بورزد و سلام .
و بركات
آمرزش؛ قال ابو عبدالله عليه السلام: انّ من موجبات المغفرة بذل السلام و حسن الكلام. (بحار / 76 / 11)
عوامل و بخشيده شدن، هديه كردن سلام است و خوش .
نزول بركت؛ قال رسول الله صلّي اللّه عليه و آله: اذا دخل احدكم بيته فليسلّم فانّه ينزله البركة و تأنسه الملائكة.( بحار / 76 / 7)
وارد خانه‌ي خود شد بايد سلام دهد كه اين كار موجب نزول بركت شده و ملائكه مونس وي مي .
پاداش ؛ قال علي عليه السلام: للسلام سبعون حسنة تسعة و ستون للمبتدي و واحدة للرادّ.( بحار / 76 / 11)
هفتاد ثواب دارد كه شصت و نه ثواب آن براي سلام كننده و يكي براي جواب دهنده .
قبل از
رسول الله صلّي اللّه عليه و آله: من بدأ بالكلام قبل السلام فلا تجيبوه. (سفينة البحار / 4 / 237)
كه قبل از اينكه سلام دهد شروع به حرف زدن كند، جوابش را نده.
منع سلام
روايتى از اميرالمؤمنين از سلام به شش گروه نهى شده است:
«ستة لا ينبغى ان يسلم عليهم: اليهود و النصارى و اصحاب النرد و الشطرنج و اصحاب الخمر و البربط و الطنبور و المتفكهون بسب الامهات و الشعراء».
«به شش گروه نبايد سلام كرد: يهود و نصارى، كسانى كه نرد و شطرنجبازى مىكنند، شراب خواران، كسانى كه آلات موسيقى مىنوازند، كسانى كه به مادرشان دشنام مىدهند و شاعران(ناحق)». ( )
آداب فقهى سلام كردن بسيار زياد است كه طالبين مىبايستبه كتب مفصل فقهى و روايى مراجعه نمايند. (خصال شيخ صدوق.)
سلام و آداب آن
مدیر انجمن: شورای نظارت
-
- پست: 203
- تاریخ عضویت: جمعه ۷ فروردین ۱۳۸۸, ۴:۰۴ ق.ظ
- سپاس‌های ارسالی: 621 بار
- سپاس‌های دریافتی: 602 بار
-
- پست: 315
- تاریخ عضویت: جمعه ۲۰ دی ۱۳۸۷, ۶:۰۲ ب.ظ
- سپاس‌های ارسالی: 1643 بار
- سپاس‌های دریافتی: 1131 بار
Re: سلام و آداب آن
به نام خداوند بخشنده و مهربان
آداب سلام کردن
مفهوم سلام
سلام، اطمینان دادن به طرف مقابل است که: هم سلامتی و تندرستی تو را خواستارم، هم از جانب من آسوده باش و مطمئن، که گزندی به تو نخواهد رسید. من خیرخواه تو هستم، نه بدخواه و کینهورز و دشمن. نیز نوعی درود و تحیّت اسلامی است که دو مسلمان به هم میگویند. این معنای شعار اسلامی سلام است.
دست دادن و دست هم را صادقانه به گرمی فشردن، نشان دیگری از محبت و صمیمیت و خیرخواهی است. دلها را به هم نزدیکتر و محبتها را بیشتر میسازد. تماس دو دست، قلبها را نیز به هم نزدیکتر می‌کند، اگر منافقانه و دروغ و فریب نباشد!
«دست در دست، چو پیوند دو قلب
گرمتر میگردد،
دل آزرده دوست،
نرمتر میگردد ...»
باری ... سلام، نام خداست و تحیّت الهی. سفارش پیامبر است و امامان. تا آنجا که فرمودهاند: اگر کسی پیش از سلام، شروع به سخن کرد، جواب ندهید:
«مَنْ بَدَءَ بالکلام قبلَ السّلامِ فَلا تُجیبوهُ»
در حدیث دیگری امام صادق(ع) از قول خداوند نقل می‌کند که: بخیل، کسی است که از سلام دادن به دیگری بخل ورزد:
«البخیلُ مَن بَخِلَ بِالسّلامِ»
راستی ... سلام دادن به دیگری نه تنها چیزی از قدر و جایگاه انسان نمیکاهد و هیچ گونه ضرر و زیان مادی، پولی، آبرویی و ... ندارد، بلکه محبتآور و صفابخش است و خداپسند و سیره رسول خدا(ص) و روش و منش اولیاء الهی است. به علاوه، نشانهای از تواضع و فروتنی و نداشتن کبر است. انسانهای متواضع، نه تنها زیان نمیبینند، بلکه عزّت و محبوبیّت هم پیدا می‌کنند.
امام صادق(ع) فرمود:
«مِنَ التّواضُعِ اَنْ تُسَلِّمَ عَلی مَنْ لَقیتَ»
از نشانههای فروتنی این است که به هر کس برخوردی، سلام دهی.
