![تصویر](http://www.eteghadat.com/Files/user1/besm/b20.jpg)
[FONT=Times New Roman] [SIZE=170]« برزخ : قیامت کوچک »
از آيات و روايات چنين استنباط مى شود كه انسان، پس از مرگ، يكباره وارد جهان اخروى نمى شود؛ بلكه وقوع «قيامت كبرى » همراه با يك سرى
انقلابها و دگرگونى ها در كل نظام هستى و موجودات جهان است که در مباحث آینده ان شاء الله مطرح خواهد شد .
البته، تصور نشود كه در فاصله مرگ تا قيامت، انسانها در خاموشى، بى حسى و بى حياتى به سر مى برند؛ بلكه در فاصله بين دنيا و قيامت، عالمى
- به مراتب - برتر از دنياى كنونى هست كه داراى حيات همراه با لذت و سرور براى نيكوكاران و رنج و اندوه براى بدكاران است.
عالم واسطه بين دنيا و آخرت ، « بــرزخ » نام دارد.
« عالم برزخ » نسبت به آخرت (قيامت بزرگ) ، « قيامت كوچك » ناميده مى شود.
از اين رو در روايت آمده است:
قال النَّبي(ص):
[FONT=Times New Roman] « الْمَوتُ، الْقيامَة؛ مَنْ ماتَ، فَقَدْ قامَتْ قيامَتُه » . (1)
«مرگ، آغاز قيامت است؛ هر كس بميرد، قيامتش بر پا مى شود».
بنابراين، مراد از قيامت در اين روايت، قيامت كوچك (عالم برزخ) است؛ نه، قيامت بزرگ (عالم آخرت).
به يارى خداوند، در گفتارهاى آتى، از برخى حقايق آن جهان - تا حد امكان - پرده برخواهيم داشت و شما عزيزان را با اين عالم شگفت-
كه به مراتب، انديشه و ياد آن، از انديشه و ياد مرگ هم سازنده تر است - آشنا مى كنيم.
[FONT=Times New Roman] [SIZE=150]« تعریف برزخ »
اگر چيزى ميان دو شى ء واسطه و فاصله شود، « برزخ » ناميده مى شود.
[FONT=Times New Roman]الف - «راغِب اصفهانى» در « مفردات » مى نويسد:
« حد و فاصله بين دو چيز را برزخ گويند و از اين جهت به فاصله بين مرگ تا روز قيامت نيز برزخ گفته شده است ». (2)
[FONT=Times New Roman]ب - در « مجمع الْبَحرين » چنين آمده است:
«ما بين دنيا و آخرت -از هنگام مرگ تا برانگيختن اخروى- را برزخ گويند و هر كس بميرد وارد آن مى شود ». (3)
[FONT=Times New Roman]ج - - « شيخ طبرسى » در تفسير نفيس « مجمع البيان » سه احتمال براى برزخ بيان داشته است:
«1 - واسطه و فاصله ميان مرگ تا برانگيختن از قبر.
2 - واسطه و حائل ميان مردگان و اهل دنيا تا روز قيامت .
3 - فاصله و مدت زمان قبر تا روز قيامت ». (4)
[FONT=Times New Roman]د - - در «تفسير قمى» نيز چنين آمده است:
«فاصله و ميانه دو چيز را برزخ گويند؛ و منظور از آن، ثواب و عقاب بين دنيا و آخرت است». (5)
[FONT=Times New Roman]هـ - - نويسنده «قاموس قرآن» در معناى «برزخ» مى نويسد:
«برزخ، به معناى حائل و واسطه ميان دو چيز است و عالم پس از مرگ را برزخ گوييم؛ چون واسطه ميان دنيا و آخرت است». (6)
____________ فهرست مآخذ _____________
1. «المحجة البيضاء»، ج 8، ص 297.
2. «معجم مفردات الفاظ القرآن»، الراغب الاصفهانى، ص 41، المكتبة المرتضوية:
«البرزخ، الحاجز والحد بين الشيئين، و قيل: اصله برزه، فعرب... و قيل: البرزخ ما بين الموت الى القيامة».
3. «مجمع البحرين»، الشيخ فخرالدين الطريحى، ص 430، المكتبة المرتضوية.
«هو ما بين الدنيا و الاخرة من وقت الموت الى البعث، فمن مات فقد دخل البرزخ».
4. «مجمع البيان»، الشيخ الطبرسى، ج 7، ص 118، مكتبة العلمية الاسلامية:
«اى حاجز بين الموت و البعث في يوم القيامة من القبور (عن ابن زيد)؛ و قيل: حاجز بينهم و بين الرجوع الى الدنيا و هم فيه الى يوم يبعثون
(عن ابن عباس و مجاهد)؛ و قيل: البرزخ، الامهال الى يوم القيامة و هو القبر و كل فصل بين شيئين هو برزخ (عن على بن عيسى).
5. «تفسير القمى»، على بن ابراهيم قمى، ج 2، ص 94، انتشارات علامه. بحارالانوار، ج 6، ص 214:
«البرزخ، هوامر بين امرين؛ و هو الثواب و العقاب بين الدنيا و الآخرة».
6. «قاموس قرآن»، ج 1، ص 118.