آخرالزمان یا دوره ارتداد

[علی اصغر حسین]

   یا دوره      
  این مطلب در قالب سخنرانی ارائه شده است.  
   کریم در    مائده، آیه    ای را به نام دوره ارتداد برای جوامع اسلامی پیش بینی نموده و می فرماید:   
   أیّها الذین آمنوا من یرتدّ منکم عن دینه فسوف یأت اللّه بقوم یحبّهم و یحبّونه أذّلة علی المومنین اعزّة علی الکافرین یجاهدون فی سبیل الله و لا یخافون لومة لائم ذلک فضل الله یؤتیه من یشاء واللّه واسع علیم.
   کسانی که ایمان آورده اید، هر که از شما از دینش بازگردد چه باک؛ زودا که خدا مردمی را بیاورد که دوستشان بدارد و دوستش بدارند. در برابر مؤمنان فروتنند و در برابر کافران سرکش؛ در راه خدا جهاد می کنند و از ملامت هیچ ملامتگری نمی هراسند. این فضل خداست که به هر کس که خواهد ارزانی دارد، و خداوند بخشاینده و داناست.  
  بر اساس این آیه شریفه و با توجه به روایاتی که از اهل بیت عصمت و طهارت (ع) به ما رسیده است می توانیم دور نمائی برای آینده جوامع اسلامی، از جهت فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در افق دید خودداشته باشیم. از جمله آنها این است که در دوران پایانی عمر زمان و یا به تعبیر خود روایات آخرالزمان جوامع اسلامی و مسلمین دچار دو حرکت متعاکس از نظر برخورد با ارزش ها می شوند.   
  بر اساس پیش گویی قرآن دوره ارتدادی برای جوامع اسلامی و مسلمین رخ می دهد و در نقطه مقابل به جای افرادی که مرتد شده اند انسان های دیگری با خصوصیاتی که آیه شریفه یک یک آنها را ذکر می کند،جایگزین می شوند. از این مطلب بر می آید که جوامع اسلامی و مخصوصاً جوامعی که از نظر بنیه های اعتقادی دچار ضعف هایی هستند یک دوره ارتداد یا برگشت از ارزش های دینی را پیش رو خواهند داشت. و در نقطه مقابل انسان هایی خواهند بود که جایگزین این انسان های مرتد می شوند.
ارتداد در اینجا به معنی برگشت از اصول اعتقادی نیست؛ آنچنان که در فقه مصطلح است. بلکه یک اصطلاح قرآنی است که به معنی برگشت از ارزش هاست. وقتی که ما مراجعه به روایات اسلامی می کنیم می بینیم در آنها هم نشانه هایی بر این موضوع وجود دارد. بر همین اساس می توان نسبت به جامعه دینی آخر الزمان نگاهی ویژه داشت.  
  به هر حال این آیه شریفه خبر می دهد از اینکه در یک قطعه ای از زمان گروهی از امت اسلامی دچار ارتداد و برگشت از ارزش ها می شوند و در زندگی هر یک از آنها یکی از آفت ها و میکروب های خاص از نظر اقتصادی، سیاسی، اعتقادی و اخلاقی وارد می شود. گروهی در نقطه مقابل آنها با خصلت هایی که در آیه شریفه ذکر شده وارد می شوند و پرچم دفاع از دین را بر دوش می کشند. دقیقاً وقتی که به روایات رجوع کنیم ما در علائم آخرالزمان می توانیم نشانه های دو گروه را یک یک پیدا کنیم. این گروهی که از اعوان، انصار و یاران حضرت مهدی (ع) هستند چند خصوصیتشان در آیه شریفه بیان شده است. آنها کسانی هستند که خدا را دوست دارند و خدا هم آنها را دوست دارد. کسانی هستند که در برابر مؤمنین فروتنند در برابر کافرین سربلند و عزیز زندگی می کنند. کسانی هستند که اهل جهاد هستند و نهایتاً کسانی نیستند که با جنگ روانی از میدان بیرون بروند. این چند خصوصیتی که در آیه شریفه ذکر می کند. امّا، کسانی که حقیقتاً پیرو اهل بیت (ع) باشند نشانه های دیگری هم دارند که در روایات به شکل تفصیلی توضیح داده شده است. در مورد گروهی هم که دچار ارتداد می شوند در روایات نشانه های زیادی از ایشان می بینیم که می توانیم با مطالعه روایات به خصوصیت اخلاقی و نشانه های تفصیلی این گروه پی ببریم.   
  در روایات بر این مطلب تأکید شده که آن آسیب ها و آفت هایی را که در آخرالزمان وجود دارد بشناسید؛ زیرا اگر آنها را نشناسید ممکن است دامن شما را هم بگیرد. لذا اگر ما چنین مطالعه تفصیلی داشته باشیم می توانیم جایگاه خودمان را مشخص کنیم که: آیا ما از کسانی هستیم که نشانه های ارتداد از ارزش ها در زندگی آنها آشکار است یا از کسانی هستیم که جانشین این گروه مرتد می توانیم باشیم ؟