«و لا تهنوا و لا تحزنوا و انتم الاعلون ان كنتم مؤمنین»1
تمامی آیات قرآن از نظر فصاحت و شیوایی به منحصر به فرد است و در این مطلب تردیدی نیست.
اما برخی از آیات قرآن به تناسب حال و مقتضای شرایط،از زیبایی خاصّی برخوردار است و چنان بر دل می‌نشیند كه گویی فرشتهٔ وحی هم اینك بر تو نازل شده و آیه را بر
تو می خواند، و آیهٔ فوق از اینگونه است. این آیه در پاسخ به تمامی مشكلات جوانان، مرهمی شفابخش است كه می‌فرماید:«نه سستی كنید و نه اندوهناك باشید كه شما از همه
برتر و بالاترید اگر مؤمن باشید».
مجموعاً سه شرط مهم برای موفقیت و پیشرفت در زندگی از این آیه قابل استخراج است:
1. تلاش بی‌وقفه «لاتهنوا»:
در دنیای پرغوغا و پر نقش امروز كه گاه صداقت ملال آور می شود و ایمان كمیاب و بازار هر دو كساد، باید به خاطر داشت كه از این قید و بندهای كنونی همیشه فراوان بوده
و هست و پیوسته «اگر» های مختلف مزاحم و سدّ راه پیشرفت انسان است. اما در هر شرایط ما موظّفیم تلاش خود را انجام دهیم كه مسلماً از این تلاش ضرر نخواهیم دید.
2. شادی و نشاط (و لا تحزنوا):
اگر چه تحقق این امور، شرایط و مقدماتی را می‌طلبد كه برخی فردی و برخی اجتماعی است و اسباب و علل تلاش و نشاط گاه به دست محتكران در زیر زمین‌ها محبوس
می شوند:اما به هر شكل روان شناسان نیز امروزه بر اهمیت نشاط و حتی خنده در سلامت روح تأكید بسیار دارند،به قول یكی از نویسندگان:«اگر قرار بر مردن هم باشد،
فكر می‌كنم با خنده و نشاط مردن با صرفه‌تر است».
3. ایمان (ان كنتم مؤمنین):
و ایمان یعنی خلوت در پناهگاه امن خدا،فارغ از تمامی آلودگی‌ها و به دور از هر گونه خودنمایی،ساعتی با او سخن گویی و او را باور داشته باشی، كه مورد تأكید قرآن كریم
است و در رهگذر آیه فوق معنای سازنده می‌یابد.قرآن در این زمینه می‌فرماید:«[HIGHLIGHT=#4bacc6]و من یتوكّل علی اللّه فهو حسبه انّ اللّه بالغ امره قد جعل اللّه لكل شیء قدرا؛هر كس به خدا توكل
كند همان برای او چرا كه خداوند كار خود را به انجام خواهد رساند و او برای هر چیز قدر و منزلتی قرار داده است».2
اما آیا توكل،كار خود را به خدا سپردن است یا كار خدا را به خدا سپردن؟بی‌شك ما موظفیم كه كار خود را به انجام برسانیم و تلاش لازم را انجام دهیم و خدا نیز كار خود را به انجام
خواهد رساند(ان الله بالغ امره) و خداوند برای هر چیزی جایگاه و منزلت خاصّی قرار داده است.«قد جعل الله لكل شیء قدراً»
لذا توكل با شرایط مذكور (ایمان، تلاش و نشاط) قابل جمع است و اصولاً با وجود آن شرایط،تحقق می‌پذیرد.
______________________________________________________________
1. سورهٔ آل عمران، آیهٔ 139.
2. قسمتی از آیه 3، سورهٔ طلاق
ِنَّ الَّذِينَ اتَّقَواْ إِذَا مَسَّهُمْ طَائِفٌ مِّنَ الشَّيْطَانِ تَذَكَّرُواْ فَإِذَا هُم مُّبْصِرُونَ ﴿201 - الاعراف) اهل تقوا را از شيطان وسوسه و خيالى به دل فرا رسد همان دم خدا را به ياد آرند و همان لحظه بصيرت و بينايى پيدا كنند
)