پیامبر اکرم(ص) نیز فرمود:
«اِذا تلاقَیْتُم، فَتَلاقُوا بِالتسلیم و التَّصافُح»(4)
هرگاه یکدیگر را دیدار کردید، با «سلام» و «دست دادن» با هم دیدار کنید.
ادب و آداب سلام
سیره رفتاری پیامبر خدا آن بود که به هر که میرسید ـ حتی کودکان ـ ابتدا به او سلام میکرد، بخصوص در مورد سلام کردن به کودکان میفرمود: پنج صفت است که تا زندهام، آنها را رها نخواهم کرد، یکی هم سلام دادن به کودکان است، تا پس از من «سنت» گردد.
این خصلت خجسته، از اخلاق حسنه و روحیه پاک و تواضع او سرچشمه میگرفت. اینها درست؛ ولی ادب اقتضا می‌کند که کوچکترها به بزرگترها سلام کنند. در حدیث آمده است که پیامبر اکرم(ص) فرمود:
کوچک به بزرگ سلام کند،
یک نفر به دو نفر،
و جمعیت کم به جمعیت فراوان،
و سواره بر پیاده،
و رهگذر، بر کسی که ایستاده است.
و ایستاده بر کسی که نشسته است.
و البته که اگر جز این باشد، نشانِ تواضع نخواهد بود!
سلام را باید آشکارا، بلند و با صدای رسا ادا کرد. احادیث فراوانی با عنوانِ «الجهرُ بالسّلام» و «افشاء سلام» آمده که سفارش اکید دارد که سلامها، رسا و بلند باشد، نه زیر لب و آهسته و نامفهوم و ناقص. جواب سلام نیز باید همین گونه باشد، یعنی بلند و واضح، تا طرف بشنود.
اگر در برخورد با دیگران یا ورود به جلسه و جمعی، یا رسیدن به خانه و محل کار، سلام بگویید، ولی آهسته، شاید سلامتان را نشنوند. با اینکه شما سلام دادهاید، ولی به دلیل سر و صدا یا جمع نبودن حواس یا هر عامل دیگر، سلامتان را نشنوند، شما را بیادب و بیاعتنا خواهند شمرد و متکبّر خواهند پنداشت.
یا اگر سلام دیگری را جواب دهید؛ اما آهسته و زیر لب، به گونهای که نفهمد و نشنود، شاید پیش خود فکر کند مسألهای، خصومتی و ... پیش آمده، یا شما سرسنگین و متکبّر شدهاید که حتی جواب سلامش را هم نمیدهید یا با دشواری و بیعلاقگی جواب میدهید.
راه جلوگیری از این سوءتفاهمها و بدگمانیها، رعایت همان دستور دینی در معاشرتها است، یعنی آشکارا سلام کردن.
امام صادق(ع) میفرماید:
«هرگاه یکی از شما سلام میدهد، سلامش را آشکارا بگوید. نگوید که «سلام دادم، ولی جوابم ندادند»، شاید سلام داده ولی آنان نشنیده باشند! و هرگاه یکی از شما جواب سلام میدهد، جواب را آشکارا و بلند بگوید، تا آن مسلمان دیگر نگوید که «سلام کردم ولی جوابم را ندادند!»
اگر سلام مستحب است، جوابش واجب است. البته بیشترین ثواب نیز از آنِ کسی است که شروع به سلام کند.
آن که سلام میدهد، پاسخش را باید گرمتر و بیشتر داد، چرا که سلام نوعی تحیت و هدیه از سوی یک مؤمن است و هدیه را باید پاسخی بهتر ارائه داد، تا نشان قدرشناسی باشد. و این تعلیم قرآن کریم است که تحیّت دیگران را به گونهای بهتر پاسخ دهید: «... فَحَیُّوا بِاَحْسَنَ منها»، یا مثل همان را بازگردانید
[External Link Removed for Guests]
آداب سلام کردن
مفهوم سلام
سلام، اطمینان دادن به طرف مقابل است که: هم سلامتی و تندرستی تو را خواستارم، هم از جانب من آسوده باش و مطمئن، که گزندی به تو نخواهد رسید. من خیرخواه تو هستم، نه بدخواه و کینهورز و دشمن. نیز نوعی درود و تحیّت اسلامی است که دو مسلمان به هم میگویند. این معنای شعار اسلامی سلام است.
دست دادن و دست هم را صادقانه به گرمی فشردن، نشان دیگری از محبت و صمیمیت و خیرخواهی است. دلها را به هم نزدیکتر و محبتها را بیشتر میسازد. تماس دو دست، قلبها را نیز به هم نزدیکتر می‌کند، اگر منافقانه و دروغ و فریب نباشد!
«دست در دست، چو پیوند دو قلب
گرمتر میگردد،
دل آزرده دوست،
نرمتر میگردد ...»
باری ... سلام، نام خداست و تحیّت الهی. سفارش پیامبر است و امامان. تا آنجا که فرمودهاند: اگر کسی پیش از سلام، شروع به سخن کرد، جواب ندهید:
«مَنْ بَدَءَ بالکلام قبلَ السّلامِ فَلا تُجیبوهُ»
در حدیث دیگری امام صادق(ع) از قول خداوند نقل می‌کند که: بخیل، کسی است که از سلام دادن به دیگری بخل ورزد:
«البخیلُ مَن بَخِلَ بِالسّلامِ»
راستی ... سلام دادن به دیگری نه تنها چیزی از قدر و جایگاه انسان نمیکاهد و هیچ گونه ضرر و زیان مادی، پولی، آبرویی و ... ندارد، بلکه محبتآور و صفابخش است و خداپسند و سیره رسول خدا(ص) و روش و منش اولیاء الهی است. به علاوه، نشانهای از تواضع و فروتنی و نداشتن کبر است. انسانهای متواضع، نه تنها زیان نمیبینند، بلکه عزّت و محبوبیّت هم پیدا می‌کنند.
امام صادق(ع) فرمود:
«مِنَ التّواضُعِ اَنْ تُسَلِّمَ عَلی مَنْ لَقیتَ»
از نشانههای فروتنی این است که به هر کس برخوردی، سلام دهی.
پیامبر اکرم(ص) نیز فرمود:
«اِذا تلاقَیْتُم، فَتَلاقُوا بِالتسلیم و التَّصافُح»(4)
هرگاه یکدیگر را دیدار کردید، با «سلام» و «دست دادن» با هم دیدار کنید.
ادب و آداب سلام
سیره رفتاری پیامبر خدا آن بود که به هر که میرسید ـ حتی کودکان ـ ابتدا به او سلام میکرد، بخصوص در مورد سلام کردن به کودکان میفرمود: پنج صفت است که تا زندهام، آنها را رها نخواهم کرد، یکی هم سلام دادن به کودکان است، تا پس از من «سنت» گردد.
این خصلت خجسته، از اخلاق حسنه و روحیه پاک و تواضع او سرچشمه میگرفت. اینها درست؛ ولی ادب اقتضا می‌کند که کوچکترها به بزرگترها سلام کنند. در حدیث آمده است که پیامبر اکرم(ص) فرمود:
کوچک به بزرگ سلام کند،
یک نفر به دو نفر،
و جمعیت کم به جمعیت فراوان،
و سواره بر پیاده،
و رهگذر، بر کسی که ایستاده است.
و ایستاده بر کسی که نشسته است.
و البته که اگر جز این باشد، نشانِ تواضع نخواهد بود!
سلام را باید آشکارا، بلند و با صدای رسا ادا کرد. احادیث فراوانی با عنوانِ «الجهرُ بالسّلام» و «افشاء سلام» آمده که سفارش اکید دارد که سلامها، رسا و بلند باشد، نه زیر لب و آهسته و نامفهوم و ناقص. جواب سلام نیز باید همین گونه باشد، یعنی بلند و واضح، تا طرف بشنود.
اگر در برخورد با دیگران یا ورود به جلسه و جمعی، یا رسیدن به خانه و محل کار، سلام بگویید، ولی آهسته، شاید سلامتان را نشنوند. با اینکه شما سلام دادهاید، ولی به دلیل سر و صدا یا جمع نبودن حواس یا هر عامل دیگر، سلامتان را نشنوند، شما را بیادب و بیاعتنا خواهند شمرد و متکبّر خواهند پنداشت.
یا اگر سلام دیگری را جواب دهید؛ اما آهسته و زیر لب، به گونهای که نفهمد و نشنود، شاید پیش خود فکر کند مسألهای، خصومتی و ... پیش آمده، یا شما سرسنگین و متکبّر شدهاید که حتی جواب سلامش را هم نمیدهید یا با دشواری و بیعلاقگی جواب میدهید.
راه جلوگیری از این سوءتفاهمها و بدگمانیها، رعایت همان دستور دینی در معاشرتها است، یعنی آشکارا سلام کردن.
امام صادق(ع) میفرماید:
«هرگاه یکی از شما سلام میدهد، سلامش را آشکارا بگوید. نگوید که «سلام دادم، ولی جوابم ندادند»، شاید سلام داده ولی آنان نشنیده باشند! و هرگاه یکی از شما جواب سلام میدهد، جواب را آشکارا و بلند بگوید، تا آن مسلمان دیگر نگوید که «سلام کردم ولی جوابم را ندادند!»
اگر سلام مستحب است، جوابش واجب است. البته بیشترین ثواب نیز از آنِ کسی است که شروع به سلام کند.
آن که سلام میدهد، پاسخش را باید گرمتر و بیشتر داد، چرا که سلام نوعی تحیت و هدیه از سوی یک مؤمن است و هدیه را باید پاسخی بهتر ارائه داد، تا نشان قدرشناسی باشد. و این تعلیم قرآن کریم است که تحیّت دیگران را به گونهای بهتر پاسخ دهید: «... فَحَیُّوا بِاَحْسَنَ منها»، یا مثل همان را بازگردانید
[External Link Removed for Guests]